به گزارش وبسایت اخبار جهان به نقل از عصر ایران، جلسه اکران و نقد فیلم «در یک دنیای بهتر» ساخته سوزان بیر، محصول سال ۲۰۱۰ سینمای دانمارک، در فرهنگسرای اندیشه برگزار شد.
فرید متین، نویسنده و منتقد سینما، در این نشست اظهار داشت که سوزان بیر در مصاحبه‌ای هدف اصلی فیلم را نمایش ذات ناهماهنگ جامعه به‌ظاهر یکدست دانمارک عنوان کرده است. به گفته او، این جامعه با درگیری‌های فردی و مسائل نژادپرستانه مواجه است. نتیجه این ایده به ساخت فیلم «در دنیایی بهتر» منجر شد که عنوان اصلی آن در دانمارک «انتقام» است و به همین موضوع می‌پردازد. با این حال، فیلم راه رسیدن به دنیایی بهتر را پایان دادن به چرخه خشونت می‌داند و این راه‌حل را چه در جامعه مرفه اروپایی و چه در میان پناهندگان فقیر سودانی، پیشنهاد می‌کند.
ساختارِ فیلم‌نامه بر اساس «تناظر/تقابل» است
این منتقد ادامه داد که فیلم‌نامه‌نویسان در طراحی ساختار از الگوی «تناظر/تقابل» استفاده کرده‌اند. وی توضیح داد که در فیلم با دو خانواده، یعنی خانواده کریستین و الیاس، روبرو هستیم. پدر هر دو خانواده به دلیل شغل خود مدام در سفر است، مادر کریستین فوت کرده و والدین الیاس نیز از یکدیگر جدا شده‌اند. به این ترتیب، نقش مادر در هر دو خانواده غایب است و فرزندان آن‌ها نیز تنها هستند که این موارد شباهت دو خانواده را برجسته می‌کند.
متین افزود که در فیلم تقابل دیگری میان شخصیت «بیگ‌من» در سودان و «مکانیک» در دانمارک وجود دارد. هر دوی این افراد برای دیگران قلدری می‌کنند و کسی جرئت مقابله با آن‌ها را ندارد. این دو شخصیت همچنین به عنوان یک عامل کاتالیزور، به رشد و تحول شخصیت‌های اصلی کمک می‌کنند. پدر الیاس با تحویل دادن بیگ‌من به مردم محلی به بلوغ عاطفی می‌رسد و ماجرای انتقام از مکانیک نیز به کریستین عواقب خشونت را می‌آموزد.
وی در پایان گفت که در کارگردانی نیز با به‌کارگیری نماها و میزانسن‌های مشابه بر این شباهت‌ها تأکید شده است. همچنین، استفاده از تقابل رنگی آبی و قرمز، تضادهای داستانی فیلم را در بعد تصویری به نمایش می‌گذارد که در طراحی صحنه قابل مشاهده است.
رئالیسم سرد دانمارکی در برابر خشونت عریان آفریقا
در ادامه، محسن سلیمانی فاخر، کارشناس و منتقد سینما، بیان کرد که روایت فیلم «در یک دنیای بهتر» بر دو خط داستانی موازی استوار است. یک خط داستانی در دانمارک به رابطه خانواده‌ها و زورگویی در مدرسه می‌پردازد و خط دیگر در آفریقا بر روی یک پزشک و رویارویی او با خشونت یک جنگ‌سالار متمرکز است. به گفته او، این دو داستان در پایان به شکلی نمادین با هم ترکیب می‌شوند تا راه حلی مشترک برای خشونت فردی و جهانی ارائه دهند. سلیمانی فاخر افزود که سوزان بیر با سبک رئالیستی خود، که شامل قاب‌های ساده و حرکت آرام دوربین است، موضوعات پیچیده اخلاقی و اجتماعی را به شیوه‌ای قابل‌فهم روایت می‌کند.
این کارشناس سینما اضافه کرد که تضاد تصویری میان دانمارک و آفریقا در انتقال معنای فیلم نقش کلیدی دارد. در صحنه‌های دانمارک از رنگ‌های سرد و خاکستری استفاده شده که نشان‌دهنده سرکوب، انزوا و خشونت پنهان است. در مقابل، آفریقا با خشونتی آشکار و بی‌رحمانه نمایش داده می‌شود. به عقیده وی، این تضاد رنگ و صحنه‌پردازی، دوگانگی این دو جهان را تقویت می‌کند اما ممکن است کمی تصنعی و ساده‌انگارانه به نظر برسد.
خشونت خرد در سطح مدرسه انعکاسی از خشونت کلان در جهان است
او گفت از منظر جامعه‌شناختی، فیلم به خوبی نشان می‌دهد که چگونه خشونت خرد در مدرسه، بازتابی از خشونت کلان در جهان است و ساختارهای سلطه در روابط روزمره بازتولید می‌شوند. سلیمانی فاخر توضیح داد که کودکان داستان، محصول تربیت و شرایط خانوادگی خود هستند و فیلم هشدار می‌دهد که خشونت در کودکی می‌تواند آینده جامعه را به خطر اندازد. همچنین، وجود بحران معنا و فروپاشی خانواده در جامعه مرفه دانمارک نشان می‌دهد که رفاه اقتصادی الزاماً آرامش اجتماعی را به همراه ندارد.
این منتقد در پایان به تحلیل فیلم با استفاده از اندیشه‌های «مارکوزه» پرداخت و گفت که این نگاه، افق جدیدی برای تحلیل باز می‌کند. او توضیح داد که مارکوزه میان نیازهای واقعی و کاذب تمایز قائل می‌شود؛ در فیلم، آنتون نماد نیاز واقعی به صلح و بخشش است، در حالی که کودکان تحت تأثیر نیاز کاذب به انتقام و برتری‌جویی قرار دارند. سلیمانی فاخر اشاره کرد که مارکوزه در کتاب «اروس و تمدن» بر تقابل میان «اروس» (زندگی) و «تاناتوس» (مرگ) تأکید دارد و فیلم «در دنیایی بهتر» نیز همین جدال را به تصویر می‌کشد. پایان فیلم با تأکید بر بخشش و بازسازی روابط انسانی، با امید مارکوزه به امکان دستیابی به «جهانی بهتر» همخوانی دارد.
منبع: عصر ایران
