به گزارش اخبار جهان به نقل از سفرنامه نخست مظفرالدین‌شاه قاجار، روز پنجشنبه هفدهم جمادی‌الاول ۱۳۱۸ هجری قمری (۲۲ شهریور ۱۲۷۹ خورشیدی)، شاه قاجار شرحی از روز خود را در فرنگ به نگارش درآورده است. این روز برای مظفرالدین شاه با بازدید از یک مرکز ژیمناستیک در ماریم‌باد (شهری در هلند) آغاز شد. شاه در توصیف این مکان از ابزارآلات و دستگاه‌های متنوعی سخن می‌گوید که برای درمان بیماری‌های مختلف اعضا و اعصاب طراحی شده بودند. او با لحنی طنزآمیز از حرکات مضحک و عجیب برخی از این دستگاه‌ها، که شبیه صندلی‌های ماساژ امروزی بودند، یاد می‌کند.
پس از آن، شاه و همراهانش به کنار خط راه‌آهن رفته و با وزیر همایون، که به تازگی از سفر بازگشته بود، ملاقات می‌کنند. این ملاقات فرصتی برای شرح سفر طولانی و پرماجرای وزیر همایون به اقصی نقاط اروپا فراهم می‌کند. وزیر همایون ماموریتی ویژه برای خرید ماشین چاپ اعلانات و کارت‌پستال داشت و به همین منظور به شهرهای مختلفی سفر کرده بود. سفر او به لاهه، هارلم و کلن در هلند و آلمان، شامل بازدید از پروژه‌های ملی هلند مانند سدهای ساحلی برای مقابله با بالا آمدن آب دریا نیز می‌شود.
بخش اعظم گزارش وزیر همایون به خرید تجهیزات چاپ در بازل، سوئیس اختصاص دارد. وی با بیان دشواری‌های فراوان در انجام این ماموریت، به توصیف سفر خود به شهر سوکترن، و بالا رفتن از کوه مون بلان، با راه‌آهن مخصوص تا زیر برف اشاره می‌کند. این توصیفات نشان‌دهنده تلاش زیاد برای یافتن ماشین‌آلات مورد نیاز و همچنین شوق شاه و اطرافیانش به دیدن مناظر طبیعی زیبای اروپا است.
بخش پایانی روزنامه شاه به حضور در تئاتر اختصاص یافته است. مظفرالدین‌شاه قاجار در این بخش از اجراهای شگفت‌انگیز ژیمناستیک و نمایش‌های هنرمندان خیابانی، که شامل نقاشی سریع یک منظره زیبا و حرکات نمایشی خنده‌دار بود، می‌گوید. نمایش‌های نمایشی و شعبده بازی‌های جالب توجه یکی از هنرمندان زن که شامل پرتاب همزمان چندین چتر و کلاه به هوا و همچنین نگه داشتن یک شمع روشن بر روی پیشانی در حین انجام حرکات نمایشی بود، به طور خاص شاه را مجذوب کرده و او آن را “مایه حیرت و تعجب” توصیف می‌کند. نوازندگی ویولن توسط هنرمندی که با زانوهایش کمان را می‌نواخت، نیز از دیگر بخش‌های شگفت‌انگیز این نمایش است.
این بخش از سفرنامه مظفرالدین‌شاه قاجار، علاوه بر بازتاب جنبه‌های تفریحی سفر او به اروپا، تصویر جالبی از تغییرات و نوآوری‌های دوران قاجار و تلاش‌های دولت برای مدرنیزه کردن سیستم‌های ارتباطی و دولتی ارائه می‌دهد. خرید ماشین‌آلات چاپ توسط وزیر همایون نشان از توجه به اهمیت فناوری چاپ در گسترش اطلاع‌رسانی و ارتباطات در آن دوران دارد. همچنین این سفرنامه، علاقه‌مندی دربار قاجار به تماشای تئاتر و هنرهای نمایشی غرب را به تصویر می‌کشد. این سفرنامه، گواهی است بر کنجکاوی و تعجب شاه از فناوری‌های جدید و جلوه‌های فرهنگ غرب و همچنین نشان‌دهنده آغاز راهی طولانی برای انتقال دانش و تکنولوژی به ایران در دوران قاجار است.
منبع: مظفرالدین‌شاه قاجار، «سفرنامه فرنگستان، سفر اول»، تهران: شرق، چاپ دوم، ۱۳۶۳، صص ۱۹۴ و ۱۹۵.
