به گزارش اخبار جهان به نقل از رکنا، فرو ریزش اخیر خیابان نشاط اصفهان که با خروج گل حفاری از اعماق زمین همراه بود، نگرانی‌هایی را در مورد ایمنی پروژه‌های زیرزمینی و تشخیص دقیق پدیده‌های زمین‌شناسی ایجاد کرده است. مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان، منصور شیشه‌فروش، این رویداد را به فعالیت‌های حفاری تونل خط ۲ متروی اصفهان در عمق ۲۲ متری نسبت داده است. وی توضیح داد که گل حفاری، ماده‌ای برای پایدارسازی جداره تونل، از طریق منافذ زیرزمینی مانند چاه‌ها به سطح خیابان و برخی منازل مسکونی نفوذ کرده است.
اما ایمان انتظام‌سلطانی، رئیس گروه آب زمین‌شناسی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، با رد ادعای فرونشست زمین، این حادثه را فرو ریزشی سطحی توصیف کرد. وی در گفتگو با اخبار جهان تاکید کرد که فرونشست پدیده‌ای منطقه‌ای است که معمولاً به دلیل برداشت بی‌رویه آب از آبخوان‌ها و تراکم زمین رخ می‌دهد و منجر به ایجاد شکاف و نشست وسیع می‌شود. در مقابل، فرو ریزش‌های سطحی مانند حادثه خیابان نشاط، معمولاً در مناطقی با زیرساخت‌های قدیمی مانند قنات‌ها یا بالای تونل‌های مترو و در اثر مشکلات مهندسی در ساخت یا نگهداری نامناسب سازه‌های زیرزمینی اتفاق می‌افتند. انتظام‌سلطانی به حادثه مشابهی در شهران تهران اشاره کرد که هیچ ارتباطی با فرونشست جنوب غرب تهران نداشت و به عنوان مثالی از فرو ریزش سطحی قلمداد شد.
این مقام مسئول سازمان زمین‌شناسی توضیح داد که در اصفهان اخیراً دو ریزش گزارش شده است؛ یکی به دلیل آسیب در شبکه فاضلاب و دیگری احتمالا مرتبط با تونل مترو. وی تاکید کرد که تفکیک دقیق بین فرونشست و فرو ریزش از اهمیت بالایی برخوردار است، چرا که این دو پدیده علل و پیامدهای متفاوتی دارند. در این مورد خاص، خروج گل حفاری از اعماق زمین نشان دهنده نقصی در عملیات حفاری یا عدم‌مراقبت مناسب در حفظ یکپارچگی ساختار تونل است. به گفته انتظام‌سلطانی، احتمال شکستگی لوله حفاری یا تزریق بیش از حد گل حفاری نیز وجود دارد.
برای تعیین علت دقیق این فرو ریزش، انتظام سلطانی بر لزوم انجام تحقیقات فنی و میدانی تاکید کرد. اولین قدم، تطبیق موقعیت دقیق ریزش با نقشه تونل‌های مترو و قنات‌های منطقه است تا منشأ اصلی حادثه مشخص شود. این بررسی‌ها می‌تواند اطلاعات مهمی در مورد عوامل مسبب این حادثه و پیشگیری از حوادث مشابه در آینده ارائه دهد. این فرو ریزش به‌عنوان هشداری جدی برای ضرورت استفاده از بهترین روش‌های مهندسی در پروژه‌های ساختمانی زیرزمینی، به‌خصوص در شهرهای با سابقه زیرساخت‌های قدیمی و پیچیده، تلقی می‌شود.
علاوه بر تحقیقات فنی، بررسی مسئولیت‌های شهرداری و سایر نهادهای مرتبط در نظارت بر پروژه‌های حفر تونل از اهمیت زیادی برخوردار است. شفافیت در ارائه اطلاعات و همکاری با کارشناسان زمین‌شناسی می‌تواند به ایجاد اعتماد عمومی و کاهش نگرانی‌ها کمک کند. همچنین ضروری است که آموزش عمومی در مورد تفاوت‌های بین فرونشست و فرو ریزش افزایش یابد تا شهروندان بتوانند بهتر این پدیده‌ها را درک کرده و خطرات مرتبط را شناسایی کنند. این حادثه می‌تواند به عنوان مصداقی برای بازنگری در ضوابط و مقررات ساخت و ساز زیرزمینی در شهرهای ایران مورد بررسی قرار گیرد. در صورت عدم بررسی جامع و شفاف این رویداد، امکان رخداد حوادث مشابه در آینده و ایجاد چالش‌های بیشتر وجود خواهد داشت. این اتفاق، نیاز به توسعه روش‌های مدیریت بحران و برنامه‌ریزی های کاهش خطر را بیشتر ملموس می‌کند.
منبع: رکنا
