به گزارش اخبار جهان به نقل از عصر ایران، در گرمای سوزان ماه آگوست، زمانی که مراتع و دامنه‌های کوهستانی برای جانوران منطقه فرصتی کوتاه اما حیاتی برای تغذیه فراهم می‌کنند، پایکاها، خویشاوندان کوچک و دوست‌داشتنی خرگوش‌ها، با جدیت و سرعت تمام مشغول انباشتن ذخایر غذایی خود هستند. ساکنان این دره‌ها و ارتفاعات تنها حدود ده هفته از سال را بدون برف سپری می‌کنند و همین دوره کوتاه گرما، پایکاها را به تلاش بی‌وقفه برای ذخیره سازی غذا وا می‌دارد.
پایکاها، به‌ویژه گونه‌های ماده، به‌نوعی برای این ماموریت دشوار خلق شده‌اند. برخی از آنها در طول یک فصل تا ده هزار بار مسیرهای شیب‌دار را بالا و پایین می‌روند تا حجم عظیمی از گیاهان و علف‌ها را جمع‌آوری کنند. نتیجه این تلاش طاقت‌فرسا، انبارهای غذایی عظیمی است که وزن آنها تا حدود ۲۸ کیلوگرم می‌رسد؛ رقمی معادل ۱۸۰ برابر وزن یک پایکا. این واقعیت، نشان از پشتکار و سازمان‌دهی شگفت‌انگیز این موجودات کوچک دارد. پایکاها به نوعی مهندسی زیستی شده‌اند تا از این فرصت کوتاه به بهترین شکل ممکن استفاده کنند. تحقیقات نشان می‌دهد که الگوهای رفتاری آنها در این دوره از سال، به حدی پیچیده و کارآمد است که می‌توان آن را الگوی رفتاری نوآورانه و کم‌نظیر در طبیعت دانست. انطباق آنها با شرایط سخت محیطی و توانایی آنها در انبار کردن چنین مقدار غذای زیاد، نشان از انعطاف‌پذیری خارق‌العاده و سازگاری بالای این گونه با طبیعت دارد.
اما این جمع‌آوری غذا همیشه بدون خطر نیست. در پایین شیب، برخی از پایکاها به جای ساختن انبارهای شخصی در نزدیکی لانه خود، ترجیح می‌دهند غذا را از انبارهای دیگر پایکاها بدزدند. این دزدی، که اغلب در روز و به طور آشکار انجام می‌شود، صرفاً یک رفتار جسورانه نیست، بلکه نوعی استراتژی هوشمندانه برای صرفه‌جویی در وقت و انرژی محسوب می‌شود. با دسترسی به غذاهای نزدیک‌تر، پایکاها می‌توانند انرژی و زمان خود را برای افزایش تعداد دفعات رفت و آمد و در نتیجه، افزایش حجم ذخیره سازی، حفظ کنند.
با این حال، این تاکتیک ریسک‌های خاص خود را دارد. هر دزد کوچک باید نقشه فرار کاملی داشته باشد و گاهی همین خطر است که تعیین می‌کند این استراتژی موفق خواهد بود یا به قیمت شکست و دستگیری تمام می‌شود. این رفتار ریسک‌پذیر، نشان از هوش و چابکی بالای پایکاها دارد و مطالعه آن می‌تواند اطلاعات ارزشمندی در مورد رفتار حیوانات در شرایط کمبود منابع و رقابت برای بقا ارائه دهد. اخبار جهان به بررسی‌های علمی متعددی اشاره دارد که رفتار دزدی در پایکاها را تحلیل کرده و نشان داده است که این رفتار به عوامل مختلفی از جمله تراکم جمعیت، میزان دسترسی به غذا و حتی ساختار اجتماعی گروه‌ها بستگی دارد.
این مطالعه بر روی رفتار پایکاها می‌تواند پیامدهای قابل‌توجهی برای درک ما از استراتژی‌های بقا و سازگاری در جانوران داشته باشد. تحلیل الگوهای رفتاری پایکاها و به خصوص استراتژی‌های دزدی آنها، می‌تواند الهام‌بخش تحقیقات آینده در زمینه رفتارشناسی حیوانات و همچنین مدل‌سازی ریاضی رفتارهای ریسک‌پذیر باشد. علاوه بر این، حفاظت از زیستگاه پایکاها و درک چگونگی تاثیر تغییرات اقلیمی بر رفتارهای این جانور، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. اخبار جهان به این نکته اشاره دارد که هرگونه تغییری در محیط زیست این جانداران، می‌تواند توازن ظریف سیستم بقا و رقابت آنها را به هم بزند و در نهایت به کاهش جمعیت یا حتی انقراض آنها منجر شود.
با توجه به اهمیت این گونه کوچک و نقش آن در اکوسیستم، درک دقیق از رفتارهای آنها و چگونگی انطباق آنها با تغییرات محیطی، برای حفظ تنوع زیستی و بقای این گونه حیاتی است. مطالعات بیشتر در این زمینه می‌تواند به تدوین استراتژی‌های حفاظتی موثرتری بیانجامد و از نابودی این گونه کوچک اما باهوش، جلوگیری کند. اهمیت این گونه کوچک نباید نادیده گرفته شود، چرا که آنها بخشی مهم از زنجیره غذایی و اکوسیستم منطقه خود هستند.
منبع: عصر ایران
