به گزارش اخبار جهان به نقل از خبرگزاری مهر، تروئیکای اروپایی (آلمان، فرانسه و انگلیس)، اعضای اروپایی برجام، در ششم شهریور ماه، با وجود سابقه عدم پایبندی به تعهدات و همکاری با آمریکا، رسماً درخواست فعال‌سازی مکانیسم ماشه (اسنپ‌بک) برای بازگرداندن تحریم‌های علیه ایران را به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارسال کردند. این اقدام با وجود ابهامات قانونی پیرامون اعتبار آن، با استقبال آمریکا روبرو شد و نگرانی‌هایی درباره احتمال خروج ایران از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) را افزایش داد.
دکتر مروه سونا، استاد دانشگاه روابط بین‌الملل دانشگاه قیریق قلعه ترکیه، در این خصوص توضیح داد که مکانیسم ماشه، تحریم‌های شدیدتری را بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران اعمال خواهد کرد؛ تحریم‌هایی که شامل محدودیت‌های اقتصادی و نظامی گسترده‌ای هستند. به گفته وی، تصمیم کشورهای E3 (فرانسه، بریتانیا و آلمان) در راستای مذاکرات پیشین با ایران اتخاذ شده است. این مذاکرات، علاوه بر مسائل انرژی، باید به طور جدی به چالش‌های توسعه هسته‌ای نظامی و اعتمادسازی بین طرفین بپردازد.
استاد دانشگاه قیریق قلعه به درخواست‌های متعدد از ایران پس از گزارش این وضعیت به شورای امنیت در ۲۸ آگوست اشاره کرد. این درخواست‌ها شامل اعطای دسترسی به بازرسان سازمان ملل و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تاسیسات هسته‌ای ایران و ازسرگیری مذاکرات متوقف‌شده با ایالات متحده بود. عدم پذیرش این درخواست‌ها، به عنوان عوامل کلیدی در فعال‌سازی مکانیسم ماشه شناخته می‌شوند. دکتر سونا خاطرنشان کرد که فعال شدن مکانیسم ماشه، حتی با وتو نیز قابل لغو نیست و تحریم‌های قبلی علیه کره شمالی نمونه‌ای از این امر است. خروج کره شمالی از NPT بین سال‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۳، مانع از اعمال تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل علیه این کشور نشد.
این کارشناس ترک، افشای میزان ذخایر اورانیوم غنی‌شده با درصد بالا (در صورت وجود) و تداوم تعامل ایران با غرب را از مهم‌ترین انتظارها از ایران دانست. وی با اشاره به حمله آمریکا به تاسیسات هسته‌ای ایران در خلال مذاکرات هسته‌ای پیشین، به پیچیدگی روابط دو کشور اشاره کرد. در خصوص احتمال خروج ایران از NPT و تاثیر آن بر مکانیسم ماشه، دکتر سونا تاکید کرد که چنین اقدامی به معنای انکار تعهدات ایران به این پیمان از سال ۱۹۶۸ نیست، بلکه بر ضرورت بررسی مجدد فعالیت‌های هسته‌ای ایران در چارچوب NPT و با تمرکز بر تحقیقات غیرنظامی تاکید می‌کند.
دکتر سونا با اشاره به ضرورت میانجیگری بازیگران اوراسیا، به افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم از ۳ درصد به سطوح بالاتر اشاره کرد و بر لزوم یافتن زمینه‌های مشترک از طریق یک فرآیند میانجیگری، با حضور بازیگران غربی و اوراسیایی تاکید کرد. وی به توافق تهران در سال ۲۰۱۰ با حضور برزیل و ترکیه اشاره کرد که تلاشی برای همکاری ایران با غرب بود، اما به نتیجه مطلوب نرسید. به اعتقاد وی، تشکیل مجدد چنین میزی مذاکره می‌تواند به کاهش تنش هسته‌ای و خنثی‌سازی اثرات منفی تحریم‌ها کمک کند.
منبع: خبرگزاری مهر
