به گزارش وبسایت اخبار جهان به نقل از خبرگزاری صدا و سیمای مازندران، طرحی نوآورانه در استان مازندران به منظور جلوگیری از ورود رسوبات به سدها به مرحله اجرا درآمده است. این طرح با هدف کاهش خطرات ناشی از پُر شدن سدها از رسوب و حفظ ظرفیت آبگیری آن‌ها در زمان بارندگی‌های شدید، طراحی و اجرا شده است.
وقتی یک سد مملو از رسوبات باشد، توانایی آن در کنترل و مهار آب در مواقع بارندگی‌های شدید کاهش می‌یابد و این مسئله می‌تواند خطر سرریز شدن و یا حتی شکست سد را به همراه داشته باشد. از این رو، اجرای طرح‌های پیشگیرانه برای کاهش ورود رسوبات به سدها از اهمیت بسزایی برخوردار است.
معاون فنی و آبخیزداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران – منطقه ساری، در این خصوص اظهار داشت: رسوبات به تنهایی عامل اصلی ایجاد سیلاب نیستند، اما با کاهش ظرفیت سدها در کنترل سیلاب، می‌توانند شرایط را برای وقوع سیلاب‌های گسترده‌تر فراهم کنند.
رحیمی با اشاره به این موضوع که هر قطره آبی که از مناطق بالادست به سمت سدها جریان پیدا می‌کند، حامل مقادیر زیادی ذرات ریز و درشت خاک، شن و سنگریزه است، افزود: این مواد، که در اثر بارندگی‌ها و ذوب برف‌ها شسته شده و به سمت رودخانه‌ها سرازیر می‌شوند، در نهایت به عنوان مهمان ناخوانده وارد مخازن سدها می‌شوند و مشکلاتی را ایجاد می‌کنند.
معاون فنی و آبخیزداری منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران – منطقه ساری در ادامه سخنان خود تصریح کرد: با گذشت زمان و تکرار این فرآیند، این ذرات به تدریج روی هم انباشته شده و لایه‌های ضخیمی از رسوب را در کف و بدنه سدها تشکیل می‌دهند. این انباشت رسوبات، حجم مفید سدها را کاهش داده و کارایی آن‌ها را در مهار آب و تولید انرژی تحت تأثیر قرار می‌دهد.
رحیمی با تاکید بر این نکته که تخلیه رسوبات از سدها یک فرآیند دشوار و بسیار پرهزینه است، بیان کرد: سازمان منابع طبیعی به منظور جلوگیری از ورود رسوبات به سدها، طرحی هوشمندانه را در دستور کار خود قرار داده است. این طرح شامل احداث سدهای اصلاحی در بالادست سدهای اصلی است که عملکردی مشابه یک صافی دارند و از ورود رسوبات به داخل سدهای اصلی جلوگیری می‌کنند. این سدهای اصلاحی، با کنترل جریان آب و ته‌نشین کردن رسوبات، نقش مهمی در حفظ ظرفیت سدهای اصلی ایفا می‌کنند.
او در ادامه افزود: حفظ منابع آب، جلوگیری از هدر رفت سرمایه‌های ملی و پیشگیری از وقوع سیلاب‌های ناشی از پُر شدن سریع مخازن، از جمله مزایای مهم احداث این سدهای اصلاحی است. این سدها، با کاهش میزان رسوبات ورودی به سدهای اصلی، عمر مفید آن‌ها را افزایش داده و هزینه‌های نگهداری و بهره‌برداری را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهند.
معاون فنی و آبخیزداری منابع طبیعی و آبخیزداری مازندران – منطقه ساری همچنین خاطرنشان کرد: سدها و بندهای اصلاحی، علاوه بر ایفای نقش یک سپر دفاعی در برابر رسوبات، بستر مناسبی را برای ایجاد پوشش گیاهی فراهم می‌کنند. این پوشش گیاهی، با تثبیت خاک و جلوگیری از فرسایش، به حفظ منابع طبیعی و کاهش ورود رسوبات به آب‌ها کمک می‌کند.
شایان ذکر است که این طرح ابتکاری، با هدف حفاظت از منابع آبی و جلوگیری از هدر رفت سرمایه‌های ملی، در حال اجرا در استان مازندران است و انتظار می‌رود که با اجرای کامل آن، شاهد کاهش چشمگیری در ورود رسوبات به سدها و افزایش کارایی آن‌ها باشیم. این طرح، نمونه‌ای موفق از تلاش برای حفظ محیط زیست و استفاده بهینه از منابع طبیعی است.
سیده حکیمه موسوی از اجرای این طرح در شیاده بابل گزارش می‌دهد.
منبع : خبرگزاری صدا و سیمای مازندران
