به گزارش اخبار جهان به نقل از خبرگزاری مهر، دفاع مقدس، عنوانی است که به هشت سال جنگ تحمیلی رژیم بعث عراق علیه جمهوری اسلامی ایران از سال 1359 تا 1367 اطلاق می‌شود. این جنگ، تجاوزی تمام عیار به تمامیت ارضی ایران بود که با مقاومت جانانه مردم ایران، با تکیه بر ایمان و وحدت ملی، به شکست دشمن انجامید. استفاده از صفت “مقدس” برای توصیف این جنگ، به دلیل ماهیت دینی، مردمی و عادلانه آن است که در تاریخ ایران و هویت ملی این کشور نقشی تعیین‌کننده داشته است. هویت ملی هر کشور بر پایه تاریخ، ارزش‌ها، فداکاری‌ها و پیروزی‌هایش ساخته می‌شود و دفاع مقدس در چند بعد اساسی، هویت ایرانی را تقویت و بازتعریف کرده است.
اولاً، این جنگ موجب تقویت بی‌نظیر هویت ملی و وحدت در ایران شد. در طول هشت سال جنگ، مردم ایران از همه اقوام، ادیان و گرایش‌های سیاسی، با کنار گذاشتن اختلافات فرعی، متحد شدند تا در مقابل دشمن مشترک بایستند. این اتحاد کم‌نظیر، حس تعلق به یک ملت واحد با سرنوشتی مشترک را در اذهان عموم ایرانیان تقویت کرد و در واقع، هویت ملی را از نو تعریف کرد. این اتحاد و همبستگی ملی، یک درس مهم برای نسل‌های آینده ایران محسوب می‌شود.
ثانیاً، دفاع مقدس، نقطه عطفی در تلفیق هویت ملی و مذهبی در ایران بود. شعارهای ملی-مذهبی، حضور روحانیت در کنار مردم عادی و همچنین درخواست کمک از امامان شیعه، دو عنصر اساسی هویت ایرانی، یعنی ایرانیت و اسلامیت را به طور بی‌سابقه‌ای به هم گره زد. مفهوم عاشورا و قیام امام حسین (ع) به نمادی از مقاومت و فداکاری در برابر ظلم تبدیل شد و الهام‌بخش رزمندگان ایرانی در این جنگ شد. این پیوند عمیق بین مذهب و میهن‌پرستی، ساختار هویت ملی را تغییر داد و تأثیری ماندگار در تاریخ ایران بر جای گذاشت.
ثالثاً، این دوره، فرهنگی جدید از ایثار، از خودگذشتگی و شهادت‌طلبی را در جامعه ایران پایه‌گذاری کرد. شهید در این دوران، به والاترین مقام اجتماعی تبدیل شد و میلیون‌ها نفر به طور مستقیم یا غیرمستقیم در جنگ شرکت کردند. صدها هزار نفر شهید، جانباز یا آزاده شدند و این فداکاری‌ها، بخشی جدایی ناپذیر از حافظه جمعی و هویت ملی ایران شد. یادآوری این ایثارگری‌ها، هر ساله در مراسم‌های مختلف و به ویژه در طول مراسم گرامیداشت هفته دفاع مقدس زنده نگه داشته می‌شود.
رابعاً، جنگ ایران و عراق، تجربه‌ای ارزشمند در مقاومت در برابر ظلم و استکبارستیزی را به ارمغان آورد. ملت ایران در این دوران، مقاومت در برابر یک قدرت متجاوز و حامیان بین‌المللی آن را تجربه کرد. این تجربه، روحیه استکبارستیزی و استقلال‌طلبی را به بخشی جدایی‌ناپذیر از هویت ایرانی تبدیل کرد. شعار “ما می‌توانیم” که امروزه نیز در ایران رواج دارد، ریشه در این باور دارد که ایران می‌تواند در سخت‌ترین شرایط نیز روی پای خود بایستد.
خامساً، دفاع مقدس، حماسه‌ها و اسطوره‌های جدیدی را خلق کرد. عملیات‌های بزرگ نظامی، فتح خرمشهر و رشادت‌های رزمندگان در شرایط سخت، قهرمانان و حماسه‌های فراوانی را برای ایران رقم زد. این روایات در ادبیات، سینما، هنر و فرهنگ ایران جاری شده‌اند و الهام‌بخش هنرمندان و نویسندگان بسیاری بوده‌اند.
سادساً، تحریم‌های شدید دوران جنگ، مردم و دولت ایران را وادار به نوآوری و خوداتکایی کرد. این روحیه خوداتکایی که در دوران دفاع مقدس شکل گرفت، تا به امروز ادامه دارد و به عنوان یک اصل اساسی در توسعه کشور محسوب می‌شود.
عبارت «دفاع مقدس هویت مردم ایران است»، به معنای آن است که ارزش‌ها، پیروزی‌ها و درس‌های دوران هشت ساله جنگ تحمیلی، تنها یک بخش از تاریخ ایران نیست، بلکه به DNA فرهنگی و هویتی ملت ایران تبدیل شده است. این دوره، حس غرور ملی، مقاومت، ایثار و ایمان را تقویت کرد و تعریف امروزی “ایرانی انقلابی و مقاوم” تا حد زیادی محصول تجربیات آن دوران است. بدون درک عمق تأثیر دفاع مقدس بر روان جمعی، فرهنگ و هویت مردم ایران، درک ایران معاصر ناقص خواهد بود. یاد و خاطره همه شهدای دفاع مقدس گرامی باد.
منبع: خبرگزاری مهر
