به گزارش وبسایت اخبار جهان، استان اردبیل سرزمینی است که با طبیعت پرآشوب و دست‌ساخته‌های مردمانی که با کوچ، پشم‌ریسی و بافتن روزگار گذرانده‌اند، هویت خود را شکل داده است. یکی از هنرهای مهم این منطقه، ورنی‌بافی است که به‌عنوان یکی از مهارت‌های سنتی عشایر شاهسون شناخته می‌شود. زنان اردبیل در تابستان‌چراهای گرمی و مشکین‌شهر، پشم‌های تاب‌خورده را بافتند و حیواناتی مثل بز، شتر، آهو و پرندگان را به تصویر می‌کشند.
ورنی یک هنر مهم نیست، بلکه تاریخچه‌ای از زیست کوچ‌نشینی و رنج‌ها و شادی‌های مسیرهای طولانی ایل است. بافندگان می‌گویند اگر ورنی نباشد، نیمی از اقتصاد خانوارهای عشایر می‌خوابد. ورنی در سال‌های اخیر به یکی از پرتقاضاترین محصولات صادراتی تبدیل شده، اما بافندگان می‌گویند سود واقعی به دست دلالان می‌رسد.
یکی از چالش‌های اصلی ورنی، کمبود پشم مرغوب، افزایش قیمت رنگ‌های گیاهی و مهاجرت نسل جوان است. با وجود این چالش‌ها، ورنی اردبیل همچنان زنده است و هر تابستان، فصل جدیدی از خلق هنر آغاز می‌شود.
اما روایت اردبیل تنها به ورنی ختم نمی‌شود. چند کیلومتر آن‌طرف‌تر، در روستاهای عنبران، پارچه‌هایی راه‌راه به بیرون از قاب دارهای چوبی می‌آیند؛ جاجیم‌های معروف عنبران که در فهرست میراث ناملموس ثبت شده است. زنان عنبران با همان روش‌های قدیمی کار می‌کنند: تارهایی از پشم محلی، نخ‌هایی با رنگ‌های طبیعی و طرح‌هایی که ذهنی است و نسل‌ها در ذهن بافندگان مانده.
جاجیم‌ها در گذشته برای بقچه، روانداز و رختخواب‌پیچ استفاده می‌شدند، اما امروز بازار جدیدی یافته‌اند و به‌صورت کیف، روکش و پارچه تزئینی عرضه می‌شوند. این تغییر کاربری، یکی از معدود راه‌هایی است که باعث شده جاجیم هنوز بین نسل جوان جایگاهی داشته باشد.
در گوشه‌وکنار استان، از نمین تا سرعین و نیر، نقش‌های لوزی و خطوط شکسته گلیم‌ها چشم را می‌گیرد. گلیم اردبیل یکی از اصیل‌ترین تولیدات زنان روستایی است. گلیم اردبیل با رنگ‌های گیاهی سبلان بافته می‌شود که همین ویژگی، به آن هویت و ماندگاری ویژه‌ای داده است.
استادکاران می‌گویند مهم‌ترین عامل موفقیت گلیم، پیوند آن با زندگی روزمره مردم بوده است. گلیم زیرانداز خانه، بخشی از جهیزیه دختران یا حتی رانه اسب‌ها در کوچ‌های قدیمی بوده است.
چموش‌دوزی یکی از هنرهای در معرض خطر استان است. چموش از چرم گاو و با دوخت‌های ضخیم تهیه می‌شود. مشکل اصلی این هنر، نبود تقاضای ثابت و سخت‌بودن کار است.
در اردبیل، مهارت‌هایی مانند گیوه‌دوزی و ساخت پای‌پوش‌های سنتی عشایر دیده می‌شود، اما چموش‌دوزی به‌عنوان هنر ثبت‌شده گیلان است و کمتر کسی چموش دوزی را با اردبیل می‌شناسد.
در ردیف هنرهای ثبت‌شده، نام دیگری نیز دیده می‌شود. مهارت ساخت سازهای سنتی عاشیقی. ساخت تار و قوپوز در اردبیل قدمتی قدیمی دارد. انتخاب چوب مناسب، خشک‌کردن، تراش، شکل‌دادن به کاسه و دسته، پوست‌کشی و پرداخت نهایی، بخشی از فرآیندی است که استادکاران همچنان با دقت به آن وفادارند.
وقتی نام «قالی اردبیل» می‌آید، نگاه‌ها به شاهکار صفوی در موزه لندن می‌رود، اما مهارت بافت این قالی امروز هم در روستاهای نیر، سرعین و مشکین‌شهر ادامه دارد. هنوز برخی بافندگان نقشه‌های «ماهی»، «شاه‌عباسی» و «افشان» را با دقتی مثال‌زدنی می‌بافند.
نمدمالی هم در فهرست میراث ناملموس قرار دارد. پشم بهاره، آب گرم، نمک و کوبیدن مداوم، مواد و ابزارهایی است که با آن زیر
