به گزارش وبسایت اخبار جهان، سفر پیش‌روی محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، به ایالات متحده، نقطه تلاقی سه پرونده بزرگ خاورمیانه محسوب می‌شود: توافق دفاعی ریاض-واشنگتن، آینده طرح ابراهیم و مسئله تشکیل کشور فلسطین. این سفر درحالی انجام می‌شود که کاخ سفید به‌دنبال احیای نقش عربستان در مهار بحران‌های منطقه‌ای و ایجاد موازنه‌ای جدید میان تل‌آویو، تهران و پکن است.
در محور نظامی، موضوع خرید جنگنده‌های F-35 و بسته پیشرفته تسلیحاتی همچنان به‌عنوان نماد اعتماد راهبردی میان دو کشور مطرح است. ریاض این معامله را به امضای یک پیمان دفاعی الزام‌آور مشروط کرده است. همزمان، بن‌سلمان می‌کوشد از فضای پس از جنگ غزه برای بازتعریف طرح ابراهیم با شرط به رسمیت شناختن کشور فلسطین بهره گیرد؛ اقدامی که می‌تواند رویکرد صلح در خاورمیانه را از تل‌آویو به ریاض منتقل کند.
در حوزه اقتصادی نیز، گفت‌و‌گو‌ها درباره سرمایه‌گذاری‌های فناوری، انرژی‌های نو و همکاری در حوزه هوش مصنوعی نشان می‌دهد که این سفر فقط سیاسی نیست، بلکه تلاشی است برای تثبیت موقعیت عربستان به‌عنوان قطب اقتصادی قرن بیست‌ویکم در کنار آمریکا.
در این سفر دو محور امنیتی و اقتصادی به یکدیگر پیوند خورده‌اند. در حوزه اقتصادی، پس از سفری که دونالد ترامپ به کشورهای حاشیه خلیج فارس و به‌ویژه عربستان داشت، قراردادهای متعددی در زمینه سرمایه‌گذاری، به‌ویژه در حوزه هوش مصنوعی و دسترسی عربستان به عناصر کمیاب خاکی و موارد مشابه، امضا شد. این توافق‌ها نقش مهمی در تحقق چشم‌انداز 2030 عربستان که یک طرح تحول‌گرایانه محسوب می‌شود، دارند.
تمرکز فعلی عربستان و همچنین امارات بر مقوله AI، یکی از دستورکارهای اصلی محمد بن سلمان در این سفر به‌شمار می‌رود؛ سفری که قرار است به اتصال شرکت‌های عربستانی فعال در این حوزه را به چرخه اقتصادی ایالات متحده وصل بکند.
در محور امنیتی، موضوع پیمان امنیتی که از مدت‌ها قبل، حتی پیش از آغاز دوره ریاست‌جمهوری بایدن، در دستور کار دو کشور قرار داشت و بخشی از آن نیز به پرونده عادی‌سازی روابط عربستان با رژیم صهیونیستی مربوط می‌شود، در این سفر بسیار پررنگ‌تر مطرح شده است.
می‌توان گفت عربستان و آمریکا در جریان این سفر در پی امضای یک پیمان دفاعی دوجانبه هستند که هرچند از نظر الزام‌آوری با معاهده رسمی مورد تصویب سنا تفاوت دارد، اما در شرایط کنونی امضای چنین پیمانی، همراه با مصادیق مشخص آن، از جمله خرید جنگنده اف-35، دریافت سامانه دفاعی تاد و تهیه سایر جنگنده‌ها و موشک‌های مختلف، از موضوعات جدی مذاکرات است.
ناظران بر این باور هستند با فروش جنگنده اف-35 به عربستان و پیوستن ریاض به پیمان ابراهیم، نظم جدیدی در منطقه شکل خواهد گرفت. اما این نظم چه دلالت‌هایی برای ایران دارد؟ اگر بر اساس چارچوبی که در دولت بایدن و پیش از تحولات هفتم اکتبر تعیین شده بود، قرار بود این مسیر پیش برود، عربستان در ازای عادی‌سازی روابط با اسرائیل، پیمان دفاعی الزام‌آوری با آمریکا امضا کند، فناوری هسته‌ای را از آمریکا دریافت نماید و امتیازاتی از این دست کسب کند، اما در شرایط کنونی این اهداف به آن شکل در دستور کار سفر محمد بن سلمان قرار ندارند.
به طور کلی، مقامات عربستان در وضعیت فعلی تمایلی به عادی‌سازی روابط با اسرائیل ندارند؛ زیرا هزینه‌های چنین اقدامی در مقطع کنونی برای مقامات عربستان بالاست. اگر هدف از عادی‌سازی، بحث تهدید ایران باشد، این تهدید پس از احیای مناسبات دیپلماتیک تهران و ریاض در مارس 2023 تا حد زیادی برای عربستان فروکش کرده است.
در عین حال، عربستان به این سادگی به سمت عادی‌سازی روابط با اسرائیل نخواهد رفت مگر آنکه بتواند امتیازهایی بسیار قابل توجه دریافت نماید، برای مثال، یک پیمان دفاعی
