خشکسالی تاریخی اسرائیل منابع آب این کشور را به نقطهای بحرانی کشانده و همزمان شدت پنهانکاری در اعلام رسمی بحران از سوی مقامات بالا گرفته است. طبق گزارشهای مستقل، اسرائیل اکنون با یکی از بزرگترین موجهای خشکسالی تاریخ خود روبهروست و اثرات آن به زوایای مختلف زندگی روزمره، کشاورزی و امنیت آبی این کشور بازتاب یافته است.
براساس بررسیهای میدانی و مرور دادههای منابع آب، اوضاع به سرعت رو به وخامت است. منابع آب در بلندیهای جولان و جلیل شرقی به ترتیب خشک شدهاند و در نتیجه کشاورزان در شمال شرق اسرائیل ناچار به کاهش سطح کشت و یا خشککردن مزارع وسیعی شدهاند. این شرایط نه تنها به اقتصاد کشاورزی regional آسیب میزند، بلکه فشارهای زیستمحیطی و اجتماعی را نیز تشدید میکند و سبد آب مصرفی خانوارها را تحتتأثیر قرار میدهد.
همزمان سطح دریاچه طبریا (بحر است) بهطور قابلتوجهی افت کرده است و گزارشها حاکی از کاهش محسوس در سال جاری هستند. بحر المیّت نیز امسال با افتی حدوداً یک و سه دهم متر روبهرو شده و این روند، آینده منابع آبی مشترک منطقه را بیش از پیش با تردید مواجه میکند. اثر این کاهشها فراتر از کشاورزی است و بر آب شرب، صنایع و زیرساختهای آبی کشور نیز اثرگذار است.
برخی از مطالعات و نظرسنجیهای عمومی نشان میدهد که جامعه اسرائیل به شکل گستردهای به بحران آب باور ندارد یا به طور گستردهای آن را از اولویتهای كالبد سیاسی و خبری فاصله میدهد. درصدهای اعلامشده از سوی نظرسنجیها حاکی از تنوع شدید دیدگاههاست؛ گروهی بحران آب را جدی میدانند و گروهی دیگر وجود بحران را منکر میشوند یا نسبت به آن بیاطلاع هستند. در این میان، تفاوتهای جنسیتی و جغرافیایی نیز نمودهای آشکارتری پیدا میکند که نشان میدهد برخی اقشار اجتماعی نسبت به بحران آبی حساستر هستند.
در تحلیلهای رسانهای و سیاسی میتوان شنید که وجود بحرانهای زیستمحیطی و موضوعاتی مانند انرژی و آب در سالهای اخیر از اولویتهای رسانهای فاصله گرفته و در کانون توجه روزمره جامعه و تصمیمسازی کمتر دیده شده است. این پدیده، که از نظر برخی کارشناسان به “پاردوکس شیرینسازی آب” تعبیر میشود، به این معناست که فناوریهای بزرگ مانند واحدهای شیرینسازی آب با هدف تامین نیازهای روزمره، در عین حال فاصله فکری جامعه را نسبت به بحرانهای زیستمحیطی عمیقتر میکند و این بحرانها را در لایههای پایینتر از موضوعهای خبرساز روزانه پنهان میکند.
اگرچه بهرهبرداری از منابع آب و اقدامهای مدیریت میتواند در کوتاهمدت از شدت بحران کم کند، اما هیچیک از این تدابیر به تنهایی کافی نیستند تا از تکرار سالهای خشک و کمآبی جلوگیری کنند. در حالی که سیستمهای شیرینسازی و منابع جدید تأمین آب به کار گرفته میشوند، روند خشکسالی و کاهش منابع با سرعت دنبال میشود و هر سال ممکن است با کاهش بیشتر سطح آب و تغییرات اقلیمی، شرایط بحرانیتر شود. بهداشت عمومی، امنیت غذایی و ثبات اقتصادی منطقه نیز در حال تجربه فشارهای ناشی از این کمبودهای آب است.
در این میان، تحلیلگران تأکید میکنند که شفافیت در اطلاعرسانی درباره وضعیت آب و ارائه گزارشهای دقیق از سوی مقامات میتواند به افزایش آگاهی عمومی و همراهی مردم با سیاستگذاریهای آگاهانه منجر شود. همزمان باید به تقویت زیرساختهای آبی پایدار و بهبود کارایی مصرف آب در همه بخشها توجه شود تا از تغییرات شدید آینده جلوگیری یا دستکم کاهشیابد.
این گزارش با نگاهی به چشمانداز آینده، بر لزوم هماهنگی بیشتر بین بخشهای دولتی، بخش خصوصی و جامعه مدنی در مدیریت منابع آب تأکید میکند. سرمایهگذاری در فناوریهای صرفهجویی مصرف، بازچرخانی پساب، استحصال آب از منابع غیرمتعارف و بهبود مدیریت تقاضا میتواند بخشی از پاسخ به این بحران باشد. همچنین توجه به تغییرات اقلیمی و پیشبینیهای بلندمدت در طرحهای آبی از اهمیت بالایی برخوردار است تا تابآوری ملی در برابر نوسانات آب تقویت شود.
خبرگزاری اخبار جهان منتشر کرده.


























