به گزارش اخبار جهان به نقل از تابناک، بازار مسکن ایران در سال‌های اخیر، به‌ویژه از سال ۱۴۰۰ به بعد، وارد دوره‌ای از رکود عمیق و بی‌سابقه شده است که با هیچ‌یک از دوره‌های رکودی ۳۰ سال گذشته قابل مقایسه نیست. این رکود نه تنها رشد قیمتی مسکن را نسبت به سایر کالاها کند کرده، بلکه چالش جدی نقدشوندگی و عدم امکان فروش را به‌وجود آورده است؛ چالشی که در سال‌های گذشته به این شدت مشاهده نشده بود.
دلایل اقتصادی این رکود عمیق و فقدان نقدشوندگی، عمدتاً به شکاف فزاینده میان قیمت مسکن و قدرت خرید متقاضیان برمی‌گردد. رشد سرسام‌آور قیمت‌ها در سال‌های گذشته، قدرت خرید واقعی مردم را به شدت کاهش داده و به شکل‌گیری شکافی عمیق بین درآمد موثر و قیمت‌ها منجر شده است. این امر، به‌رغم فقدان امکان کاهش قابل‌توجه قیمت‌ها به دلایل مختلف، به چالشی اساسی در بازار مسکن تبدیل شده است. در واقع، مشکل اصلی نه قیمت‌های بالا، بلکه عدم امکان فروش املاک، به‌خصوص املاک بزرگ و گران‌قیمت به روش‌های سنتی است. این موضوع، متقاضیان را به سوی روش‌های نوین فروش سوق می‌دهد.
در این شرایط، خریداران مصرفی که قصد سکونت در ملک خریداری شده را دارند، قیمت‌های فعلی را ایده‌آل می‌دانند و شرایط پرداخت نیز برای آنها مناسب به‌نظر می‌رسد. با این حال، باید توجه داشت که این دیدگاه، یک دیدگاه صرفاً مصرفی است و لزوماً به معنای بازده سرمایه‌ای هم‌سطح با سایر دارایی‌ها مانند دلار و طلا نیست.
سرمایه‌گذاران در بازار مسکن باید به تغییرات اساسی در الگوهای ساخت و ساز نیز توجه کنند. الگوهای گذشته که بر پایه سرمایه‌ی شخصی و فروش آسان بنا شده بودند، دیگر کارایی ندارند. این امر سازندگان را به سوی روش‌های جدید تامین مالی و فروش سوق می‌دهد.
سازندگان موفق در این بازار رکودی، کسانی خواهند بود که از الگوهای تامین مالی نوین مانند تولید تهاتری (مثلاً اهدای یک واحد مسکونی به جای پرداخت وجه نقد برای مصالح) استفاده کنند و در فرآیند فروش نیز از مدل‌های متنوع تبدیل دارایی بهره بگیرند؛ زیرا روش‌های سنتی فروش نقدی به‌شدت محدود شده‌اند.
از دیدگاه مصرف‌کنندگان، بهترین زمان برای خرید مسکن، همین دوره رکود نسبی و ثبات قیمتی است. با توجه به نوسانات بازارهای مختلف و کمترین میزان افزایش قیمت مسکن در سال‌های گذشته، بازار مسکن فعلی به‌دلیل دور بودن از هیجانات کاذب و پایداری بیشتر، انتخابی مناسب برای خریداران مصرفی به‌شمار می‌رود.
اما تحلیل این موضوع نیازمند نگاهی دقیق‌تر به تحولات اقتصادی و اجتماعی اخیر ایران است. افزایش نرخ تورم، عدم ثبات اقتصادی، و کاهش قدرت خرید مردم، همگی در رکود فعلی بازار مسکن نقش داشته‌اند. سیاست‌های کلان اقتصادی دولت در سال‌های گذشته نیز به شدت بر بازار مسکن تاثیر گذاشته است، موضوعی که نیازمند بررسی دقیق‌تر و کارشناسی است. به طور مثال، برخی کارشناسان معتقدند افزایش نرخ سود بانکی، باعث انحراف سرمایه از بازار مسکن به سمت سپرده‌های بانکی شده است. همچنین، نبود شفافیت در بازار و محدودیت‌های قانونی در ساخت‌وساز نیز از دیگر عواملی هستند که می‌توانند بر رکود کنونی بازار مسکن تاثیر گذاشته باشند.
پیش‌بینی آینده بازار مسکن نیز کار دشواری است، اما با توجه به عوامل یادشده، به نظر می‌رسد رکود فعلی در کوتاه‌مدت ادامه داشته باشد. تغییر رویکرد دولت در زمینه سیاست‌های کلان اقتصادی و تسهیل مقررات ساخت‌وساز، می‌تواند از عوامل اصلی خروج بازار از رکود باشد. با این حال، احتمال تغییر قیمتی شدید در آینده نزدیک کم است و بازار در یک دوره نسبتاً ثابت و بی‌هیجان به سر خواهد برد. بنابراین، تحلیلگران اقتصادی اقدامات دولتی را برای تحرک بخشیدن به بازار مسکن بسیار مهم می‌دانند.
در نهایت، لازم به ذکر است که این تحلیل، یک نگاه کلی به اوضاع بازار مسکن ایران است و نیاز به بررسی‌های دقیق‌تر و جامع‌تر دارد. ملاحظات اقتصاد کلان، سیاست‌های حکومتی و عوامل اجتماعی باید به صورت همزمان مورد مطالعه و تحلیل قرار گیرند تا تصویر کامل‌تری از وضعیت فعلی و آینده بازار مسکن به دست آید.
منبع: تابناک
