به گزارش اخبار جهان به نقل از یک کارشناس مسائل آمریکا، تحولات اخیر در عرصه بین‌المللی، به ویژه در ارتباط با برنامه هسته‌ای ایران، با پیچیدگی‌های فزاینده‌ای روبرو شده است. این کارشناس، با اشاره به تصویب قطعنامه شورای امنیت و احتمال فعال‌سازی مکانیزم ماشه، بر این باور است که فرصت‌های دیپلماتیک به شدت محدود شده‌اند.
این تحلیلگر با اشاره به دیدار اخیر میان آقای عراقچی و گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، اظهار داشت که با وجود این دیدار، چشم‌انداز روشنی برای دستیابی به توافق در کوتاه‌مدت وجود ندارد. به گفته وی، بعید به نظر می‌رسد که طرفین در روزهای باقی‌مانده از مواضع خود عقب‌نشینی کنند. این در حالی است که اظهارات دیپلماتیک مقامات مختلف، از جمله نمایندگان اروپا، آمریکا و ایران، نشان می‌دهد که هیچ‌یک از طرفین مخالف دیپلماسی نیستند، اما در عمل، نشانه‌ای از تغییر مواضع دیده نمی‌شود.
این کارشناس در ادامه تحلیل خود، احتمال توقف مکانیزم ماشه را در شرایط کنونی بسیار ضعیف ارزیابی کرد و افزود که نمی‌توان با اطمینان گفت که این روند متوقف خواهد شد. با توجه به این شرایط، سوالی که مطرح می‌شود این است که در صورت فعال شدن مکانیزم ماشه، وضعیت توافق ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی چگونه خواهد بود؟
در پاسخ به این سوال، کارشناس مسائل آمریکا یادآوری کرد که ایران به صراحت اعلام کرده است در صورت فعال‌سازی مکانیزم ماشه، همکاری‌ها با آژانس متوقف خواهد شد. این بدان معناست که به احتمال زیاد، ایران توافق بین عراقچی و گروسی در قاهره را نیز اجرا نخواهد کرد. با این حال، بیانیه‌ای که شورای عالی امنیت ملی ایران در خصوص قطع همکاری‌ها با آژانس صادر کرده، روزنه‌ای برای دیپلماسی باقی گذاشته است. این امر نشان می‌دهد که ایران همچنان امیدوار است از طریق حل و فصل مسائل با آژانس، بتواند به پیشرفت در توافق با غرب دست یابد و از فعال‌سازی مکانیزم ماشه جلوگیری کند.
به گفته این کارشناس، هنوز محتوای دقیق جلسه آقای گروسی و عراقچی به طور عمومی منتشر نشده است، اما هر دو طرف اعلام کرده‌اند که حدود ۴۰۰ کیلوگرم مواد هسته‌ای در زیر زمین مدفون است. این مسئله نشان‌دهنده وجود ابهامات و نگرانی‌هایی در خصوص میزان و نحوه ذخیره‌سازی مواد هسته‌ای در ایران است که نیازمند شفاف‌سازی و راستی‌آزمایی دقیق از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است.
کارشناس مذکور در پایان تحلیل خود به این نکته اشاره کرد که به نظر می‌رسد توافق‌های محدودی در این زمینه حاصل شده است، اما این سوال همچنان باقی است که آیا این توافق‌ها می‌توانند مانع از اجرایی شدن مکانیزم ماشه شوند یا خیر. تردیدها در این زمینه جدی است، زیرا آقای گروسی و مقامات اروپایی بارها تأکید کرده‌اند که موضوع مکانیزم ماشه ارتباطی به همکاری‌های ایران با آژانس ندارد. به عبارت دیگر، از دیدگاه آنها، همکاری‌های ایران با آژانس بخشی از تعهدات این کشور در چارچوب پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) است و نباید به عنوان اهرمی برای جلوگیری از فعال‌سازی مکانیزم ماشه مورد استفاده قرار گیرد.
با توجه به این اظهارات، می‌توان گفت که احتمال فعال‌سازی مکانیزم ماشه همچنان وجود دارد و این موضوع می‌تواند پیامدهای جدی برای برنامه هسته‌ای ایران و روابط این کشور با جامعه بین‌المللی داشته باشد. در این میان، تلاش‌های دیپلماتیک برای کاهش تنش‌ها و یافتن راه‌حلی مسالمت‌آمیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
در شرایط کنونی، ضروری است که تمامی طرف‌های ذی‌نفع با خویشتنداری و در نظر گرفتن منافع مشترک، از هرگونه اقدامی که می‌تواند به تشدید بحران منجر شود، خودداری کنند. همچنین، لازم است که ایران با ارائه اطلاعات شفاف و همکاری کامل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، به رفع ابهامات موجود در خصوص برنامه هسته‌ای خود بپردازد و زمینه را برای از سرگیری مذاکرات و دستیابی به توافقی پایدار فراهم کند. این امر می‌تواند به حفظ ثبات و امنیت در منطقه و جلوگیری از بروز یک درگیری جدید کمک کند.
منبع: (نام منبع ذکر نشده است)
