به گزارش اخبار جهان به نقل از خبرگزاری فارس، شیوع گسترده ویروس کرونا در سال 98 و شایعات نادرست پیرامون خواص پیشگیری‌کننده تریاک از ابتلا به این ویروس، به افزایش چشمگیر مصرف این ماده مخدر در ایران دامن زده است. محمدحسین شیخ، درمانگر اعتیاد و مددکار اجتماعی، با اشاره به تبلیغات گسترده و دروغین در فضای مجازی و حتی برخی رسانه‌های غیررسمی، نقش این شایعات را در تشدید گرایش مردم به مصرف تریاک بسیار تاثیرگذار می‌داند. وی خاطرنشان می‌کند که پس از تکذیب این ادعا توسط رسانه‌های رسمی، شایعات مذکور در فضای مجازی با قدرت بیشتری رواج یافتند و به باور بسیاری از افراد، مصرف مورفین موجود در تریاک از ابتلا به کووید-19 جلوگیری می‌کرد. این روایت، متاسفانه، بر باورهای سنتی نادرست در خصوص خواص درمانی تریاک افزوده و دامنه مصرف آن را گسترده‌تر کرد. این باور غلط، ریشه‌ای طولانی‌تر از دوران همه‌گیری کرونا دارد. شیخ به مشاهدات خود از گذشته اشاره می‌کند که مصرف تریاک به عنوان راهکاری برای تسکین دردهای مفصلی در افراد بالای 50 سال، به صورت سنتی توصیه می‌شده است.
در سال‌های اخیر، گسترش استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی و خارجی، زمینه را برای فعالیت گسترده شبکه‌های فروش تریاک و تبلیغ خواص درمانی دروغین آن فراهم کرده است. به گفته شیخ، گروه‌های متعددی در پیام‌رسان‌هایی مانند ایتا، بله، روبیکا و سروش، با پوشش طب سنتی و درمان‌های گیاهی، شیره تریاک را به عنوان داروی معجزه‌آسا تبلیغ می‌کنند. این تبلیغات که در واتساپ و تلگرام به وفور یافت می‌شود، نشان دهنده چالشی جدی در کنترل فروش و مصرف این ماده مخدر است. اخبار جهان پیشتر نیز به گسترش فعالیت باندهای قاچاق مواد مخدر و نقش رسانه‌های اجتماعی در این امر اشاره کرده بود.
نکته قابل توجه، تغییر رویکرد فروشندگان مواد مخدر در سال‌های اخیر است. شیخ اظهار می‌دارد که تا دو سال پیش، اغلب فروشندگان از حضور جلوی دوربین و تبلیغات آشکار خودداری می‌کردند. اما امروزه با یک جستجوی ساده در فضای مجازی، می‌توان بسیاری از افراد – اعم از زن و مرد – را مشاهده کرد که به طور علنی از خواص درمانی تریاک سخن گفته و به مصرف آن توصیه می‌کنند. اگرچه ستاد مبارزه با مواد مخدر و پلیس امنیت فضای مجازی تلاش‌هایی برای مقابله با این پدیده انجام می‌دهند، اما به دلیل تعداد زیاد این صفحات و کانال‌ها، کنترل و نظارت بر آنها با دشواری‌هایی همراه است. این امر، نشان از عدم تناسب ظرفیت‌های نظارتی با حجم فعالیت‌های غیرقانونی در فضای مجازی دارد. افزایش دسترسی به اینترنت و گسترش استفاده از گوشی‌های هوشمند، باعث سادگی تبلیغات و فروش مواد مخدر شده است.
این وضعیت نشان‌دهنده ضرورت توجه بیشتر به راهکارهای مقابله با تبلیغات دروغین در فضای مجازی و همچنین تقویت برنامه‌های آموزش و آگاهی‌بخشی درباره خطرات مصرف مواد مخدر است. باید تلاش بیشتری برای شناسایی و مسدود کردن این صفحات و کانال‌ها انجام شود و در عین حال، برنامه‌های آموزش و پیشگیری از اعتیاد به ویژه در میان جوانان تقویت گردد. مهم‌تر از همه، نیاز به همکاری بین سازمان‌های مرتبط برای مقابله موفقیت‌آمیز با این چالش وجود دارد. باید راهکارهای جدید و موثر برای مقابله با شیوه‌های نوین قاچاق و تبلیغ مواد مخدر در فضای مجازی فراهم آید. بدون توجه به این موضوع، مبارزه با اعتیاد به طور جدی مورد تهدید قرار خواهد گرفت. علاوه بر آن، مشارکت عمومی و ارتقای آگاهی جامعه در شناخت این نوع تبلیغات دروغین بسیار مهم و ضروری است.
منبع: خبرگزاری فارس
