به گزارش اخبار جهان به نقل از تابناک، دریاچه ارومیه که زمانی به عنوان بزرگ‌ترین دریاچه آب شور در خاورمیانه شناخته می‌شد، اکنون با چالش‌های جدی زیست‌محیطی روبرو است. علاوه بر مسئله خشک شدن این دریاچه، برداشت‌های غیرقانونی شن، ماسه و نمک نیز به نابودی اکوسیستم حساس آن منجر شده و تهدیدی جدی برای سلامت منطقه از طریق طوفان‌های نمکی ایجاد کرده است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی، حجت جباری، در گفتگو با ایرنا، ضمن اشاره به ممنوعیت برداشت شن و ماسه از حریم دریاچه، تاکید کرده است که با متخلفان در این زمینه برخورد قانونی خواهد شد. او همچنین هشدار داده است که این برداشت‌ها باعث تشدید طوفان‌های گرد و غبار شده و نابودی اکوسیستم را تسریع می‌کند.
گزارش‌های میدانی و مشاهدات منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهند که برداشت‌های غیرقانونی، به ویژه در سواحل جنوبی و جزایر دریاچه، به صورت شبانه‌روزی ادامه دارد. برخی از کارخانه‌ها به منظور تامین نیازهای صنعتی خود، صدها تن نمک را به صورت غیرمجاز استخراج می‌کنند. از سوی دیگر، فقر و مشکلات معیشتی نیز جوامع محلی را به سمت این غارت سوق داده است. این اقدامات باعث سست شدن بستر دریاچه شده و انتشار ریزگردهای سمی را در پی دارد که می‌تواند منجر به افزایش بیماری‌های تنفسی و پوستی در منطقه شود.
پارک ملی دریاچه ارومیه با وسعتی حدود 5700 کیلومتر، زیستگاه بیش از 1200 رأس حیات وحش است. با این حال، برداشت غیرمجاز آرتمیا و فعالیت‌های کشاورزی در حریم این پارک، این پناهگاه حیات وحش را به شدت تهدید می‌کند. تصاویر ماهواره‌ای منتشر شده توسط ناسا در تابستان 1404، خشک شدن کامل بخش‌های شمالی و جنوبی دریاچه را تایید می‌کنند. طوفان‌های نمکی اخیر در شهرهای تبریز و ارومیه، نتیجه مستقیم برداشت‌های بی‌رویه و سدسازی‌های غیراصولی است که با وجود 53 هزار چاه غیرمجاز، حیات دریاچه را به خطر انداخته‌اند.
جباری همچنین از دستگیری فرد متخلفی در روستای یادگارلو خبر داده است که با تلاش یگان حفاظت محیط زیست، به مراجع قضایی معرفی شده است. با این حال، این اقدامات تنها بخشی از مشکل را حل می‌کند. نبود اطلاعات دقیق در مورد حجم برداشت‌های غیرمجاز، ضعف در نظارت را آشکار می‌سازد. دریاچه ارومیه با داشتن 7 میلیارد تن ذخیره نمک، می‌توانست به عنوان منبعی برای توسعه پایدار منطقه عمل کند، اما غارت آن، مهاجرت و تخریب کشاورزی را به دنبال داشته است.
کارشناسان بر این باورند که وضعیت کنونی دریاچه ارومیه، نتیجه عملکرد خود ما و مدیرانی است که اعتقاد واقعی به حفظ محیط زیست ندارند. از سدسازی‌های بی‌رویه گرفته تا بی‌توجهی به هشدارهای زیست‌محیطی، همه در این فاجعه نقش داشته‌اند. احیای دریاچه نیازمند اصلاح الگوی کشت، توقف برداشت‌های غیرقانونی و اراده جدی مردم منطقه است. تا زمانی که این اقدامات صورت نگیرد، هر طوفان نمکی یادآور این حقیقت تلخ خواهد بود که این فاجعه را خودمان رقم زده‌ایم. با ادامه این روند، احیای دریاچه تقریباً غیرممکن به نظر می‌رسد و شاید باید به فکر حفظ لاشه و جسد آن باشیم! برداشت بی رویه نمک از دریاچه ارومیه باعث شده که سلامت مردم این منطقه به خطر بیفتد.
دریاچه ارومیه با مساحت قابل توجهی که دارد نقش مهمی در اقتصاد منطقه ایفا می کند اما متاسفانه در سال های اخیر شاهد کم شدن میزان آب آن بوده ایم. این دریاچه می توانست نقش مهمی در جذب توریست داشته باشد.
مدیران باید با اقدامات مهم و اساسی جلوی خشک شدن کامل این دریاچه را بگیرند. دولت باید با برنامه ریزی صحیح کشاورزان را تشویق به استفاده از روش های نوین کشاورزی کند تا از هدر رفت آب جلوگیری شود.
با توجه به اهمیت موضوع لازم است مسئولان با جدیت بیشتری به این موضوع بپردازند و راهکارهای عملی برای حل این مشکل ارائه دهند.
منبع : تابناک
