خبرگزاری اخبار جهان منتشر کرده است
شهرک ICT قم آماده تحویل؛ امید تازه برای استقرار شرکت‌های فناور
رئیس پارک علم و فناوری استان قم اعلام کرده است که بخش عمده عملیات عمرانی شهرک ICT قم به پایان رسیده و تحویل این مجموعه در همین هفته انجام خواهد شد. این اقدام می‌تواند نقش مهمی در پاسخ به نیازهای استقرار شرکت‌های فناور و واحدهای دانش‌بنیان استان ایفا کند و چشم‌اندازی تازه برای تقویت اکوسیستم نوآوری در قم فراهم آورد.
در دو سال اخیر پیگیری‌های متعددی از سوی پارک علم و فناوری انجام شده تا فضای کاری مناسب برای شرکت‌های دانش‌بنیان و واحدهای فناور تامین شود. اکنون حدود 120 شرکت و واحد فناور در پارک مستقر هستند و به علاوه حدود 270 واحد فناور دیگر در شعب اقماری این مجموعه فعال‌اند. این آمار نشان می‌دهد که قم به عنوان محور فعالیت‌های فناورانه در حال رشد است و نقش پارک‌های علم و فناوری به عنوان کاتالیزور توسعه اقتصاد دانش‌بنیان پررنگ‌تر می‌شود.
مطابق بررسی‌ها، هم‌اکنون 30 شرکت در صف پذیرش برای استقرار هستند؛ به این معنا که ایده‌های آنها داوری شده اما پذیرش نهایی هنوز انجام نگرفته است. از سوی دیگر، 20 شرکت پذیرش شده‌اند اما به دلیل محدودیت فضا هنوز امکان استقرار پیدا نکرده‌اند و 20 شرکت دیگر نیز در انتظار توسعه فضای موجود هستند تا بتوانند با ظرفیت مناسب به فعالیت‌هایشان ادامه دهند. این وضعیت نشان می‌دهد که اگر فضای مناسب و منابع لازم فراهم شود، رشد سریع‌تری در حوزه شرکت‌های فناور شکل خواهد گرفت.
یکی از مسائل اصلی که در حال حاضر با آن دست و پنجه نرم می‌شود، فضای فیزیکی است. به طور میانگین برای هر نفر در فضای کار، حدود هشت مترمربع فضا در نظر گرفته می‌شود؛ اما تخصیص فضا به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله نوع فعالیت شرکت و تعداد نیروی انسانی آن. در حال حاضر، پاسخگوی همه تقاضاها نیست و برخی واحدها به صورت موقت در ساختمان‌های تجاری یا فضاهای استیجاری مستقر شده‌اند که این امر هزینه‌های جاری شرکت‌ها را افزایش داده و مانع توسعه سریعتر می‌شود.
بر اساس گزارش‌های ارائه‌شده، در قم هم‌اکنون حدود 175 شرکت دانش‌بنیان و حدود 270 واحد فناور فعال هستند. این عددها از ارزیابی‌های معاونت علمی ریاست جمهوری به دست آمده و نشان‌دهنده پویا بودن این حوزه در استان است. با وجود این ظرفیت، چالش‌ها در چند محور اصلی متمرکز است: استقرار و تأمین فضای کاری مناسب، آموزش و مربیگری، رفع موانع تولید، تأمین نیروی انسانی، نقدینگی و تبلیغ و بازارسازی برای محصولات و خدمات فناورانه. به ویژه کمبود فضای فیزیکی برای استقرار شرکت‌های تازه‌وارد و شرکت‌های کوچک و متوسط، موضوعی است که به طور مستقیم بر هزینه‌ها و سرعت توسعه اثر می‌گذارد.
به گفته مسئولان، قانون جهش ساختمان‌های مختلف در استان توانسته برخی از پروژه‌های فضایی را شناسایی و واگذاری آنها را پیگیری کند، اما تاکنون فضای مازاد رسمی در اختیار پارک علم و فناوری قرار نگرفته است. تمامی 12 بلوکی که هم‌اکنون شرکت‌ها در آنها مستقر هستند، به طور عمده از سوی دولت واگذار شده‌اند و فضای تعاملی دیگری برای این مجموعه در نظر گرفته نشده است. این وضعیت باعث شده برخی شرکت‌های دانش‌بنیان ناچار به مستقر شدن در ساختمان‌های تجاری خارج از پارک باشند که به هزینه‌های بالاتر و کاهش امکان برنامه‌ریزی بلندمدت منجر می‌شود.
در کنار بحث فضای کار، موضوع زیرساخت‌ها نیز به عنوان یک پیش‌نیاز کلیدی مطرح است. برق در اکثر واحدها به صورت کامل فراهم شده و گاهی در حال تکمیل آب است و به مرور گاز نیز به مجموعه اضافه خواهد شد. با این اطمینان نسبت به آینده، واگذاری زمین به شرکت‌های فناور به منظور آغاز عملیات اجرایی توسعه پروژه‌ها می‌تواند در کوتاه‌مدت تحقق پیدا کند و منتظِر نقشه‌های اجرایی برخی از متقاضیان است تا بتوانند روند ساخت را آغاز کنند.
یکی از نکات کلیدی در مسیر توسعه، تفکیک میان فضاهای استقرار شرکت‌های تازه‌وارد یا مراکز رشد و فضاهای توسعه‌ای برای شرکت‌های تثبیت‌شده است. در حال حاضر، کمبود فضا برای استقرار این دسته از شرکت‌ها به عنوان مانعی بزرگ وجود دارد. اگر بتوان تفاوت مناسب را اعمال کرد و فضای حمایتی برای شرکت‌های نوپا و شرکت‌های تثبیت‌شده فراهم آورد، بخش زیادی از نیازهای استقراری پارک علم و فناوری قم در سنوات آینده پاسخ داده می‌شود و رشد پایدارتری حاصل خواهد شد.
از نظر مالیاتی نیز، مشاوره و واگذاری فضای فیزیکی به شرکت‌ها می‌تواند نقش محوری در تسهیل فرآیندها ایفا کند. با هماهنگی لازم با مسئولان مربوطه، امکان معرفی یک ساختمان با شناسه‌های مشخص برای شرکت‌های فناور فراهم است تا فرایندهای مالیاتی و ارائه خدمات اداری تسهیل شوند. ضمن این که برای تضمین پایداری تأمین انرژی پروژه‌ها، تصمیم به خرید ژنراتور برای کل ساختمان‌ها اتخاذ شده و در حال اجرا است؛ این اقدام به زودی و ظرف مدت کمتر از یک ماه آینده به نتیجه خواهد رسید تا مشکل خاموشی‌های موقت یا قطعی برق کم‌اثر شود.
در نهایت، با وجود تمامی چالش‌ها، نگاه کلی به آینده این مجموعه امیدبخش است. با فراهم شدن فضای استقرار کافی و بهبود زیرساخت‌ها، بخش قابل توجهی از نیازهای استقراری پارک علم و فناوری قم در چند سال آینده برطرف می‌شود و می‌توان انتظار داشت که نقش قم به عنوان یک کانون پرتوان فناوری و نوآوری در کشور تقویت شود. خبرگزاری اخبار جهان این تحولات را با توجه به رویکرد خود در پوشش اخبار علمی و فناوری پیگیری کرده و اخبار تکمیلی را بهنگام منتشر خواهد کرد.
