این گزارش را خبرگزاری اخبار جهان منتشر کرده است.
معاون اول رئیس جمهور ایران، محمدرضا عارف، هفته گذشته برای شرکت در نشست نخست‌وزیران اتحادیه اقتصادی اوراسیا به قرقیزستان سفر کرد تا ضمن حضور در مذاکرات گسترده با مقامات ارمنستان، روسیه، قزاقستان، بلاروس و قرقیزستان درباره گسترش همکاری‌های اقتصادی و راه‌های تقویت پیوندهای دوجانبه و چندجانبه ایران با این اتحادیه بحث و تبادل نظر کند. این سفر در چارچوب رویکرد دولت چهاردهم برای استفاده از ظرفیت‌های شریک شدن با اوراسیا و تقویت جایگاه ایران در منظومه اقتصادی منطقه انجام شد.
اتحادیه اقتصادی اوراسیا در سال 2014 با عضویت پنج کشور روسیه، قزاقستان، بلاروس، ارمنستان و قرقیزستان تشکیل شد تا یک بلوک تجاری بزرگ با هدف فراهم کردن فضای همکاری‌های اقتصادی گسترده ایجاد شود. مذاکره ایران با این اتحادیه از سال‌ها قبل آغاز شد و در اردیبهشت 1397 پس از یک دوره طولانی به امضای توافقنامه موقت تجارت آزاد میان ایران و اوراسیا انجامید که از فروردین سال‌های بعد با اجرای آن گام‌هایی به سوی گسترش تبادلات مرزی و لجستیکی برداشته شد. ایران از سال‌های نخست همکاری با اوراسیا تلاش کرد تا با تصویب موافقتنامه تجارت آزاد، گام‌های عملی برای حرکت به سوی عضویت دائم و حضور فعال در شبکه‌های تجارتی منطقه‌ای را بردارد.
در دی‌ماه 1403 جمهوری اسلامی ایران به عنوان عضوی با جایگاه ویژه به عضویت اوراسیا پیوست؛ این گام گشایشی اقتصادی به میزان قابل توجهی ظرفیت بازار این اتحادیه را در برابر اقتصاد ایران گشود که با وجود حدود 800 میلیارد دلار ظرفیت تبادلات، مسیر توسعه صادرات و سرمایه‌گذاری هموارتر شد. برخی کارشناسان با تأکید بر اینکه اوراسیا یکی از ساختارهای ثمربخش منطقه‌ای است، معتقدند حضور ایران می‌تواند زمینه‌ساز دسترسی وسیع‌تر به بازارهای همسایه و کشورهای منطقه باشد و با اجرای سریع‌تر موافقتنامه تجارت آزاد، افق جدیدی برای صادرات و همکاری‌های دو و چندجانبه ترسیم کند.
عارف در فرودگاه مهرآباد درباره هدف از سفر به قرقیزستان و نگاه جمهوری اسلامی به اتحادیه اوراسیا گفت که اشتراکات فرهنگی و تاریخی ایران با کشورهای منطقه و اوراسیا زمینه را برای گسترش سطح روابط در همه زمینه‌ها فراهم می‌کند. او تأکید کرد که در سال‌های گذشته کارها به سمت اجرایی شدن توافق تجارت آزاد و گسترش همکاری‌های مرزی، ترانزیتی و لجستیکی با اوراسیا پیش رفته و دولت چهاردهم به دنبال فراهم کردن سازوکارهای عضویت دائم ایران در این اتحادیه است، هرچند عضویت‌های فرهنگی و سیاسی نیز نیازمند همسویی و تدابیر مناسب است.
در نخستین دیدارهای دوجانبه عارف با مقامات قرقیزی و روسی، بر اهمیت تقویت روابط دو کشور تأکید شد. ملاقات با نخست‌وزیر روسیه بحث‌های اساسی درباره افزایش همکاری‌های دوجانبه، چندجانبه و منطقه‌ای مطرح کرد و طرفین بر ضرورت jat همکاری در زمینه‌های انرژی، گردشگری، حمل و نقل، ریلی و کریدورها توافق کردند. همچنین عارف انتقادات و نگرانی‌های مربوط به دخالت‌های غیرضروری خارجی در منطقه را مورد تأکید قرار داد و گفت ایران همواره از مذاکرات صلح‌آمیز و اعتمادسازی در حوزه هسته‌ای دفاع می‌کند و مخالف استفاده از این مسئله برای اهداف سیاسی است. در سخنان او محکومیت جنایات رژیم اسرائیل در غزه و حمایت از حقوق مردم فلسطین نیز به طور روشن بیان شد و این اقدامات به عنوان نمونه‌ای از بی‌پروایی در شأن حقوق بین‌الملل مورد نقد قرار گرفت.
عارف همچنین به ظرفیت‌های همکاری تهران-مسکو اشاره کرد و گفت ظرفیت‌های مشترک فراتر از آنچه اکنون وجود دارد است و با رفع موانع بروکراتیک می‌توان روابط را در چارچوب یک راهبرد جامع به سطح بالاتری رساند. در ادامه سفر به نشست نخست‌وزیران اوراسیا، او به سخنرانی پرداخت و به اختلافات و نقض حقوق بین‌الملل در حوزه امنیت منطقه‌ای و نقش حملات علیه تأسیسات هسته‌ای و مردم غیرنظامی نیز اشاره کرد تا از حمایت اعضا نسبت به مردم مظلوم غزه قدردانی کند. در این بخش او بر ضرورت گسترش همکاری‌های منطقه‌ای در زمینه‌های گوناگون تأکید کرد و اعلام کرد که ایران آمادگی دارد همکاری‌های کلیدی را در حوزه‌های با اهمیت مانند تجارت، انرژی، فناوری‌های نوین و ترانزیت و حمل و نقل گسترش دهد تا اتحادیه اوراسیا بتواند نقش پیشرو و توسعه‌دهنده‌ای در اقتصاد منطقه ایفا کند.
در دیدار با نخست‌وزیر قرقیزستان نیز بر تسهیل رفت و آمد و صدور روادید برای گردشگران و فعالان اقتصادی ایرانی تأکید شد و ایران اعلام کرد که بسترهای لازم برای حضور شهروندان قرقیزستانی در ایران فراهم است و رایزنی‌ها برای نهایی شدن پرواز مستقیم بین دو کشور به سرعت پیگیری می‌شود. عارف در دیدار با رئیس‌جمهور قرقیزستان، بر تسهیل رفت‌وآمدهای تجار و فعالان خصوصی دو کشور و تقویت روابط اقتصادی میان ایران و قرقیزستان تأکید کرد و گفت عضویت ایران به عنوان ناظر در اوراسیا و اجرایی شدن موافقتنامه تجارت آزاد می‌تواند به تعمیق بیشتر همکاری‌ها کمک کند. او همچنین از برگزاری نشست مشترک کمیته سرمایه‌گذاری و فعال‌سازی کمیسیون همکاری‌های دو کشور به عنوان راهی برای تقویت حضور بخش خصوصی در هر دو طرف یاد کرد و از دولت قرقیزستان بابت میزبانی موفق نشست نخست وزیران اوراسیا سپاسگزاری کرد.
عارف در پایان سفر اظهار داشت که اوراسیا یکی از اولویت‌های جمهوری اسلامی ایران است؛ به دلیل ویژگی‌های منطقه، سابقه تمدنی و اشتراکات فرهنگی با کشورهای اوراسیایی، و نیز روابط دیرینه با این منطقه، گسترش روابط و همکاری‌های جامع با اوراسیا یک هدف راهبردی برای ایران است. او با تأکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران به هیچ‌وجه تمایلات مداخله‌جویانه ندارد و رویکرد خود را در تقویت صلح و ثبات منطقه‌ای قرار داده است، گفت که حضور ناظر ایران در اوراسیا و اجرای توافق تجارت آزاد می‌تواند به تحرکات اقتصادی و صادراتی ایران در سطحی وسیع‌تر کمک کند. همچنین عارف به تصمیمات اخیر در زمینه لغو روادید برای برخی حوزه‌های همکاری و پروازهای مستقیم اشاره کرد و گفت این گام‌ها به حضور فعال‌تر ایران در اوراسیا و تقویت مبادلات تجاری و اقتصادی کمک می‌کند.
در پایان این سفر، تقویت پیوندهای ایران با اوراسیا به عنوان یک استراتژی منطقه‌ای برای ایجاد توازن و همگرایی اقتصادی معرفی شد. ایران با بهره‌گیری از ظرفیت‌های بازار اوراسیا و برنامه‌ریزی برای گسترش همکاری‌های دو و سه‌جانبه در زمینه‌های انرژی، فناوری، ترابری و کریدورهای تجاری، به دنبال افزایش مبادلات تجاری و تسهیل فعالیت‌های اقتصادی در سطح منطقه است. این رویکرد که با عضویت ناظر در اوراسیا و اجرای موافقتنامه تجارت آزاد آغاز شده، می‌تواند به تقویت موقعیت ایران در بازارهای منطقه‌ای و جهانی منجر شود و به توسعه اقتصاد ملی کمک قابل توجهی کند.
این گزارش به همت خبرگزاری اخبار جهان تهیه و منتشر شده است.
