به گزارش وبسایت اخبار جهان، با گذشت بیش از چهار دهه از شناسایی نخستین موارد ابتلاء به HIV در جهان، هنوز بسیاری از جوامع درگیر چالش‌های متعدد در مسیر کنترل این بیماری هستند. این چالش‌ها نه از جنس کمبود دارو یا نبود امکانات درمانی، بلکه بیشتر از جنس ناآگاهی، انگ اجتماعی و ترس از انجام آزمایش است.
بیماری HIV اگرچه درمان قطعی ندارد، اما با داروهای ضدویروسی موجود می‌توان آن را به‌طور کامل کنترل کرد. در این شرایط، فرد نه‌تنها زندگی طبیعی خواهد داشت بلکه دیگر توان انتقال بیماری به دیگران را نیز ندارد. مهم‌ترین عامل در کنترل بیماری، تشخیص زودهنگام و شروع سریع درمان است.
در کشور ما، طی دو دهه اخیر، با اجرای برنامه‌های “کاهش آسیب” و فراهم‌سازی دسترسی رایگان به دارو، روند درمان و پیشگیری پیشرفت چشمگیری داشته است. با این حال، هنوز درصد قابل توجهی از مبتلایان شناسایی نشده‌اند و بسیاری از مردم به دلیل باورهای نادرست و ترس از قضاوت اجتماعی، از انجام تست اچ‌آی‌وی خودداری می‌کنند.
در این راستا، پویش ملی “من هم تست اچ‌آی‌وی می‌دهم” از ۲۰ آبان تا ۲۰ آذر در سراسر کشور در حال برگزاری است. هدف این پویش، گسترش فرهنگ آزمایش داوطلبانه، کاهش انگ و تبعیض علیه مبتلایان و تشویق مردم به مراجعه به مراکز مشاوره بیماری‌های رفتاری است. این مراکز خدمات تست و مشاوره را به‌صورت کاملاً رایگان و محرمانه ارائه می‌دهند.
در گفت‌وگوی پیش‌رو، “لادن عباسیان، رئیس مرکز تحقیقات ایدز و فوق تخصص بیماری‌های عفونی دانشگاه علوم پزشکی تهران” از آخرین آمار ابتلاء در کشور، تغییر الگوی انتقال ویروس، وضعیت درمان بیماران، نقش آموزش در پیشگیری، و اهمیت پویش‌های آگاهی‌بخش سخن می‌گوید.
در حال حاضر در ایران داروهای خوراکی HIV به‌صورت کامل در دسترس است و هیچ کمبودی در کشور وجود ندارد. تمام داروها رایگان و تحت پوشش وزارت بهداشت قرار دارند و بیماران برای دریافت آن‌ها نیازی به مراجعه به داروخانه یا استفاده از بیمه ندارند.
در شش‌ماهه نخست سال ۱۴۰۴، تنها ۷ درصد از موارد جدید مربوط به اعتیاد تزریقی بوده و ۶۴ درصد از طریق تماس جنسی منتقل شده است. این تغییر نشان می‌دهد الگوی انتقال در کشور به‌طور قابل توجهی به سمت روابط جنسی محافظت‌نشده حرکت کرده و آموزش و اطلاع‌رسانی گسترده‌تری نیاز است.
افراد مبتلا به HIV در صورت تشخیص زودهنگام و پایبندی به درمان می‌توانند زندگی کاملاً نرمال و سالمی داشته باشند و درمان منظم موجب کاهش بار ویروسی و جلوگیری از انتقال بیماری به دیگران می‌شود.
بر اساس آخرین داده‌ها، حدود ۴۱ هزار و ۵۹ نفر در کشور به HIV مبتلا هستند که از این میان، ابتلای ۲۵ هزار و ۸۷۰ نفر به‌طور قطعی ثبت شده است. این فاصله نشان می‌دهد بخشی از مبتلایان هنوز شناسایی نشده‌اند و نیاز به بیماریابی فعال در کشور وجود دارد.
عامل انتقال HIV همچنان ترکیبی از چند مسیر است: تماس جنسی محافظت‌نشده، استفاده از سرنگ مشترک، انتقال از مادر به کودک، و استفاده از ابزار غیربهداشتی مانند تاتو، پیرسینگ یا حجامت و هر نوع اقدام آرایشی یا درمانی که در آن تماس مستقیم با خون وجود داشته باشد.
درمان، عامل اصلی کنترل بیماری است و افراد مبتلا به HIV در صورت تشخیص زودهنگام و پایبندی به درمان می‌توانند زندگی کاملاً نرمال و سالمی داشته باشند.
با توجه به تغییر الگوی انتقال به سمت تماس جنسی، آموزش رفتارهای جنسی ایمن، اطلاع‌رسانی شفاف و کاهش انگ اجتماعی باید در اولویت برنامه‌های پیشگیری قرار گیرد.
منبع: لادن عباسیان، رئیس مرکز تحقیقات ایدز و فوق تخصص بیماری‌های عفونی دانشگاه علوم پزشکی تهران، در گفت‌وگوی خبرگزاری مهر.
