به گزارش اخبار جهان به نقل از زومیت، برای قرن‌ها، داستان‌های دریانوردان درباره امواج غول‌پیکر و غیرمنتظره که ارتفاعشان به ده‌ها متر می‌رسید، با شک و تردید روبرو بود. این امواج، در دل اقیانوس و به دور از ساحل، کشتی‌ها را بلعیده و تنها بازماندگانی اندک برای روایت این رویدادهای هولناک بر جای می‌گذاشتند. داستان‌های دریانوردان، از پری‌های دریایی تا مارهای عظیم الجثه، همواره با تردید همراه بود و بسیاری آنها را به خیال‌پردازی و یا اغراق نسبت می‌دادند. در قرن نوزدهم، با پذیرفته شدن حداکثر ارتفاع امواج در حدود ۹ متر، این داستان‌ها به افسانه‌ای بی‌اساس بدل شدند. اما حادثه‌ای در اول ژانویه ۱۹۹۵، همه چیز را تغییر داد. برخورد موجی ۲۶ متری به سکوی نفتی دراوپنر در دریای شمال نروژ، به اثبات وجود این پدیده‌های هولناک انجامید و صحبت‌های دریانوردان را از افسانه به واقعیت تبدیل کرد.
فرانچسکو فدله، استادیار مهندسی عمران و محیط زیست در موسسه فناوری جورجیا و نویسنده اصلی مقاله‌ای که به تازگی در مورد نحوه شکل‌گیری این امواج منتشر شده، این واقعه را نقطه عطفی در درک پدیده امواج غول‌پیکر می‌داند. او می‌گوید: “این رویداد نشان داد که دریانوردان قرن‌ها حق داشتند. آنها همیشه از امواج ناگهانی و غول‌پیکر سخن می‌گفتند، اما ما تا مدتها آن را افسانه می‌پنداشتیم.” اما تنها اثبات وجود این امواج کافی نبود. مدل‌های پیشین برای توضیح شکل‌گیری و رفتار آنها ناکافی بودند، و نظریه‌های جدید تنها در محیط‌های بسته آزمایشگاهی کارایی داشتند، جایی که انرژی موج نمی‌توانست آزادانه منتشر شود.
برای حل این معمای چند صد ساله، فدله و تیم تحقیقاتی‌اش به جای اتکا صرف به محاسبات ریاضی، ۱۸ سال داده‌های موج (۲۷,۵۰۰ نمونه) را مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند. آنطور که اخبار جهان می‌نویسد، رایج‌ترین توضیح برای این امواج، تقویت یک موج کوچک به دلیل اثرات غیرخطی بود. اما یافته‌های این پژوهشگران، بیانگر ترکیبی از دو عامل کلیدی است: تمرکز خطی، جایی که امواج با سرعت‌ها و جهت‌های مختلف، به طور تصادفی هم‌راستا شده و با هم ترکیب می‌شوند تا موج بلندتری را ایجاد کنند؛ و ناهنجاری‌های غیرخطی درجه دوم، که شکل موج را تغییر داده و آن را تا ۲۰ درصد بلندتر می‌کنند. ترکیب این دو عامل با رفتار طبیعی غیرخطی اقیانوس، گهگاه به خلق امواج عظیم و مخرب می‌انجامد. فدله تاکید می‌کند: “این امواج عجیب و بزرگ، خلاف قوانین طبیعت نیستند؛ بلکه طبق قوانین طبیعی اقیانوس شکل می‌گیرند.”
نتایج این تحقیق، علاوه بر تایید صحبت‌های دریانوردان، نشان می‌دهد که برای ایمنی کشتی‌ها، سکوهای نفتی و سازه‌های ساحلی، باید مدل‌های پیش‌بینی امواج به‌روزرسانی شده و احتمال وقوع امواج بسیار بزرگ در آنها لحاظ شود. با کمک مدل‌های پیشرفته و هوش مصنوعی، پیش‌بینی این امواج قبل از وقوعشان امکان‌پذیر خواهد بود و این امر به افزایش امنیت در دریا کمک شایانی خواهد کرد. فدله در پایان خاطرنشان می‌کند: “این امواج عجیب و بزرگ، پدیده‌ای طبیعی در دریا هستند. آنها شدید و خطرناک‌اند، اما جزء رفتار طبیعی اقیانوس محسوب می‌شوند. حالا ما بالاخره توانسته‌ایم نحوه رخ‌دادنشان را درک کنیم.”
پژوهش در ژورنال Nature Scientific Reports منتشر شده است.
منبع: زومیت
