به گزارش وبسایت اخبار جهان به نقل از خبرنگار مهر، مراسم اختتامیه نخستین جشنواره شعر «پروانگی» با حضور جمعی از شاعران، برگزیدگان و تعدادی از بیماران پروانه‌ای در باغ کتاب تهران برگزار شد.
قزوه: دبیری جشنواره شعر «پروانگی» پرافتخارترین دبیری من در عمرم بوده است
در ابتدای این مراسم که فاطمه افشاریان اجرای آن را بر عهده داشت، علیرضا قزوه، دبیر علمی جشنواره، اظهار داشت که دبیری این رویداد را از افتخارات خود می‌داند. او گفت: «امروز از عزیزانی تقدیر می‌کنیم که با سختی و مشقت زندگی کرده و شعر گفته‌اند و حضور دارند. این افراد می‌توانند برای جامعه ما یک الگو باشند.»
قزوه با تحسین فعالیت‌های آقای هاشمی در خانه ای‌بی، آن را اقدامی بزرگ توصیف کرد و افزود: «این بچه‌ها رها شده بودند و کسی به آنها کمک نمی‌کرد. حالا این بچه‌ها دیگر مشکلی ندارند.» وی با اشاره به اینکه این مرکز بدون اتکا به بودجه دولتی و با وجود تحریم‌ها، هر ماه دارو و باندهای مورد نیاز را به دست بیماران می‌رساند، از وزیر بهداشت و رئیس‌جمهور درخواست کرد تا از خانه ای‌بی بازدید کنند.
دبیر علمی جشنواره همچنین به کیفیت بالای آثار ارسال‌شده از هشت کشور اشاره کرد و گفت: «شعرهایی که به ما رسیده، بسیار خوب و قوی و از دل برآمده است.» او از انتشار کتاب این جشنواره خبر داد و در ادامه، غزلی را برای بیماران پروانه‌ای قرائت کرد:
گرچه این پروانه‌ها در شعله مسکن داشتند
خنده می‌کردند و در خون سوز شیون داشتند
گلفروشان دست‌هاشان غرق تیغ و ناله بود
با تبسم دسته‌های گل به دامن داشتند
از حباب زخم‌هاشان روز و شب خون می‌چکید
سال‌ها پیراهنی از جنس سوزن داشتند
دردمندانی چنین فردا شفیع محشرند
شد شفاعتنامه هر زخمی که بر تن داشتند
جان فدای نازنازانی که طوق زخم را
همچو طوق بندگی عمری به گردن داشتند
تحریم‌های داخلی بیماران پروانه‌ای را بیشتر از تحریم‌های خارجی اذیت می‌کند
در ادامه، سید حمیدرضا هاشمی گلپایگانی، موسس و مدیرعامل خانه ای‌بی ایران، بیان کرد: «ما خیلی تلاش کردیم که در دوران تحریم، عزیزانمان کوچک‌ترین کمبودی را حس نکنند.» او با اشاره به فرمایش رهبر انقلاب مبنی بر اینکه خانواده بیمار نباید رنجی جز بیماری داشته باشد، افزود: «خانه ای‌بی یک سازمان مردم‌نهاد است و ما در حال مقابله با تحریم‌های خارجی و داخلی هستیم که تحریم‌های داخلی خیلی بیشتر ما را اذیت می‌کنند.»
هاشمی گلپایگانی تأکید کرد که به عنوان یک تشکل مردمی، وظیفه خود می‌دانند که پانسمان‌ها و داروها را به دست بیماران برسانند. او درباره برگزاری جشنواره شعر گفت: «موضوع به آقای قزوه پیشنهاد شد و ایشان با کمال مهر استقبال کردند. زبان شعر، زبانی گویا برای بیان درد و رنج این عزیزان است و می‌تواند در جامعه اثر خوبی داشته باشد.»
مدیرعامل خانه ای‌بی تصریح کرد: «این بیماری چیزی نیست که کسی را زمین‌گیر کند. تمام کسانی که این بیماری را دارند، هر کدام دارای یک هنر هستند.» او با اشاره به فعالیت این بیماران در زمینه‌های طراحی، موسیقی، شعر و صنایع دستی، گفت: «ای‌بی معلولیت و محدودیت نیست، بلکه یک بیماری در کنار سایر بیماری‌ها است. فقط باید کمک کنیم که آنها بتوانند مسیر زندگی خودشان را ادامه دهند.»
شروع شعرخوانی‌ها
اولین شاعری که برای شعرخوانی دعوت شد، مصطفی محدثی خراسانی، از اعضای هیئت داوران جشنواره بود:
شفاف‌تر از نور
زیباتر از مهتاب
نازک‌تر از گل‌ها
روشن‌تری از آب
*
چون شمع می‌سوزی
ای گرمی خانه
در حلقه‌ی مهرت
ما مثل پروانه
*
تو هدیه‌ای، لطفی
لطف خداوندی
خانه گلستان است
وقتی که می‌خندی
*
ای زخمی معصوم!
دیدار تو زیباست
با شادی‌ات شادیم
درد تو درد ماست
*
تو چلچراغ راه
در این شب تاری
تو امتحان ما
در درس ایثاری
*
ما با تو همراهیم
ما با تو هم‌پیمان
ما دوستت داریم
ای لطف بی پایان!
سپس، عماد الکثیری از شوش دانیال شعری به زبان عربی درباره بیماری ای‌بی خواند.
شعر بیماری ای‌بی را از یک رنج خاموش به یک روایت قابل لمس تبدیل می‌کند
در بخش بعدی، زهرا پرویزی از بیماران پروانه‌ای به شعرخوانی پرداخت و گفت: «هنر وقتی در خدمت آگاهی‌بخشی درباره بیماری‌ها باشد، می‌تواند هم شفابخش و هم بیدارکننده باشد. شعر، بیماری را از یک رنج خاموش به یک روایت قابل لمس تبدیل می‌کند.»
پرویزی ادامه داد: «بیماران پروانه‌ای اغلب با دردهایی مواجه هستند که در پرونده آنها ثبت نمی‌شود، اما شعر می‌تواند زبان این رنج باشد. جشنواره پروانگی تجلی هنر در خدمت انسانیت است.» وی در ادامه چند رباعی خواند:
نمی‌دانم چرا پروانه گشتم
در این دنیا چرا افسانه گشتم
تمام قصه‌ام عشق است و امّید
بدون عشق من فرزانه گشتم
*
من آن آهنم که سوزانم جهان را
به درد خویش گریانم جهان را
ز مهر مادرم دُردی‌کشانم
که گردم مست و رقصانم جهان را
*
به آشوب دل دیوانه سوگند
به اشک و بغض بی صبرانه سوگند
بتابد نور رحمت از دل صبر
به بال زخمی پروانه سوگند
*
حدیث عشق از پروانه آموز
میان شعله‌ها جانانه آموز
که در آتش به شوق نور رقصید
جنون را زان دل دیوانه آموز
در ادامه، هاشمی گلپایگانی به معرفی محمدمهدی پرویزی، برادر دوقلوی زهرا پرویزی پرداخت و گفت: «آقای دکتر پرویزی از افتخارات ما هستند. در کل دنیا بیماری پروانه‌ای نداریم که پزشکی خوانده و تخصص گرفته باشد. ایشان نمادی از فرزندان توانا و موفق ما هستند.»
سپس دکتر محمدمهدی پرویزی، بیمار پروانه‌ای و نخبه علمی، با تشکر از برگزارکنندگان جشنواره گفت: «شعر بیان ناگفته‌ها بوده است. دوست دارم در خصوص تحریم‌ها بگویم؛ پروانه‌ها فقط پرواز نمی‌خواهند، بلکه می‌خواهند جهان و تحریم‌ها بال‌شان را نشکنند.»
می‌ترسم اگه پانسمانت کنم؛ با یه لمس کوچیک زمین‌گیر شی…
طیبه عباسی، شاعر بعدی بود که غزلی از زبان یک مادر برای بیماران پروانه‌ای خواند:
چطوری تو دستم بگیرم تو رو؟
چطور صورتت رو نوازش کنم؟
تو آغوشم آروم نمی‌شه غمت
چقد زخم‌هاتو شمارش کنم؟
*
جلو چشم من داری پرپر می‌شی
دعا می‌کنم غصه‌هات کم بشه
نشد کاری واست کنم، گریه‌هام
برات کاش یک ذره مرهم بشه
*
تن نازکت اونقَدَر زخمیه
که طاقت نداری ببوسم تو رو
غمی که به عمره می‌جنگی باهاش
داره می‌کشه هم منو، هم تورو
*
با هر تاولی که روی پوستته
منم با تمام تنم سوختم
تا آروم کنم چند لحظه تورو
زمین و زمان رو به هم دوختم
*
می‌ترسم اگه پانسمامت کنم
با یه لمس کوچیک زمین‌گیر شی
پرستاری‌تو می‌کنم روز و شب
نمی‌خوام که قبل از خودم پیر شی
*
شبایی که خواب از سرت می‌پره
برات شعر می‌بافم از زندگی
زمستون حریفت نمی‌شه گلم!
تموم میشه این سوز پروانگی
*
بگو قصه و حرف پروانه‌ها
فقط بال زخمی، فقط درد نیست
دلت وقتی آتیش می‌گیره دیگه
هوای زمستون برات سرد نیست
*
روی هرچی تاول روی هرچی زخم
فقط چند لحظه چشاتو ببند
مث مردم عادی پیرهن بپوش
مث مردم عادی یک کم بخند
*
برو مدرسه پشت نیکمت بشین
مث بچه‌های دیگه شاد باش
برای یه بارم شده تو خیال
از این درد تکراری آزاد باش
*
نذار خستگی بشکنه بال‌تو
برو مدرسه زنگ پروانه‌هاست
مدادرنگی‌هاتو ببر با خودت
خدا عاشق رنگ پروانه‌هاست
در ادامه برنامه، فاطمه بتول سایوز از ترکیه شعری به زبان ترکی خواند. سپس رضا نیکوکار ترانه‌ای برای حاضران اجرا کرد:
به پروانگی هات عادت نکن
اگه پیله کردن بهت دردها!
اگه حتی با سنگ نامردمی
دلت رو شکستند نامردها!
*
به پروانگی هات عادت نکن
جهان پیله ی دور تن های ماست
نترس از شب سرد تنهاییات
خدا محرم قلب تنهای ماست
*
به این تاولایی که داری قسم
به دردی که هر روز تو جونته
دلت خونه امن و پاک خداست
که زیبایی توی رگ و خونته
*
تو دنبال یک جرعه آرامشی
می دونم دلت اونقدام سرد نیست
نذار خم به ابروت بیاد ماه من!
از این زندگی سهم تو درد نیست
*
خودت باش کوه صبور و سترگ
خودت باش؛ روشن تر از آفتاب
خودت زندگی رو تو مشتت بگیر
به تاریک شب های سردت بتاب
*
اگه از زمین و زمون خسته ای
اگه زندگی جز غم و رنج نیست
خدا از دل رنج پیدا میشه
یه وقتایی رنجم بجز گنج نیست
*
می‌دونم چقد سخته، اما بدون
میاد روزی که غرق لبخند شی
میاد روزی که بی غم و درد و رنج
به آرامش زندگیت بند شی
*
خدایا خودت دستشونو بگیر
که این رنج ممتد کمی کم بشه
خودت زخم پروانه هاتو ببند
نذار بال پروانه هات خم بشه
*
تو دنبال یک جرعه آرامشی
می دونم دلت اونقدام سرد نیست
نذار خم به ابروت بیاد ماه من!
از این زندگی سهم تو درد نیست…
پس از آن، فاطمه آزادی‌منش از سوریه شعری به زبان عربی قرائت کرد. سعیده حسین‌جانی نیز دو رباعی و غزلی با مطلع «بی خبر مانده ایم دردا از دل پروانه‌ها / آتشی سر می‌کشد در منزل پروانه‌ها» برای جمع خواند.
محمدرضا دانشی، از شاعران و بیماران پروانه‌ای، شعر خود را چنین آغاز کرد:
سر به سوی آسمان بردم همی
از خدای خود طلب کردم همی
از تو می‌خواهم که یار من شوی
هم عطا کن صبری و هم مرهمی
سیده کبری حسینی بلخی از افغانستان نیز شعری با این مطلع خواند: «از پیله بیرون می‌پرد، دنیا پر رنگ است / انگار دنیا برگی از دیوان ارژنگ است». در ادامه، رقیه رضوی از هند شعری به زبان اردو قرائت کرد.
آن‌قدر نازک است دلش کَنده می‌شود؛ با هر تکان کوچک باران، نسیم، نور…
آخرین شاعر این مراسم، مصطفی توفیقی بود که شعر زیر را خواند:
خاموش مانده‌ایم به دیدار آفتاب
اینجا چراغ رابطه هرچند روشن است
این خانه نیست، خاک نگهداری گل است
این خانه نیست، شیشه‌ی پروانه‌ی من است
*
در شیشه‌ام فرشته آبیِ کوچکیست
که بال‌هاش تُردترین بالِ عالم است
زیباییش؟ قشنگ‌تر از هرچه دیده‌ای
«زیبا» برای آن‌که صدایش کنی کم است
*
پروانه‌ای لطیف شبیهِ مِهی رقیق
پروانه‌ای نشسته پسِ پرده‌هایِ تور
آن‌قدر نازک است دلش کَنده می‌شود
با هر تکان کوچک باران، نسیم، نور
*
تا او نبیند اشک مرا، قبلِ دیدنش
بر صورتِ تکیده خود آب می‌زنم
تا نشکند –خدای نکرده- دو بالِ او
«از دور بوسه بر رخ مهتاب می‌زنم»
*
از خستگی خانه به ایوان که می‌روم
خود را درون شیشه به بن‌بست می‌کشم
در حسرت نوازشِ آن دست‌هایِ ماه
«بر پوستِ کشیده‌ی شب دست می‌کشم»
تجلیل از برگزیدگان نخستین جشنواره شعر پروانگی
در بخش پایانی مراسم، از شاعران برگزیده نخستین جشنواره ملی «پروانگی» با حضور علیرضا قزوه، حجت الاسلام هاشمی گلپایگانی، مصطفی محدثی خراسانی و دیگران تقدیر شد.
طبق بیانیه هیئت داوران، شاعران برگزیده به این شرح معرفی شدند: میثم داودی، رضا نیکوکار، نجمه پورملکی، محمد زارعی، منیره سادات هاشمی، معصومه صاحبی، زهرا شعبانی، فائزه زرافشان، حسین دهرویه، سید حسین ابراهیمی، مصطفی توفیقی، محسن کلهر، اسماعیل نمازیان، عماد الکثیری الغراوی، طیبه عباسی، هیلانه عطاء الله (سوریه)، فاطمه آزادی منش (سوریه)، سیده شریعت رضوی (هند)، فاطمه بتول سایوز (ترکیه) و سیده کبری حسینی بلخی (افغانستان).
همچنین از رقیه صباحت رضوی (هند)، میترا ملک محمدی، دکتر سید محمدرضا موسوی صابری (هند)، دکتر اصغر مسعودی (رئیس خانه فرهنگ ایران در لاهور) و دکتر سید تصور مهدی (هند) به عنوان شاعران شایسته تقدیر، تجلیل به عمل آمد.
بیماران پروانه‌ای برگزیده
در این بخش، از برگزیدگان بخش «شاعران پروانه‌ای» که خود از بیماران پروانه‌ای هستند، تقدیر شد. زهرا پرویزی، زهرا موذنی، دانیال افتخاری و محمدرضا دانشی به عنوان نفرات برتر این بخش معرفی شدند.
داوران بخش شعر فارسی این جشنواره علیرضا قزوه، علی محمد مؤدب، مصطفی محدثی خراسانی و سید مسعود علوی تبار بودند. دکتر یوشدا کامل داوری بخش ترکی، انگلیسی و اسپانیایی را بر عهده داشت. در بخش شعر اردو، محمد عشرت صغیر (هند)، دکتر علی مزمل لاهوری (پاکستان) و دکتر عظمی زرین نازیه (پاکستان) و در بخش شعر عربی، دکتر ریاض کریم عبدالله البدیری (عراق) داوری آثار را انجام دادند.
منبع: خبرنگار مهر
