به گزارش اخبار جهان به نقل از ایسنا، تصور دیرینه از ماه به عنوان جرمی آسمانی مرده و زمین‌شناسی بی‌جان، به چالش کشیده شده است. مطالعه‌ای جدید که در مجله Icarus منتشر شده، شواهدی از فعالیت زمین‌شناسی اخیر در سطح ماه ارائه می‌دهد. این یافته‌ها، بر اساس نقشه‌برداری سنگ‌های غلتان در سطح ماه، نشان می‌دهد که سطح این قمر فعال‌تر از آنچه تاکنون تصور می‌شد، است.
برای دهه‌ها، ماه به عنوان یک دنیای ساکت و بدون تغییر در نظر گرفته می‌شد. اما این مطالعه، با بررسی مسیرهای سنگ‌های غلتان که با اندازه‌هایی از چند متر تا صدها متر و وزنی چند تن از دامنه‌ها و دیواره‌های دهانه‌ها به پایین می‌غلتند، این ایده را به چالش می‌کشد. دانشمندان با استفاده از تصاویر با وضوح بالای مدارگرد شناسایی ماه ناسا و با روشی نوین به نام “فوران مواد از سقوط سنگ” (BFE)، موفق به شناسایی ۲۴۵ مسیر جدید سنگ‌های غلتان به طول حدود ۳۷۳ کیلومتر شده‌اند. این مسیرها، با ایجاد رگه‌هایی روشن‌تر از سطح اطراف، امکان تشخیص حرکات جدید سنگ‌ها از حرکات قدیمی را فراهم کرده‌اند.
حدود ۴۶ درصد از این مسیرها در مناطق دریایی ماه و ۵۴ درصد در ارتفاعات آن قرار دارند. علاوه بر این، حدود ۶۲ درصد از مسیرها در مکان‌هایی واقع شده‌اند که میزبان چندین مسیر دیگر هستند، که نشان از وقوع مکرر سقوط سنگ‌ها در این مناطق دارد. با مقایسه این مسیرها با دهانه‌های نزدیک، که سن آنها از طریق پوشش فوران مواد مشخص است، سن بسیاری از این مسیرها حدود ۴۰۰ هزار سال تخمین زده شده است. برخی از این مسیرها نیز در نزدیکی محل فرود آپولو ۱۷ و مناطق مرتبط با فعالیت‌های لرزه‌ای یا ویژگی‌های زمین‌ساخت مشاهده شده‌اند. این نشان می‌دهد که ماه‌لرزه‌ها یا برخوردهای سیارکی ممکن است باعث سقوط سنگ‌ها شوند. “زمین‌ساخت”، شاخه‌ای از زمین‌شناسی است که به مطالعه تغییر شکل پوسته زمین بر اثر تنش‌ها و ضربات در طول دوران‌های مختلف زمین‌شناسی می‌پردازد.
سیواپراهاسام ویجایان، دانشمند ارشد این مطالعه از آزمایشگاه تحقیقات فیزیکی احمدآباد در هند، بیان می‌کند که این مطالعه نشان می‌دهد ماه از نظر زمین‌شناسی بی‌جان نیست، بلکه فعالیت‌هایی پراکنده اما قابل توجه دارد. این فعالیت‌ها شامل فرآیندهایی مانند فعالیت‌های لرزه‌ای، برخوردها و تنش حرارتی هستند که تغییراتی در سطح ماه ایجاد می‌کنند. نقاط داغ نقشه‌برداری شده از فعالیت‌های اخیر سنگ‌ها می‌توانند به عنوان مکان‌های فرود ایده‌آل برای مأموریت‌های آینده در نظر گرفته شوند. این ماموریت‌ها می‌توانند به مطالعه فرآیندهای سطحی و زیرسطحی در حال وقوع در ماه کمک کنند. درک حرکت سنگ‌ها همچنین به ارزیابی پایداری سطح ماه کمک می‌کند، امری که برای برنامه‌ریزی زیستگاه‌ها، مریخ‌نوردها یا حتی عملیات معدنی آینده بسیار مهم است.
با وجود پیشرفت‌های قابل توجه این مطالعه، محدودیت‌هایی نیز وجود دارد. تشخیص حرکات کوچکتر سنگ‌ها همچنان دشوار است و شرایط نوری می‌تواند بر دید الگوهای فوران مواد تأثیر بگذارد. تأیید علت دقیق هر سقوط سنگ به اندازه‌گیری‌های دقیق‌تر در محل نیاز دارد. دانشمندان در حال حاضر قصد دارند نقشه‌های خود را اصلاح کنند و امیدوارند که مأموریت‌های آینده ماه به طور مستقیم این مکان‌های فعال را مطالعه کنند. این یافته‌ها تصویری پویا و فعال‌تر از ماه را ارائه می‌دهند و درک ما از تاریخچه و تکامل این قمر را تغییر می‌دهند. اهمیت این کشف در برنامه‌ریزی مأموریت‌های فضایی آینده و مطالعه دقیق‌تر فرآیندهای زمین‌شناسی ماه غیرقابل انکار است. اخبار جهان اطلاعات تکمیلی را از منابع معتبر در این خصوص منتشر خواهد کرد.
منبع: ایسنا
