به گزارش اخبار جهان به نقل از اسپوتنیک، اظهارات اخیر خواجه محمد آصف، وزیر دفاع پاکستان، مبنی بر دسترسی عربستان سعودی به برنامه هسته‌ای این کشور در صورت لزوم، موج جدیدی از بحث و بررسی‌ها را در مورد روابط استراتژیک بین اسلام‌آباد و ریاض و پیامدهای منطقه‌ای و بین‌المللی این توافقنامه به راه انداخته است. آصف، در مصاحبه‌ای با یک رسانه پاکستانی، تأکید کرد که این دسترسی در چارچوب توافقنامه دفاع مشترک میان دو کشور صورت خواهد گرفت. وی با اشاره به حق مسلم کشورهای منطقه در دفاع مشترک از خود، به‌ویژه برای جمعیت مسلمان، امکان پیوستن کشورهای عربی دیگر به این پیمان را نیز رد نکرد، هرچند از ارائه پاسخ قطعی در این خصوص خودداری کرد.
این اظهارات در پی امضای توافقنامه دفاع استراتژیک مشترک میان پاکستان و عربستان سعودی در روز چهارشنبه گذشته توسط محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی، و محمد شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان، مطرح شده است. خبرگزاری رسمی عربستان سعودی (واس) این توافق را نشانی از عمق روابط برادرانه میان دو کشور و علاقه مشترک آنها به تقویت ثبات و امنیت منطقه‌ای و جهانی توصیف کرده است. این توافق که در کاخ یمامه ریاض به امضا رسید، پس از دیدار رسمی و گفتگوهای دو رهبر در مورد روابط دوجانبه، تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی، و مسائل مورد علاقه مشترک صورت گرفت.
آصف در ادامه توضیحات خود به صراحت اعلام کرد که تمامی قابلیت‌های نظامی پاکستان، از جمله قابلیت‌های هسته‌ای، در چارچوب این توافقنامه در اختیار عربستان سعودی قرار خواهد گرفت. وی با تأکید بر مسئولیت‌پذیری پاکستان به عنوان یک قدرت هسته‌ای و شفافیت در برخورد با بازرسی‌های بین‌المللی از تأسیسات هسته‌ای خود، این اقدام را در تضاد با رویکرد اسرائیل، که هرگز اجازه بازرسی از تأسیسات هسته‌ای خود را نداده است، قرار داد. این اظهارات، در حالی مطرح می‌شود که وجود برنامه هسته‌ای پنهان در اسرائیل همواره مورد بحث و اختلاف بین کشورهای منطقه و جامعه بین‌المللی بوده است.
اما اظهارات وزیر دفاع پاکستان در مورد به اشتراک گذاشتن توانمندی های هسته‌ای با عربستان سعودی، نگرانی‌هایی را نیز در مورد پتانسیل افزایش تسلیحات هسته‌ای در منطقه و ایجاد بی‌ثباتی بیشتر به همراه داشته است. برخی از کارشناسان این اقدام را خطری برای امنیت منطقه‌ای و جهانی می‌دانند و احتمال به دست افتادن این سلاح‌ها توسط گروه‌های تروریستی را هشداری جدی می‌دانند. از سوی دیگر، برخی دیگر این توافق را راهکاری برای مقابل با نفوذ قدرت‌های خارجی در منطقه و تأمین امنیت عربستان سعودی در برابر تهدیدات فرامنطقه‌ای می‌دانند.
این توافق همچنین می‌تواند تاثیرات گسترده‌ای بر معادلات ژئوپلیتیکی منطقه داشته باشد. تقویت همکاری نظامی بین پاکستان و عربستان سعودی ممکن است به ایجاد یک محور قدرت جدید در منطقه منجر شود که تعادل نیرو را تغییر دهد. این توافق همچنین می‌تواند موجب واکنش‌های متفاوت از سوی سایر کشورهای منطقه، به‌ویژه ایران و اسرائیل، شود. در این میان، نقش بازیگران بین‌المللی مانند آمریکا و روسیه نیز در شکل‌دهی به پیامدهای این توافق به طور قابل‌توجهی مهم خواهد بود.
از اهمیت این توافق این است که نشان‌دهنده یک تغییر مهم در رابطه استراتژیک پاکستان و عربستان سعودی است و این دو کشور را در یک محور استراتژیک مستحکم‌تر قرار می‌دهد. اما در عین حال، این توافق نیز مسائل چالش‌برانگیز متعددی را در مورد امنیت هسته‌ای، تعادل قدرت در منطقه، و تداوم ثبات منطقه‌ای مطرح کرده است و تحلیل آن نیازمند ملاحظات دقیق و جامع است. اخبار جهان به طور مستمر به بررسی پیامدهای این توافق و تحولات مرتبط با آن خواهد پرداخت.
منبع: اسپوتنیک
