به گزارش اخبار جهان به نقل از گروه رسانهای شرق، خاطرات آیتالله هاشمی رفسنجانی از ۲۹ شهریور ۱۳۸۱، تصویری تکاندهنده از تنشهای ژئوپلیتیکی و منطقهای آن دوران ارائه میدهد. این خاطرات، وقایع مهمی را به تصویر میکشد که نشانگر پیچیدگی روابط بینالمللی و تنشهای منطقهای در آغاز قرن بیست و یکم است.
یکی از رویدادهای کلیدی این روز، یورش گسترده اسرائیل به غزه و کرانه باختری در واکنش به عملیات موثر مجاهدان فلسطینی بود. ورود نیروهای اسرائیلی به مقر یاسر عرفات، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، و درگیریهای بعدی، نشانگر شدت تنشها میان اسرائیل و فلسطینیان است. این واقعه، که درگیریهای خونین و گسترده را به دنبال داشت، بخش مهمی از منازعه طولانیمدت میان دو طرف را تشکیل میدهد. چنین اقدام نظامی تهاجمی، به وضوح نشان از سیاستهای تهاجمی اسرائیل در آن دوران داشته و زمینه را برای بحرانی دیگر در این منطقه ملتهب فراهم آورده است.
همزمان، بحران عراق و تهدید حمله نظامی آمریکا به این کشور، توجه جهانیان را به خود جلب کرده بود. دونالد رامسفیلد، وزیر دفاع وقت آمریکا، بهطور صریح اعلام کرد که در صورت خروج داوطلبانه صدام حسین و خانوادهاش از عراق و پناهندگی به کشور دیگری، آمریکا از حمله نظامی به عراق خودداری خواهد کرد. این پیشنهاد به دنبال پیشنهاد مصر مبنی بر پذیرش پناهندگی صدام، شبیه به موقعیت شاه ایران در زمان انقلاب، مطرح شد. این شرایط نشانگر پیچیدگی مسائل مربوط به دیپلماسی، پناهندگی و تأثیرات ژئوپلیتیکی آنها بود.
در همین راستا، واکنش تند صدام حسین به تحرکات آمریکا، با ارسال نامهای به سازمان ملل و محکوم کردن اقدامات آمریکا به عنوان فریبکارانه، نشان از افزایش تنشها و مخالفت جدی با مداخلات خارجی دارد. پاسخ جرج بوش، رئیسجمهور وقت آمریکا، به شورای امنیت نیز نشانگر این بود که آمریکا در صورت تصویب قطعنامهای که به اندازه کافی سختگیرانه نباشد، اقدامات یکجانبه خود را آغاز خواهد کرد. این اظهارات، خطر جدی یک جنگ احتمالی را در سطح بینالمللی افزایش داد و نگرانیهای گستردهای را به وجود آورد.
مخالفت آشکار آلمان با سیاستهای آمریکا در عراق، ابعاد دیگری از این بحران را نشان میدهد. اظهار نظر وزیر دادگستری آلمان در مورد شباهت سیاستهای آمریکا به سیاستهای هیتلر و ادعای فرافکنی مشکلات داخلی آمریکا به موضوع عراق، خشم جرج بوش را برانگیخت. این مخالفت علنی آلمان، تحت تاثیر افکار عمومی ضد جنگ در این کشور صورت گرفت و نشان از شکافی عمیق در میان متحدان آمریکا در مواجهه با بحران عراق داشت. این واکنش نشانگر قدرت افکار عمومی در شکلدهی به سیاست خارجی دولتها، و محدودیتهای اعمال سیاستهای یکجانبهگرا در صحنه جهانی است.
در کنار این رویدادهای جهانی، خاطرات آیتالله هاشمی رفسنجانی به رویدادهای داخلی نیز میپردازد. بازگویی مشورت با آقای بهاءالدین طباطبایی در مورد یک نزاع ملکی، نشاندهنده اهمیت مسائل داخلی و پیچیدگیهای آن در کنار چالشهای بینالمللی است. این بخش از خاطرات، یادآوری میکند که حتی در میان رویدادهای جهانی پرالتهاب، مسائل داخلی و نیاز به حل و فصل اختلافات محلی نیز از اهمیت بالایی برخوردار هستند.
در نهایت، خبر تلخ سقوط بهمن عظیم در اوستیای شمالی در جنوب روسیه و تلفات بالای انسانی این حادثه، یادآوری میکند که در کنار رویدادهای سیاسی و بینالمللی، حوادث طبیعی نیز میتوانند فاجعهبار و غمانگیز باشند. این حادثه به خوبی نشان میدهد که در کنار بحرانهای سیاسی، چالشهای طبیعی نیز تهدیدات جدی برای جوامع بشری هستند. بیش از ۱۰۰ کشته و مفقود اعلام شده در اثر این بهمن، تراژدی انسانی این حادثه را برجسته میسازد.
این خاطرات، بخش کوچکی از تاریخ پرالتهاب آغاز قرن بیست و یکم را نشان میدهد؛ دورانی با تنشهای ژئوپلیتیکی بسیار، منازعات منطقهای، و چالشهای انسانی فراوان. بازخوانی این خاطرات، درک بهتری از فضای سیاسی و اجتماعی آن زمان ارائه میدهد و میتواند درسهایی ارزشمند برای سیاستمداران و تحلیلگران امروز داشته باشد.
منبع: گروه رسانهای شرق


























