به گزارش اخبار جهان به نقل از خبرگزاری مهر، چین در روز چهارشنبه، 3 سپتامبر 2024، یکی از بزرگ‌ترین رژه‌های نظامی خود را به مناسبت هشتادمین سالگرد پایان جنگ جهانی دوم برگزار کرد. این تاریخ، سوم سپتامبر ۱۹۴۵، توسط جمهوری خلق چین به‌عنوان «روز پیروزی علیه ژاپن» تعیین شده و این مراسم، دومین رژه بزرگ نظامی به مناسبت این روز پس از رژه هفتادمین سالگرد در سال ۲۰۱۵ محسوب می‌شود. اما چه انگیزه‌هایی پشت این نمایش قدرت عظیم نهفته است؟ چه پیام‌هایی چین سعی در انتقال آن دارد؟ و مخاطبان این پیام‌ها چه کسانی هستند؟
رژه نظامی چین، که با عنوان «هشتادمین سالگرد پیروزی مردم چین در جنگ مقاومت علیه تجاوز ژاپن و جنگ جهانی ضد فاشیسم» نامگذاری شده است، به وضوح حاوی پیامی ضد ژاپنی است. پکن با این نمایش قدرت، به دنبال ایجاد احتیاط در توکیو و جلوگیری از هرگونه اقدامی است که به تعبیر چین، مبنی بر این باشد که “مسائل تایوان، مسائل ژاپن است”. تحلیلگران چینی معتقدند این رژه، در واقع هشداری جدی به ژاپن، به‌ویژه در خصوص مسئله تایوان، محسوب می‌شود. گائو ژیکای، استاد دانشگاه سوژو و معاون مرکز چین و جهانی‌سازی، حتی خواستار صدور بیانیه‌ای مشترک از سوی کشورهای مختلف برای جلوگیری از هرگونه تغییر در قانون اساسی صلح‌طلبانه ژاپن و اعمال فشار بر این کشور در مورد مسئله تایوان شده است.
اما مخاطب این پیام تنها ژاپن نیست. تحلیلگران چینی بر این باورند که این نمایش باشکوه قدرت، مستقیماً برای مردم تایوان نیز طراحی شده است. چین تلاش دارد با به نمایش گذاشتن قدرت نظامی خود، مقاومت تایوان را به‌عنوان تلاشی کوچک و ناچیز در برابر نیرویی بسیار بزرگ نشان دهد و نابرابری قدرت بین دو سوی تنگه تایوان را به رخ بکشد. پکن معتقد است که سیاستمداران تایوانی، مردم این جزیره را به جنگ با سرزمین اصلی وادار می‌کنند و از آنان به‌عنوان «گوشت دم توپ» استفاده می کنند. علاوه بر این، چین با تکیه بر تاریخ مشترک چین و تایوان در جنگ علیه ژاپن، و با یادآوری تلفات سنگین تایوان در دوران استعمار ژاپن (حدود ۴۰۰۰۰۰ کشته)، تایوانی‌ها را به خاطر دوستی با ژاپن و دشمنی با سرزمین اصلی سرزنش می‌کند.
اما پیام‌های چین فراتر از تایوان و ژاپن است. شِن یی، استاد سیاست‌های بین‌الملل در دانشگاه فودان، این رژه را «رویدادی کلیدی در تحول موازنه جهانی قدرت در عصر جدید نظام بین‌الملل» می‌داند. این نمایش، نخستین نمایش جامع و یکپارچه از توانایی‌های بازدارندگی راهبردی چین در سطح جهانی است و پکن امیدوار است که با نمایش قدرت خود، نوعی ثبات راهبردی جدید در روابط چین و ایالات متحده را بر پایه قدرت خود ایجاد کند. این رژه همچنین نمایش فلسفه نظامی «مغلوب ساختن دشمن بدون نبرد» یا «پایان دادن به جنگ با تکیه بر قدرت» در چین است. چین انتظار دارد که آمریکا پس از این نمایش قدرت، رفتار خود را تعدیل کرده و به دنبال همگرایی بیشتر با سیاست‌های چین باشد.
در سطح داخلی و بین‌المللی نیز، چین در حال بازنویسی روایت خود از جنگ جهانی دوم است. رسانه‌های چینی با برجسته کردن نقش کلیدی چین و اتحاد جماهیر شوروی در شکست فاشیسم، نقش کشورهای اروپایی و آمریکایی را کم‌رنگ نشان می‌دهند. اخبار جهان به نقل از مقالات متعدد منتشر شده در رسانه‌های چینی، به ویژه وب‌سایت Guancha، به این نکته اشاره می‌کند که چین تلاش می‌کند تا سهم خود را در پیروزی در جنگ جهانی دوم برجسته‌تر نماید و تلفات و هزینه‌های سنگین خود را یادآوری کند. چین می‌خواهد پیام این باشد که روحیه مبارزه در چین همچنان زنده است و این کشور، نقشی محوری در ایجاد نظم جهانی پس از جنگ دارد. این ادعا با اشاره به کاهش سهم تولید ناخالص داخلی کشورهای ثروتمند غربی از حدود 50 درصد به 31 درصد و ظهور کشورهای جنوب جهانی همراه است. چین در پی متحد کردن کشورهای جنوب جهانی تحت رهبری خود و تحکیم جهانی چند قطبی با خود به‌عنوان یک مرکز قدرت جایگزین است.
در پایان، این رژه، تلاشی از سوی چین برای به نمایش گذاشتن قدرت خود، جذب دوستان و متحدان جدید در سطح جهانی، و ارسال پیامی روشن به کشورهای مردد است که زمان به نفع چین در حال گذر است. در داخل کشور نیز، این رژه به اتحاد مردم چین پشت پرچم ملی و نادیده گرفتن مشکلات اقتصادی کمک می‌کند. در این میان، هند با اتخاذ موضعی ظریف و با توجه به سفر اخیر نخست وزیر مودی به چین و شرکت در اجلاس سازمان همکاری شانگهای، به نظر می‌رسد که در حال بهره‌برداری کامل از استقلال راهبردی خود است.
منبع: خبرگزاری مهر
