به گزارش اخبار جهان به نقل از خبرگزاری مهر، بحران در صنعت پسته خراسان جنوبی، یکی از قطب‌های مهم تولید این محصول استراتژیک در ایران، شدت گرفته است. کشاورزان این استان، که بیش از چهار دهه از عمر خود را وقف کشت و پرورش پسته کرده‌اند، با چالش‌های جدی از جمله کم‌آبی شدید، گرمای بی‌سابقه، نبود نظارت کافی بر قیمت‌گذاری و بی‌توجهی مسئولان مواجه هستند. این در حالی است که محصولی که با زحمت فراوان تولید می‌شود، به جای آنکه با برند خراسان جنوبی در بازارهای جهانی بدرخشد، به صورت خام و بدون نام به کشورهای همسایه، به‌ویژه پاکستان و افغانستان، صادر می‌شود.
یکی از مشکلات اصلی، نبود نظارت بر قیمت‌گذاری پسته است. محمد رضا رضایی، پسته‌کار با سابقه‌ای که از سال 1365 در این زمینه فعالیت می‌کند، در گفتگو با اخبار جهان بیان داشت که قیمت پسته توسط خریداران تعیین می‌شود و این امر سود کشاورزان را به شدت کاهش می‌دهد. وی مثال زد که امسال پسته خود را به قیمت 225 هزار تومان به ازای هر کیلوگرم فروخته، اما قیمت تمام‌شده برای خریدار بین 300 تا 350 هزار تومان است. این به معنای آن است که سود اصلی به دست دلالان می‌رسد نه کشاورزان زحمتکش.
کمبود آب، چالشی دیگر برای پسته‌کاران خراسان جنوبی است. محمد رضا برزگری، که از سال 1360 در این حرفه مشغول به کار است، کمبود آب را مشکل اصلی عنوان کرد. وی همچنین از کمبود همکاری جهاد کشاورزی در زمینه ارائه خدمات کارشناسی در زمان بروز آفات و بیماری‌ها گلایه کرد. با وجود اینکه درختان پسته در منطقه اسفدن هنوز جوان هستند و به طور طبیعی باید هر ساله افزایش تولید داشته باشند، گرمای شدید هوا (تا 50 درجه سانتیگراد) به شدت به محصول آسیب رسانده است.
وضعیت صادرات نیز دلچسب نیست. برزگری بیان داشت که پسته به صورت فله‌ای به پاکستان و افغانستان فروخته می‌شود و از برند و هویت منطقه‌ای خود بی‌بهره است. این در حالی است که پسته‌کاران خراسان جنوبی خود دارای ترمینال‌های ضبط پسته هستند و خریداران خارجی مستقیماً با آنها در ارتباط هستند. عدم ایجاد برندینگ و فرآوری مناسب، سبب شده تا ارزش افزوده این محصول باارزش به شدت کاهش یابد و سود اصلی به جای کشاورزان به دلالان و واسطه‌ها برسد.
به گزارش اخبار جهان، منوچهر شایسته، مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی خراسان جنوبی، پیش‌بینی کرد که امسال حدود 19 هزار تن پسته از سطح 27 هزار و 200 هکتار باغ‌های بارور برداشت شود. کل مساحت باغات پسته استان 35 هزار و 855 هکتار است. وی با اشاره به سرمازدگی، نوسانات دمایی، گرمای شدید و طوفان‌های مکرر، کاهش 25 درصدی تولید نسبت به سال گذشته را پیش‌بینی کرد. همچنین، خاموشی چاه‌های کشاورزی نیز بر مشکلات باغداران افزوده است. در استان خراسان جنوبی 17 هزار و 780 خانوار در زمینه تولید پسته فعالیت می‌کنند که بیشترین سطح زیر کشت در شهرستان بشرویه (8000 هکتار) متمرکز است.
شایسته همچنین به وجود 42 واحد ترمینال ضبط پسته با ظرفیت 50 هزار و 770 تن و 2 واحد فرآوری و بسته‌بندی با ظرفیت 2300 تن اشاره کرد. وی ارقام پسته خراسان جنوبی را شامل سفید پسته، کله قوچی، اکبری، بادامی، فندقی، احمد آقایی و اوحدی ذکر کرد. خراسان جنوبی با رتبه پنجم تولید پسته در کشور، حدود 70 درصد از محصول خود را به سایر استان‌ها صادر می‌کند.
جوادی، سرپرست مدیریت صنایع تبدیلی و غذایی جهاد کشاورزی خراسان جنوبی، نیز از فعالیت 44 واحد از مجموع 45 واحد مجاز در زمینه پسته خبر داد که شامل 42 ترمینال ضبط و 3 واحد فرآوری و بسته‌بندی است. وی اشاره کرد که بیشترین تعداد این واحدها (12 واحد) در شهرستان بشرویه با ظرفیت 18400 تن در سال فعالیت دارند.
در پایان باید اشاره کرد که با وجود رتبه پنجم تولید پسته در کشور، سود اصلی این محصول استراتژیک در دست دلالان است. عدم رسیدگی به چالش‌های اساسی مانند کم‌آبی، خام‌فروشی و عدم برندینگ، آینده‌ای بسیار نگران‌کننده را برای پسته‌کاران خراسان جنوبی به همراه خواهد داشت. ضرورت ایجاد زیرساخت‌های مناسب، حمایت از کشاورزان، ایجاد برندینگ و توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی برای جلوگیری از ادامه این روند بحرانی، بیش از پیش احساس می‌شود.
منبع: خبرگزاری مهر
