به گزارش اخبار جهان به نقل از روزنامه ایران، سید عطاءالله مهاجرانی در یادداشتی با عنوان «هجر جمیل: جدایی زیبا»، به بررسی چگونگی قطع ارتباط با افرادی که اختلافات عمیق فکری و سیاسی با آن‌ها وجود دارد، پرداخته است. نویسنده با طرح خاطره‌ای شخصی از قطع ارتباط با دوستی قدیمی به دلیل اختلافات ایدئولوژیک، رویکردی اخلاقی و عملی برای مواجهه با چنین موقعیت‌هایی ارائه می‌دهد. مهاجرانی معتقد است که در مواجهه با افرادی که هیچ افق مشترکی با آن‌ها نداریم، بهترین راهکار، جدایی همراه با احترام و مدارا و دوری از نزاع و ناسزاگویی است. این رویکرد، نه تسلیم شدن در برابر اختلافات، بلکه راهی برای حفظ وقت، انرژی و آرامش از طریق رویگردانی از امور بیهوده و ناسزاگویی است.
مهاجرانی با استفاده از چهار مفهوم قرآنی «هجر جمیل»، «صبر جمیل»، «مرور کرام» و «سلام»، الگوی رفتاری خود را ارائه می‌دهد. وی با اشاره به خاطره قطع ارتباط با دوستی مارکسیست که به امام خمینی (ره) اهانت کرده بود، توضیح می‌دهد که چگونه مفهوم «هجر جمیل» در عمل اجرا می‌شود. به زعم وی، این تصمیم نه به معنای انکار دوستی طولانی مدت بوده، بلکه در واقع محافظت از آرامش شخصی و جلوگیری از تشدید اختلافات بوده است. این رویکرد عملی، در شرایطی که اختلافات ایدئولوژیک به ناسزاگویی و اهانت می‌انجامد، ضروری به نظر می‌رسد.
مهاجرانی با تحلیل مفاهیم قرآنی، ابعاد مختلف “هجر جمیل” را تشریح می‌کند. “صبر جمیل”، به عنوان صبری همراه با خویشتنداری و پرهیز از شکایت نزد دیگران، مکمل “هجر جمیل” است. وی با اشاره به آیات قرآنی مربوط به داستان یوسف و یعقوب، مفهوم صبر جمیل را در برابر مصیبت‌ها و فقدان‌ها تبیین می‌کند. همچنین، آیه “فَاصْبِرْ صَبْرًا جَمِیلًا” از سوره معارج نیز در این زمینه مورد توجه قرار می‌گیرد. مهاجرانی با استناد به تفسیر فخر رازی، مفهوم “هجر جمیل” را عبارت از فاصله گرفتن از افراد با مدارا و چشم‌پوشی و دوری از واکنش‌های تند می‌داند.
نویسنده با مثال‌هایی از زندگی پیامبر(ص) و مواجهه ایشان با آزار و اذیت مشرکان، بر کاربرد عملی “هجر جمیل” تاکید می‌کند. ایشان با استناد به آیه “وَاصْبِرْ عَلَیٰ مَا یقُولُونَ وَاهْجُرْهُمْ هَجْرًا جَمِیلًا” از سوره مزمل، مفهوم “هجر جمیل” را در برابر سخنان و رفتارهای مخرب توضیح می‌دهند. نویسنده با تشبیه عقاب و کلاغ، صبر جمیل را در برابر آزار و اذیت‌های بی‌مورد به تصویر می‌کشد. مهاجرانی با اشاره به تجارب نویسندگان و اندیشمندان بزرگی مانند فاکنر، موراکامی و چخوف، و همچنین مولانا، بر اهمیت رویکرد “هجر جمیل” در مواجهه با انتقادات و حملات بی‌اساس، به ویژه در عرصه ادبیات و سیاست، تاکید می‌کند.
در ادامه، مهاجرانی به دو مفهوم قرآنی دیگر یعنی «اعراض» (رویگردانی از لغو) و «مرور کراما» (با بزرگواری از کنار لغو گذشتن) می‌پردازد. وی با تفسیر آیه “وَالَّذِینَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ” از سوره مؤمنون، بر اهمیت رویگردانی از سخنان و رفتارهای بیهوده و ناسزاگویانه تاکید می‌کند. به گفته او، این رویگردانی باید با تبسم و بزرگواری و نه با اخم و تلخی انجام شود. مفهوم «سلام» نیز به عنوان آخرین راهکار در مواجهه با نادانی و ناسزاگویی ارائه می‌شود. این سلام به معنای خداحافظی و پایان دادن به گفتگوهای بیهوده است.
در مجموع، مهاجرانی با ارائه الگوی چهار مرحله‌ای (هجر جمیل، صبر جمیل، مرور کراما، سلام) برای مواجهه با اختلافات و ناسزاگویی‌ها، رویکردی اخلاقی و عملی ارائه می‌دهد. این رویکرد نه تنها به حفظ وقت و انرژی کمک می‌کند، بلکه به حفظ آرامش ذهنی و روحی و به درستی استفاده کردن از عمر نیز می‌انجامد. این یادداشت در واقع یک راهنمای عملی برای مواجهه با واقعیت‌های پرتنش زندگی امروز، به‌ویژه در فضای سیاسی و اجتماعی امروز است. با اتخاذ این رویکرد، می‌توان از انرژی خود به طور مؤثر و سازنده استفاده کرد و در مقابل ناسزاگویی‌ها و اختلافات بیهوده تاب‌آوری بیشتری داشت. این دیدگاه، الگویی را ارائه می‌دهد که می‌تواند برای ارتقای تعاملات اجتماعی و کاهش تنش‌ها در جوامع امروزی مفید باشد. خبر جهان با ارائه این رویکرد، به اهمیت مدیریت روابط در زندگی امروزی اشاره می‌کند.
منبع: روزنامه ایران
