پیتر جنکینز، سفیر اسبق انگلیس در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا در لندن، فضای کنونی مذاکرات میان ایران و آمریکا را امیدوارکننده توصیف کرد و ابراز امیدواری کرد که در صورت تغییر موضع واشنگتن، شانس دستیابی به توافق به مراتب بیشتر خواهد شد.

جنکینز که نمایندگی انگلیس در آژانس را از سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۶ بر عهده داشت، گفت که توصیف نشست‌های اخیر در عمان و رم به‌عنوان «موفق» و همچنین آغاز گفت‌وگوهای فنی و برنامه‌ریزی برای دیدار دیگری در روز شنبه، همگی نشانه‌هایی مثبت از پیشرفت در مسیر مذاکرات هستند. وی افزود که این تحولات نشان‌دهنده تلاش‌های جدی از سوی طرفین برای رسیدن به توافق است.

سفیر اسبق انگلیس در آژانس: اگر موضع آمریکا تغییر نکند شانس توافق با ایران جدی است

اشتیاق ترامپ برای دستیابی به توافق

جنکینز به شخصیت رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، اشاره کرد و اظهار داشت که «اشتیاق ترامپ برای دستیابی به توافق با ایران، با شخصیت عمل‌گرای او سازگار است.» وی همچنین به این نکته اشاره کرد که به نظر می‌رسد ایالات متحده در این مذاکرات نسبت به گذشته کمتر دچار تردید و وسواس در جزئیات باشد. این موضوع می‌تواند به نفع روند مذاکرات باشد و فضا را برای رسیدن به توافق بازتر کند.

مسئله غنی‌سازی اورانیوم و مدل لیبی

یکی از مسائل کلیدی در مذاکرات، به گفته جنکینز، موضع واشنگتن در خصوص حفظ ظرفیت غنی‌سازی اورانیوم از سوی ایران است. جنکینز تأکید کرد که در مذاکرات گذشته، ایران تحت هیچ شرایطی حاضر به کنار گذاشتن حق حاکمیتی خود برای غنی‌سازی اورانیوم نبوده است. وی افزود که در دولت ترامپ نیز اختلاف‌نظرهایی در خصوص این موضوع وجود دارد؛ برخی از مشاوران نزدیک به رئیس‌جمهور آمریکا تحت تأثیر رژیم اسرائیل، خواهان حذف کامل زیرساخت‌های غنی‌سازی ایران هستند، راه‌حلی که به «مدل لیبی» معروف است و در آن زمان تمامی سانتریفیوژهای لیبی به آمریکا منتقل شد.

موضع‌گیری‌های مختلف در داخل دولت آمریکا

سفیر اسبق انگلیس در آژانس گفت که در مقابل گروهی دیگر در دولت آمریکا بر این باورند که مدل لیبی برای ایران قابل‌پذیرش نیست و پیشنهاد کرده‌اند که آمریکا تنها به تعهد ایران برای توقف تولید اورانیوم با غنای بالا بسنده کند. وی افزود که شواهد نشان می‌دهند که ترامپ با دیدگاه این گروه همراه شده است و اگر این موضع‌گیری ادامه یابد، می‌تواند نشانه‌ای امیدوارکننده برای دستیابی به توافق باشد.

لغو تحریم‌ها، کلید موفقیت مذاکرات

جنکینز یکی دیگر از عوامل کلیدی برای موفقیت مذاکرات را رفع تحریم‌ها دانست و گفت که ایران به‌درستی خواستار کاهش معنادار و پایدار تحریم‌ها است. وی اشاره کرد که برخی گزارش‌ها نشان می‌دهند که ترامپ ممکن است از کنگره بخواهد برخی یا تمام تحریم‌های موسوم به «تحریم‌های اولیه» علیه ایران را لغو کند. اگر این گزارش‌ها صحت داشته باشد، این موضوع می‌تواند به‌عنوان یک گام مثبت در راستای توافق شناخته شود.

چالش‌های همراه کردن کنگره آمریکا

با این حال، جنکینز هشدار داد که همراه کردن کنگره آمریکا با این روند آسان نخواهد بود. وی به نفوذ اسرائیل بر فرآیند قانون‌گذاری در ایالات متحده اشاره کرد و گفت که در صورت نیاز، اسرائیل از تمام ابزارهای خود برای جلوگیری از لغو تحریم‌های اولیه استفاده خواهد کرد. این چالش می‌تواند یکی از موانع مهم پیش روی مذاکرات باشد و نیازمند تلاش‌های دیپلماتیک بیشتر برای جلب حمایت کنگره باشد.

مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا

ایران و آمریکا تاکنون دو دور مذاکرات غیرمستقیم با میانجی‌گری عمان برگزار کرده‌اند. دور نخست این مذاکرات در تاریخ ۲۳ فروردین ۱۴۰۴ در مسقط انجام شد و طرفین فضای مذاکرات را «محترمانه، جدی و سازنده» توصیف کردند. دور دوم نیز در ۳۰ فروردین ۱۴۰۴ در شهر رم برگزار شد که طرفین ضمن مثبت ارزیابی کردن پیشرفت‌ها، بر ادامه روند گفت‌وگوها تأکید کرده‌اند.

جمهوری اسلامی ایران در جریان این مذاکرات بر «حفظ حقوق هسته‌ای خود»، «لغو مؤثر و پایدار تحریم‌ها» و «ارائه تضمین‌های معتبر از سوی آمریکا» تأکید داشته است. در مقابل، آمریکا نیز بازگشت به مسیر دیپلماسی و دست‌یابی به توافق را در دستور کار خود قرار داده است. اروپا نیز با استقبال محتاطانه از این مذاکرات، آن را گامی رو به جلو ارزیابی کرده و حمایت خود را از روند دیپلماسی اعلام کرده است.

نتیجه‌گیری

با توجه به تحولات اخیر و نشانه‌های مثبت در روند مذاکرات، می‌توان گفت که شانس رسیدن به یک توافق جامع بین ایران و آمریکا جدی‌تر از گذشته به نظر می‌رسد. البته هنوز چالش‌هایی مانند مسئله غنی‌سازی اورانیوم و لغو تحریم‌ها پیش روی طرفین قرار دارد که نیازمند تعامل و انعطاف بیشتر از سوی هر دو طرف است.

افزایش قد کودک، راهکارهایی برای رشد بهتر