به گزارش خبرگزاری مهر، محمود کبیری یگانه، مدرس دانشگاه و معاون ارتباطات و امور بین الملل شورای اسلامی شهر تهران، با توجه به افزایش چالش‌های موجود در فضای مجازی، بر لزوم اقدام فوری در زمینه تدوین قوانین رسانه‌ای و ارتقای سطح سواد رسانه‌ای در سطح کشور تاکید کرد.
وی با اشاره به تاثیرات گسترده رسانه‌ها در زندگی روزمره افراد، شرایط کنونی را با اصطلاح «زیستگاه رسانه‌ای» توصیف کرد و اظهار داشت: امروزه ذهن و سیستم عصبی ما به صورت مستقیم با پیام‌های دریافتی از فضای مجازی در ارتباط است. ما در یک فرآیند روانشناختی پیچیده در این فضا گرفتار شده‌ایم و چه بخواهیم و چه نخواهیم، باید در راستای همگانی‌سازی سواد رسانه‌ای گام برداریم. ارتقای سواد رسانه‌ای به افراد کمک می‌کند تا با دیدی انتقادی و آگاهانه به محتوای رسانه‌ها نگاه کنند و از تاثیرات منفی احتمالی آن در امان باشند.
کبیری یگانه با هشدار نسبت به گسترش روزافزون اخبار جعلی و اطلاعات نادرست، تاکید کرد: ناتوانی در تحلیل صحیح اطلاعات، می‌تواند منجر به تصمیم‌گیری‌های نادرست و بروز اشتباهات راهبردی در زندگی شخصی و اجتماعی شود. در دنیای امروز که اطلاعات به سرعت در حال انتشار است، توانایی تشخیص اخبار درست از نادرست، یک مهارت ضروری برای همه افراد به شمار می‌رود.
وی در همین راستا، سه راهکار عملی برای مواجهه با این چالش ارائه داد: نخست، بررسی دقیق و موشکافانه منبع خبر، دوم، مقایسه اخبار با اطلاعات منتشر شده در منابع موثق داخلی و خارجی، و سوم، تطبیق اطلاعات دریافتی با واقعیت‌های موجود به منظور ارزیابی صحت و سقم آن‌ها. این راهکارها به افراد کمک می‌کند تا با اتخاذ رویکردی محتاطانه و سنجیده، از افتادن در دام اخبار جعلی و گمراه‌کننده جلوگیری کنند.
این مدرس دانشگاه، وضعیت فعلی فضای مجازی را به دلیل عدم وجود قوانین و مقررات مناسب، «آنارشیستی» توصیف کرد و خواستار تشکیل دادگاه‌های تخصصی رسانه با حضور کارشناسان آشنا به پیچیدگی‌های این حوزه شد. وی تاکید کرد: نبود ساختار حقوقی کارآمد، منجر به بروز آسیب‌های جدی اجتماعی و هتک حرمت افراد در فضای مجازی شده است. تشکیل دادگاه‌های تخصصی رسانه می‌تواند به رسیدگی سریع‌تر و عادلانه‌تر به پرونده‌های مربوط به جرایم سایبری و حفظ حقوق شهروندان در فضای مجازی کمک کند.
کبیری یگانه همچنین با اشاره به وابستگی پلتفرم‌های پرطرفداری مانند اینستاگرام و تلگرام به سیاست‌های خارجی، تصریح کرد: تا زمانی که در فضای مجازی به استقلال دست پیدا نکنیم، این وضعیت نابسامان ادامه خواهد داشت. ایجاد پلتفرم‌های داخلی و حمایت از تولید محتوای بومی می‌تواند به کاهش وابستگی به پلتفرم‌های خارجی و حفظ امنیت اطلاعات کاربران ایرانی کمک کند.
وی با انتقاد از نبود قانون رسانه‌ای جامع و کارآمد در کشور، اظهار داشت: در کشورهای پیشرفته‌ای مانند آمریکا، کانادا، انگلیس و آلمان، قوانین رسانه‌ای مدون و مشخصی وجود دارد. چرا ما نباید از چنین قوانینی برخوردار باشیم؟ تدوین و تصویب قانون رسانه‌ای می‌تواند چارچوبی مشخص برای فعالیت رسانه‌ها در کشور ایجاد کند و از بروز تخلفات و سوء استفاده‌ها جلوگیری نماید.
این کارشناس رسانه با ابراز نگرانی از تاثیرات منفی فضای مجازی بر نسل‌های جدید، به ویژه نسل‌های Z، آلفا و بتا، گفت: متاسفانه، برخی معلمان به جای تمرکز بر آموزش و تربیت صحیح دانش‌آموزان، به دنبال کسب شهرت و محبوبیت در فضای مجازی هستند و این امر، تاثیرات نامطلوبی بر تربیت نسل آینده خواهد گذاشت. آموزش سواد رسانه‌ای به معلمان و دانش‌آموزان می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا از فرصت‌ها و تهدیدهای فضای مجازی به طور آگاهانه استفاده کنند.
کبیری با اشاره به شکاف نسلی و افزایش آمار تجرد در جامعه، ضعف سواد رسانه‌ای را یکی از عوامل تشدید کننده این مشکلات دانست و خاطرنشان کرد: ورود تکنولوژی‌های نوین بدون فرهنگ‌سازی مناسب، مانند رانندگی بدون کمربند ایمنی یا انجام عمل جراحی بدون داشتن تخصص لازم، می‌تواند بسیار خطرناک باشد. آموزش و فرهنگ‌سازی در زمینه استفاده صحیح از فناوری‌های نوین، نقش مهمی در کاهش آسیب‌های اجتماعی ناشی از این فناوری‌ها ایفا می‌کند.
کبیری یگانه با اشاره به تهدیدات امنیتی و اجتماعی متعددی که در فضای مجازی وجود دارد، از جمله نقش آن در جنگ‌های اخیر، خواستار حضور فعال متخصصان رسانه‌ای برای مقابله با ترول‌های فضای مجازی، قلدری‌های سایبری و نفوذهای اطلاعاتی شد. وی در پایان تاکید کرد: تنها راه ساماندهی این فضای آنارشیستی، ورود جدی کارشناسان رسانه‌ای در این حوزه تخصصی، جلوگیری از ورود افراد غیرمتخصص در فرآیندهای تصمیم‌گیری و قانون‌گذاری فوری است.
منبع: خبرگزاری مهر
