به گزارش اخبار جهان به نقل از منابع مختلف، باورهای ضدواکسن در ایران، مشابه بسیاری از نقاط جهان، در حال گسترش است. این پدیده ریشه در ترکیبی از عوامل پیچیده دارد که شامل باورهای سنتی، بی‌اعتمادی به نهادهای دولتی و انتشار گسترده اطلاعات نادرست در فضای مجازی است. نقش تبلیغات هدفمند گروه‌های خاص و گاه تأثیر فرهنگ‌های سنتی یا مذهبی که مداخلات پزشکی را غیرضروری می‌دانند، نیز در گسترش این جنبش قابل توجه است. علاوه بر این، فقدان سواد سلامت و دسترسی محدود به اطلاعات صحیح پزشکی در تقویت این باورهای غلط نقش بسزایی دارد. این مسئله نه تنها سلامت عمومی را تهدید می‌کند، بلکه می‌تواند زمینه ساز شیوع مجدد بیماری‌های عفونی قابل پیشگیری باشد.
رایج‌ترین ادعاهای نادرست ضدواکسن که در ایران نیز رواج یافته‌اند، عبارتند از: ادعای وجود میکروچیپ در واکسن‌ها، به ویژه واکسن کووید-۱۹؛ این ادعا که واکسن‌ها DNA انسان را تغییر می‌دهند؛ ادعای کاهش جمعیت جهان با استفاده از واکسن‌ها؛ ارتباط واکسن‌ها با بیماری‌های نورولوژیکی مانند اوتیسم؛ و نهایتاً، این باور که سیستم ایمنی بدن به تنهایی قادر به مقابله با تمام بیماری‌هاست. همه این ادعاها بارها و بارها توسط سازمان‌های معتبر بهداشتی جهانی مانند سازمان جهانی بهداشت رد شده‌اند و هیچ مدرک علمی برای تأیید آن‌ها وجود ندارد.
ادعای وجود میکروچیپ در واکسن‌ها، به عنوان مثالی بارز از اطلاعات نادرست، کاملاً بی‌اساس است. هیچ شواهد علمی مبنی بر وجود چنین فناوری در واکسن‌ها وجود ندارد. این ادعا صرفاً حاصل سوءتفاهم، تفسیر نادرست اطلاعات یا در مواردی، تبلیغات هدفمند برای ایجاد ترس و دودلی در جامعه است. در خصوص ادعای تغییر DNA، لازم به ذکر است که واکسن‌های mRNA، برخلاف ادعای مطرح شده، DNA را تغییر نمی‌دهند، بلکه فقط دستورالعمل‌های موقت تولید پروتئین ویروس را به سلول‌ها می‌دهند تا سیستم ایمنی بدن در برابر آن آمادگی پیدا کند. این پروتئین‌ها موقتی هستند و پس از مدتی از بدن حذف می‌شوند.
ادعای کاهش جمعیت با استفاده از واکسن‌ها نیز فاقد هرگونه پشتوانه علمی است. این ادعا نه تنها با آمار و داده‌های مربوط به کاهش مرگ و میر ناشی از بیماری‌های واگیردار در تضاد است، بلکه از لحاظ منطقی نیز غیرقابل قبول است. واکسیناسیون، به عنوان یکی از دستاوردهای مهم پزشکی مدرن، نقش حیاتی در کاهش مرگ و میر و افزایش طول عمر انسان‌ها داشته است. ارتباط واکسن‌ها با بیماری اوتیسم نیز بر اساس یک مطالعه جعلی در سال ۱۹۹۸ مطرح شد که بارها توسط جامعه علمی رد شده و محقق آن از حرفه پزشکی اخراج گردید. تحقیقات متعدد و گسترده، هیچ ارتباطی بین واکسن‌ها و اوتیسم نشان نداده‌اند.
در نهایت، ادعای کافی بودن سیستم ایمنی بدن به تنهایی برای مقابله با تمام بیماری‌ها، یک ساده‌سازی خطرناک است. در حالی که سیستم ایمنی بدن نقش بسیار مهمی در مقابله با بیماری‌ها دارد، اما برخی از بیماری‌ها، مانند سرخک، فلج اطفال و آبله، می‌توانند عوارض مرگبار یا ناتوان‌کننده‌ای داشته باشند که با واکسیناسیون به طور مؤثر قابل پیشگیری هستند. این باور که بدن به طور طبیعی از پس تمام بیماری‌ها برمی‌آید، منجر به طغیان بیماری‌های خطرناک و مرگ‌ومیر قابل پیشگیری می‌شود. واکسن‌ها حاوی مواد مختلفی هستند، اما این مواد در مقادیر بسیار کم و تحت نظارت دقیق سازمان‌های بهداشتی استفاده می‌شوند تا ایمنی افراد را تضمین کنند.
در مقابل این اطلاعات نادرست، شواهد علمی بسیاری نشان دهنده ایمنی و اثربخشی واکسن‌ها هستند. سازمان جهانی بهداشت بارها تأکید کرده است که واکسن‌ها ایمن و مؤثر هستند و عوارض جانبی جدی آن‌ها بسیار نادر است. واکسن‌ها سالانه جان میلیون‌ها نفر را نجات می‌دهند و نقش کلیدی در ریشه‌کنی بیماری‌هایی مانند آبله داشته‌اند. ادامه گسترش اطلاعات نادرست و باورهای ضدواکسن می‌تواند پیامدهای منفی جدی برای سلامت عمومی داشته باشد. ارتقای سواد سلامت، دسترسی به اطلاعات صحیح پزشکی و مبارزه با انتشار اطلاعات نادرست در فضای مجازی از جمله اقدامات ضروری برای مقابله با این پدیده هستند. همچنین، نقش رسانه‌ها در ارائه اطلاعات دقیق و علمی و افزایش آگاهی عمومی در این زمینه بسیار حیاتی است. مقابله با این چالش نیازمند یک اقدام ملی و بین‌المللی جامع و هماهنگ است.
منبع: منابع مختلف
