به گزارش اخبار جهان به نقل از تسنیم، جنگل‌های ارسباران، نگینی سبز در شمال غرب ایران، با تنوع بی‌نظیر گیاهی و جانوری خود، از ارزشمندترین رویشگاه‌های طبیعی کشور و منطقه قفقاز جنوبی محسوب می‌شوند. این گستره کوهستانی و سرسبز، با بیش از هزار گونه گیاهی و ده‌ها گونه جانوری نادر، سال‌هاست که توجه پژوهشگران محیط زیست و دوستداران طبیعت داخلی و خارجی را به خود جلب کرده است. اهمیت اکولوژیکی این جنگل‌ها در حفظ تعادل زیست‌محیطی منطقه غیرقابل انکار است و ثبت جهانی آن می‌تواند گامی مؤثر در حفاظت پایدار از این گنجینه طبیعی باشد.
پس از موفقیت ایران در ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی در فهرست میراث جهانی یونسکو، وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، تلاش‌های خود را برای آماده‌سازی پرونده ثبت جهانی جنگل‌های ارسباران آغاز کرده است. این اقدام، در صورت موفقیت، جایگاه ایران را به عنوان یکی از دارندگان غنی‌ترین میراث طبیعی جهان، بیش از پیش ارتقا خواهد داد و می‌تواند به جذب گردشگر و توسعه پایدار منطقه نیز کمک شایانی کند. ثبت جهانی این جنگل‌ها صرفاً جنبه زیست‌محیطی نداشته و می‌تواند منجر به سرمایه‌گذاری‌های بیشتر در زمینه حفاظت از محیط زیست و توسعه پایدار منطقه شود.
با این وجود، مسیر دستیابی به ثبت جهانی جنگل‌های ارسباران با چالش‌هایی همراه است. به گفته علی دارابی، قائم‌مقام وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، پرونده ارسباران پیش از این به دلیل مداخلات انسانی، از جمله ساخت و سازهای غیرمجاز در داخل منطقه، از سوی یونسکو رد شده است. این موضوع نشان می‌دهد که حفاظت از این جنگل‌های ارزشمند به اقدامات جدی و هماهنگ نیاز دارد. یونسکو به شدت بر عدم دخالت انسان در مناطق طبیعی ثبت شده تأکید دارد و هرگونه ساخت‌وساز و یا فعالیت انسانی غیرمجاز، می‌تواند شانس ثبت جهانی را به شدت کاهش دهد.
دارابی در این باره توضیح می‌دهد که برطرف کردن این نقص‌ها و انجام اقدامات حفاظتی به همکاری سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان منابع طبیعی نیاز دارد. وی بر ضرورت اطمینان از برطرف شدن کامل مشکلات پیش از ارائه مجدد پرونده به یونسکو تأکید می‌کند. این نشان می‌دهد که روند ثبت جهانی، فرایندی دقیق و زمان‌بر است که مستلزم برنامه‌ریزی دقیق، همکاری بین‌المللی و اقدامات موثر حفاظتی است. همچنین، این امر به مشارکت فعّال جوامع محلی و آگاهی‌سازی عمومی نیاز دارد تا از هرگونه دخالت آسیب‌رسان در جنگل‌ها جلوگیری شود.
اهمیت جنگل‌های ارسباران فراتر از مرزهای ایران است. این جنگل‌ها به عنوان بخشی از اکوسیستم منطقه قفقاز جنوبی، نقش مهمی در تنوع زیستی جهانی ایفا می‌کنند. حفاظت از این منطقه می‌تواند به حفاظت از گونه‌های جانوری و گیاهی نادر و در معرض خطر انقراض کمک کند. از طرفی، ثبت جهانی ارسباران می‌تواند به بهبود وضعیت اقتصادی منطقه از طریق گردشگری منطقه‌ای و بین‌المللی کمک کند، البته با برنامه‌ریزی دقیق و پایدار.
همچنین، حمایت رئیس‌جمهور از این طرح به اهمیت ثبت جهانی ارسباران می‌افزاید. این موضوع نشان‌دهنده عزم جدی دولت در حفظ و حراست از این میراث طبیعی گران‌بها است. با این حال، موفقیت این پروژه به هماهنگی بین دستگاه‌های متولی، اجرای برنامه‌های مدیریت پایدار و حفاظت مؤثر از جنگل‌ها بستگی دارد. این پروژه می‌تواند الگویی برای حفاظت از سایر مناطق طبیعی ارزشمند ایران باشد.
در نتیجه، ثبت جهانی جنگل‌های ارسباران نه تنها یک موفقیت ملی، بلکه یک موفقیت جهانی در حفاظت از تنوع زیستی خواهد بود. موفقیت این طرح به همکاری و هم‌افزایی بین تمام دستگاه‌های مربوطه، و مهم‌تر از همه، به توجه و حفاظت جدی از این جنگل‌های باارزش بستگی دارد. بر این اساس، موفقیت این طرح نشان دهنده توانایی ایران در حفظ و حراست از میراث طبیعی ارزشمند خود است. اخبار جهان بر لزوم برنامه ریزی دقیق و اجرای موثر طرح های حفاظتی تاکید می کند.
منبع: تسنیم
