به گزارش اخبار جهان به نقل از خبرگزاری مهر، سینما به‌عنوان یکی از تأثیرگذارترین هنرهای قرن بیستم، صرفاً ابزاری برای سرگرمی نیست، بلکه بازتابی دقیق از تحولات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی یک جامعه است. هر فیلم، هر سالن نمایش و هر مستند شهری، حاوی نشانه‌هایی از هویت جمعی، سبک زندگی و جریان‌های فرهنگی آن دوره است. در ایران، به‌ویژه در شهرهای خارج از پایتخت، بررسی تاریخی و پژوهشی سینما با کمبود اطلاعات روبروست؛ امری که ضرورت ثبت و تحلیل مستمر سینمای محلی را آشکار می‌کند.
اصفهان، با غنای فرهنگی و تاریخی خود، ظرفیت‌های بالقوه‌ای در حوزه سینما و مستندسازی دارد. اما بررسی دقیق تاریخ سینما در این شهر، تأثیر آن بر جامعه و آینده آن، نیازمند نگاهی کارشناسانه و تجربه‌ای عملی است. مصطفی حیدری، نویسنده، پژوهشگر و فیلمساز، با سال‌ها تحقیق و تجربه در این زمینه، دیدگاهی ارزشمند در این خصوص ارائه می‌دهد.
حیدری در گفتگوی خود، تأثیر تحولات مختلف بر سینمای اصفهان را بررسی می‌کند. وی با اشاره به اینکه تاریخ سینما در شهرستان‌ها، به‌ویژه با توجه به اسناد موجود، چندان غنی نیست، تأکید می‌کند که سینمای اصفهان از همان آغاز شکل‌گیری سینما در ایران، درگیر این جریان بوده است. رشد سینمای آزاد در تهران و سپس گسترش آن به دیگر شهرها، از جمله اصفهان، تأثیر شگرفی بر سینمای این شهر گذاشته است. حیدری می‌گوید: «در کمتر از یک دهه، سینمای آزاد در اصفهان به جایگاه مهمی در سینمای ایران رسید و چهره‌های بسیاری در زمینه‌های بازیگری، فیلم‌سازی و فیلمبرداری، پایه‌های سینمای حرفه‌ای اصفهان را بنا نهادند. بسیاری از این افراد پس از فعالیت در اصفهان، در سطح ملی و بین‌المللی مطرح شدند.» وی همچنین به فعالیت فیلمسازان مهمی پس از انقلاب اشاره می‌کند که اگرچه در اصفهان زندگی می‌کردند، اما فعالیت حرفه‌ای آنها در تهران شکل گرفت و تثبیت شد.
بررسی سینماهای قدیمی اصفهان، اطلاعاتی درباره زندگی اجتماعی و فرهنگی آن دوره به ما می‌دهد. هرچند اطلاعات دقیقی درباره فیلم‌های پخش‌شده در دسترس نیست، اما شواهد نشان می‌دهند که عمدتاً فیلم‌های سینمای فارسی، مخاطبان طبقات متوسط و پایین شهر را جذب می‌کردند. حیدری معتقد است که پس از انقلاب، طبقه متوسط نیز حضور پررنگ‌تری در سینما پیدا کرد.
حیدری در ادامه، به نقش تاریخ سینما در شکل‌دهی هویت شهری می‌پردازد و می‌گوید: «در شهرهای غیرپایتخت، سینما عمدتاً محدود به مکان‌ها و فضاهای شهری بوده و کمتر به هویت شهری به مثابه روایت اصلی پرداخته است.» با این حال، برخی فیلم‌ها و سریال‌ها، با استفاده از عناصر و ویژگی‌های محلی، بخشی از زندگی شهری را ثبت کرده‌اند و به هویت شهری کمک کرده‌اند.
تجربه حیدری در ساخت مستندهای شهری، از جمله «هالیوود اصفهان»، برای مستندسازان جوان درس‌های ارزشمندی دارد. وی بر اهمیت ثبت واقعیات، تأثیرگذاری بر مخاطب و برانگیختن مشارکت فعال‌تر او در موضوع تأکید می‌کند. حیدری معتقد است مستندها می‌توانند حافظه جمعی و تاریخی شهر را ثبت و منتقل کنند و نسل‌های آینده را با هویت و تاریخ شهری آشنا سازند.
وی همچنین به موضوعات کمتر پرداخته‌شده در مستندهای شهری اصفهان اشاره می‌کند: نسل‌ها، شخصیت‌های مهم اما مهجور، فرهنگ عامه و روایت‌های شخصی. او معتقد است ثبت این روایت‌ها می‌تواند فضای مستندسازی را غنی‌تر کند.
حیدری با نگاهی به آینده سینمای شهری و مستند در اصفهان، ورود دیجیتال و فناوری‌های نوین را فرصتی بزرگ برای ثبت هویت شهری می‌داند. وی بر اهمیت مشارکت بخش خصوصی و مؤثرین فرهنگی در این فرآیند و استفاده دقیق از فناوری‌های جدید برای حفظ کیفیت آثار تأکید می‌کند. او به چالش‌های موجود در حوزه نشر کتاب‌های سینمایی در اصفهان نیز اشاره می‌کند و بر ضرورت پر کردن این خلأ با ارائه پژوهش‌های باکیفیت تأکید دارد.
در نهایت، حیدری معتقد است که سینمای اصفهان به آگاهی و همسویی میان هنرمند، متولی و مخاطب نیاز دارد. او بر اهمیت درک درست هنر، کارکرد آن و نیازهای جامعه تأکید می‌کند و می‌گوید که با ایجاد این همسویی، حتی بدون بودجه کلان، آثار ارزشمند و جریان‌ساز تولید خواهد شد. همچنین، توجه ویژه به نسل نوجوان پرشور و علاقه‌مند، بسیار ضروری و جدی است.
منبع: خبرگزاری مهر
