به گزارش وبسایت اخبار جهان به نقل از خبرگزاری صداوسیما، ششم مهرماه برابر با ۲۸ سپتامبر، به عنوان روز جهانی هاری، با هدف پیشگیری از این بیماری که تهدیدی جدی برای سلامت انسان و حیوانات است، گرامی داشته می‌شود. این مناسبت فرصتی است تا بر اهمیت پیشگیری از این بیماری کشنده که هم انسان‌ها و هم حیات وحش را تهدید می‌کند، تاکید شود. بیماری هاری، یک بیماری ویروسی و اغلب مرگبار است که از طریق گزش حیوانات آلوده به انسان منتقل می‌شود و ارتباطی مستقیم با وضعیت محیط زیست دارد.
تغییرات زیست‌محیطی و تخریب زیستگاه‌های طبیعی حیوانات، افزایش جمعیت حیوانات ولگرد و تعامل بیشتر آنها با انسان‌ها، از جمله عوامل مهم در گسترش این بیماری به شمار می‌روند.
رئیس اداره بیماری‌های منتقله از حیوان وزارت بهداشت در خصوص افزایش موارد ابتلا به هاری اظهار کرد: در نیمه اول سال گذشته، متاسفانه ۱۳ نفر به علت ابتلا به این بیماری جان خود را از دست دادند. از این تعداد، ۱۲ مورد ناشی از گزش سگ و ۱ مورد ناشی از گزش روباه بوده است. در میان موارد گزش سگ، ۷ مورد توسط سگ‌های ولگرد، ۲ مورد توسط سگ‌های بلاصاحب، ۲ مورد توسط سگ‌های گله و ۱ مورد توسط سگ نگهبان رها شده گزارش شده است.
به این ترتیب، سگ‌ها به عنوان مهم‌ترین عامل انتقال ویروس هاری در ایران شناخته می‌شوند و تقریباً ۹۹ درصد موارد ابتلا به هاری در انسان‌ها ناشی از گزش سگ‌ها است.
بر اساس آمار موجود، از ابتدای سال گذشته تا کنون، بیش از ۴۵۲ هزار مورد حیوان‌گزیدگی در کشور گزارش شده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل، افزایش قابل توجهی داشته است. در سال ۱۴۰۲، تعداد موارد حیوان‌گزیدگی حدود ۳۸۶ هزار و ۵۲۱ مورد گزارش شده بود. این افزایش نشان‌دهنده رشد بیش از ۲.۳ برابری در مراجعه به مراکز درمانی به دلیل حیوان‌گزیدگی است.
این آمار نشان می‌دهد که متاسفانه با افزایش چشمگیر موارد گزش سگ و ابتلا به بیماری هاری مواجه هستیم و این روند نگران‌کننده، لزوم توجه ویژه به پیشگیری و کنترل این بیماری را دوچندان می‌کند.
بر اساس اطلاعات اداره کل پزشکی قانونی استان مازندران، در استان‌هایی مانند مازندران، اصفهان و خراسان رضوی، آمار گزش سگ به‌ویژه در میان کودکان و نوجوانان نگران‌کننده است. در مازندران، میزان مصدومیت ناشی از گزش سگ نسبت به سال گذشته ۳۳ درصد افزایش یافته است.
کارشناسان حوزه محیط زیست و سلامت عمومی بر این باورند که حفظ تعادل زیست‌محیطی و مدیریت صحیح جمعیت حیوانات، به‌ویژه سگ‌ها و سایر پستانداران، نقشی کلیدی در کنترل شیوع بیماری هاری دارد. تخریب جنگل‌ها و زیستگاه‌های طبیعی سبب افزایش حضور حیوانات ناقل بیماری در مناطق شهری و حاشیه‌ای شده و در نتیجه، تماس انسان با این حیوانات افزایش می‌یابد.
به گفته مسئولان بهداشتی، حیوانات وحشی مانند روباه، شغال و خفاش نیز می‌توانند ناقل ویروس هاری باشند و تغییرات محیط زیستی مانند کاهش منابع غذایی طبیعی آنها، موجب نزدیک شدن آنها به مناطق مسکونی شده است. این امر ریسک انتقال بیماری به انسان را افزایش می‌دهد.
کارشناسان حوزه محیط زیست معتقدند که برنامه‌های واکسیناسیون حیوانات خانگی و کنترل جمعیت سگ‌های ولگرد باید همراه با حفظ زیستگاه‌های طبیعی و کاهش آلودگی محیط زیست صورت گیرد تا چرخه انتقال ویروس هاری قطع شود. همچنین آموزش عمومی درباره حفظ محیط زیست و رعایت نکات ایمنی در مواجهه با حیوانات می‌تواند به کاهش موارد ابتلا کمک کند.
با توجه به اینکه بیماری هاری از جمله بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان است، همکاری بین بخشی بین سازمان‌های محیط زیست، بهداشت، شهرداری‌ها و جوامع محلی برای مدیریت هوشمندانه محیط زیست و کاهش خطرات بهداشتی امری ضروری است. این ارتباط نزدیک میان هاری و محیط زیست، نشان می‌دهد که سلامت انسان‌ها و حیوانات به یکدیگر وابسته است و توجه به محیط زیست نقشی کلیدی در پیشگیری از این بیماری مرگبار دارد.
کارشناسان بهداشتی تاکید می‌کنند که آگاهی‌بخشی عمومی درباره نحوه انتقال، علائم بیماری و اقدامات لازم پس از مواجهه با حیوانات مشکوک، کلید اصلی کاهش میزان ابتلا و مرگ‌ومیر ناشی از هاری است.
در کشور ما نیز با توجه به گستردگی جمعیت سگ‌های خیابانی، برنامه‌های واکسیناسیون و کنترل جمعیت سگ‌ها از اولویت‌های نظام سلامت است. پزشکان توصیه می‌کنند در صورت گزش توسط هر حیوانی، فرد بلافاصله محل گزش را با آب و صابون شستشو دهد و هر چه سریع‌تر برای دریافت واکسن هاری به مراکز درمانی مراجعه کند. در غیر این صورت، هنگامی که ویروس، سیستم عصبی مرکزی را آلوده می‌کند و علائم بالینی ظاهر می‌شود، هاری در ۱۰۰ درصد موارد کشنده است. بر اساس اعلام سازمان بهداشت جهانی، سالانه ۵۹ هزار نفر بر اثر هاری در سراسر جهان جان خود را از دست می‌دهند که ۴۰ درصد این آمار مربوط به کودکان زیر ۱۵ سال است.
منبع : خبرگزاری صداوسیما
