به گزارش اخبار جهان به نقل از روزنامه همشهری، مسئولان وزارت آموزش و پرورش به‌طور مکرر در هفته‌های اخیر اعلام کرده‌اند که سال تحصیلی 1404-1405 از اول مهرماه و رأس ساعت 8 صبح آغاز می‌شود. علی فرهادی، سخنگوی وزارت آموزش و پرورش، با تأکید بر اینکه ساعت شروع مدارس مانند سال گذشته خواهد بود، تصریح کرد در صورت هرگونه تغییر، اطلاع‌رسانی لازم صورت خواهد گرفت. این در حالی است که در ابتدای مهرماه سال گذشته، ساعت شروع کلاس‌ها برای مقاطع متوسطه و ابتدایی 7:30 تا 8 صبح تعیین شده بود، اما در نهایت اکثر دانش‌آموزان رأس ساعت 8 در کلاس حاضر می‌شدند.
این تصمیم وزارت آموزش و پرورش مبنی بر شروع کلاس‌ها در ساعت 8 صبح، با چالش‌ها و پرسش‌های متعددی مواجه است. آیا آموزش در ساعت 8 صبح واقعاً مؤثرتر از سایر ساعات، مثلاً 11 صبح، است؟ بسیاری از دانش‌آموزان ترجیح می‌دهند دیرتر از خواب بیدار شوند و بسیاری از والدین نیز تمایل دارند فرزندانشان را زودتر به مدرسه برسانند تا بتوانند به فعالیت‌های روزانه خود برسند. به نظر می‌رسد توافق بر سر ساعت 8 صبح، بیشتر بر اساس ملاحظات عملی و توافقی است تا شواهد علمی قطعی در مورد اثربخشی آموزش در این ساعت. حتی اگر تحقیقات علمی نشان دهد که آموزش در ساعات اولیه صبح مؤثر نیست، تغییر ساعت مدارس بعید به نظر می‌رسد.
ناصر کوهستانی، معلمی با سابقه، در این خصوص می‌گوید: “برخی کشورها با توجه به شرایط اقلیمی و جغرافیایی، ساعت شروع مدارس را به 9 صبح یا حتی شیفت‌های صبح و عصر موکول می‌کنند. این شیوه‌ها نشان‌دهنده اهمیت تطبیق ساعات آموزش با شرایط خاص هر کشور و تجربه‌های زیسته‌ی آن است. در ایران، با توجه به اینکه بخش اعظم والدین شاغل هستند، لازم است فرزندان خود را صبح زود به مدرسه برسانند.” وی همچنین به موضوع کلان بار آموزشی اشاره می‌کند و می‌پرسد: “آیا حجم بالای محتوای درسی و کتب موجود، که اغلب مهارت‌محور نیستند، برای دانش‌آموزان ضروری است؟ چه میزان از وقت دانش‌آموز باید صرف آموزش سنتی و چه میزان صرف کسب مهارت‌ها و تمرینات عملی شود؟”
تغییر ساعت مدارس تنها بر دانش‌آموزان و والدین تأثیر نمی‌گذارد؛ بلکه ادارات دولتی، پلیس راهنمایی و رانندگی و سایر نهادها را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. هر ساله، ترافیک سنگین اول مهرماه به عنوان یک چالش جدی برای شهرها مطرح می‌شود که نشان‌دهنده تأثیر این تغییرات بر کل نظام شهری است. علیرضا رحیمی، کارشناس آموزشی، می‌گوید: “اگر کودکان را ساعت 6 صبح به مدرسه بفرستیم، خواب‌آلود و بی‌انگیزه خواهند بود. اما اگر ساعت 9 صبح به بعد به مدرسه بروند، استراحت کافی خواهند داشت، اما مشکل سرکار رفتن والدین و هزینه‌های سرویس مدرسه همچنان باقی می‌ماند. تاکنون، ساعت 8 صبح به عنوان یک روال عادی پذیرفته شده و تغییر آن به 6 یا 9 صبح می‌تواند با مخالفت‌ها و مشکلات متعددی روبرو شود.”
سابقه‌ی تغییر ساعت مدارس در سال‌های گذشته نیز نشان‌دهنده‌ی پیچیدگی این مسئله است. در اواخر دهه 80 و دهه 90 شمسی، ساعت شروع مدارس چندین بار از 8 به 7:30 تغییر کرد. این تغییرات اغلب همزمان با تغییرات دیگری در نظام آموزشی، مانند حذف روزهای پنجشنبه و تغییر نظام آموزشی 3-3-6، رخ داده و ارتباط چندانی با کمبود برق نداشته است. اما در آخرین هفته اردیبهشت 1404، تغییر ساعت مدارس به 6 صبح به دلیل تلاش دولت برای صرفه‌جویی در مصرف برق با مخالفت مجلس مواجه شد. این اقدام که در آن زمان با تغییر ساعت ادارات نیز همراه بود، به دلیل نزدیک بودن به پایان سال تحصیلی، تأثیر چندانی بر عملکرد مدارس نداشت و در بسیاری از مدارس خصوصاً مدارس غیردولتی، به اجرا در نیامد.
ساعت کاری ادارات دولتی از اول مهرماه نیز به این شرح اعلام شده است: واحدهای نظامی و امنیتی 6:30، واحدهای صنعتی 7:00، ادارات تهران (شناور) 7:00 تا 9:00، ادارات استانی 7:00، مدارس متوسطه 7:30 و مدارس ابتدایی 8:00. این برنامه‌ریزی نشان‌دهنده‌ی تلاش دولت برای هماهنگی ساعات کاری بخش‌های مختلف جامعه است، اما به نظر می‌رسد که هنوز چالش‌های متعددی در این زمینه وجود دارد و تصمیم‌گیری در مورد ساعت شروع مدارس باید با توجه به عوامل متعددی، از جمله تأثیر بر دانش‌آموزان، والدین، نظام حمل و نقل و مصرف انرژی، مورد بررسی قرار گیرد. اخبار جهان بر این باور است که در این مورد باید با در نظر گرفتن همه جوانب و با برگزاری جلسات کارشناسی و نظرسنجی از والدین، دانش آموزان و معلمان به نتیجه نهایی رسید.
منبع: روزنامه همشهری
