به گزارش وبسایت اخبار جهان به نقل از عصر ایران، تونی بلر، نخست‌وزیر پیشین بریتانیا، قرار است در طرح جدید دونالد ترامپ برای اداره غزه نقشی کلیدی داشته باشد. این موضوع این پرسش را مطرح می‌کند که آیا تجربه او در ایرلند شمالی به برقراری صلح کمک خواهد کرد یا میراث جنگ عراق مانع موفقیت وی خواهد شد.
نشریه The Observer در گزارشی به قلم ریچل سیلوستر، سردبیر سیاسی این رسانه، به بررسی طرح ترامپ برای غزه و نقش تونی بلر در آن پرداخته است. بر اساس این طرح، در صورت پیشرفت، بلر به عنوان اولین عضو «هیئت بین‌المللی صلح» معرفی خواهد شد. او قصد دارد به طور مستقیم و عملی در این پروژه مشارکت کند و صرفاً یک چهره تشریفاتی نباشد. بلر در ابتدا در منطقه مستقر خواهد شد تا بر تأمین بودجه بازسازی غزه و هزینه صحیح آن نظارت کند.
در حال حاضر، «مؤسسه تونی بلر» نزدیک به ۱۰۰ کارمند در سراسر خاورمیانه دارد. هدف این است که اداره امور روزمره غزه به دست فلسطینی‌ها و از طریق یک کمیته تکنوکرات و غیرسیاسی سپرده شود. بیانیه کاخ سفید نیز اهدافی را برای «بازسازی و احیای» غزه با استفاده از منابع مالی منطقه و کارشناسانی که در ساخت شهرهای مدرن خاورمیانه نقش داشته‌اند، مشخص کرده است؛ ادبیاتی که به سازندگان املاک شباهت دارد.
بلر با سرمایه‌گذاران جهان عرب و دیگر کشورها روابط نزدیکی دارد. انتظار می‌رود کمک‌های مالی از سوی اتحادیه اروپا، نروژ، ایالات متحده، عربستان سعودی، امارات متحده عربی و قطر نیز تأمین شود.
شک و تردید‌های تونی عربستان!
هجده سال پس از ترک دفتر نخست‌وزیری، بلر همچنان ارتباطات قدرتمندی در منطقه دارد. او با محمد بن سلمان از عربستان سعودی، محمد بن زاید از امارات و ملک عبدالله از اردن در ارتباط است. بلر، بنیامین نتانیاهو را از دهه ۱۹۹۰ می‌شناسد و با جرد کوشنر، داماد ترامپ، نیز رابطه‌ای نزدیک دارد. این رابطه پس از انتخاب ترامپ در سال ۲۰۱۶ و انتصاب کوشنر به عنوان مشاور ارشد در امور خاورمیانه، عمیق‌تر شد.
کوشنر در سال ۲۰۱۹ بلر را «دوست و مشاوری خوب» توصیف کرد. سال بعد، بلر به کوشنر در پیشبرد «پیمان ابراهیم» برای عادی‌سازی روابط کشورهای عربی با اسرائیل کمک کرد.
با این حال، مشارکت بلر در این طرح، به ویژه در میان فلسطینیان، بحث‌برانگیز است. اگرچه او در مذاکرات صلح ایرلند شمالی نقش داشت، اما اعتبارش به دلیل حمایت از جنگ ۲۰۰۳ علیه صدام حسین، آسیب جدی دیده است. سِر سایمون فریزر، رئیس سابق وزارت خارجه بریتانیا، معتقد است که بلر در واشنگتن، اسرائیل و کشورهای حاشیه خلیج فارس مورد اعتماد است، اما «افکار عمومی جهان عرب، عراق را فراموش نکرده است.»
برخی دیگر ایده «تونیِ عربستان» را یادآور دوران استعمار می‌دانند. دانیل لوی، رئیس «پروژه ایالات متحده/خاورمیانه»، طرح ترامپ را ناقص می‌داند و آن را به «یک کمپانی هند شرقی جدید در قرن بیست و یکم» تشبیه می‌کند که در آن فلسطینی‌ها کنترلی بر امور خود ندارند.
سلمان شیخ، دستیار ویژه سابق فرستاده سازمان ملل در خاورمیانه، می‌گوید که بلر مورد اعتماد برخی نخبگان است، اما این طرح باید عادلانه‌تر باشد و اختیار عمل بیشتری به فلسطینی‌ها بدهد؛ چیزی که با حضور بلر بعید به نظر می‌رسد.
از سوی دیگر، برخی دیدگاه مثبت‌تری دارند. سِر پیتر ریکتس، که در دوران بلر رئیس وزارت خارجه بود، معتقد است نخست‌وزیر سابق «تأثیر خوبی» بر ترامپ در زنده نگه داشتن راه حل دو کشوری داشته است. او بلر را آخرین نخست‌وزیر بریتانیا می‌داند که علاقه پایداری به صلح اعراب و اسرائیل داشت. به گفته ریکتس، بلر از اشتباهات عراق درس گرفته و تجربه ارزشمندی را برای مدیریت دوران پس از درگیری به همراه دارد.
او یادآوری می‌کند که بلر در روز ترک دفتر نخست‌وزیری در سال ۲۰۰۷، بلافاصله به عنوان فرستاده صلح خاورمیانه از سوی گروه چهارجانبه (سازمان ملل، آمریکا، اتحادیه اروپا و روسیه) منصوب شد. ریکتس می‌افزاید: «او صادقانه معتقد است که مهارت‌های لازم برای یافتن راه‌حل را دارد… با توجه به جایگاه، اقتدار، ارتباطات و سطح انرژی‌اش، او یک بازیگر بسیار مهم خواهد بود.»
بِلِر سوپرمن نیست!
زمانی که بلر برای اولین بار به عنوان فرستاده صلح منصوب شد، کاخ سفید هشدار داد که او «سوپرمن» نیست. تلاش‌های او برای برقراری صلح توسط عناصری در دولت آمریکا بی‌نتیجه ماند و نقش او عمدتاً به توسعه اقتصادی محدود شد. برای بلر، که یکی از معدود رهبران غربی معتقد به خداست، مبارزه اصلی همیشه میان تساهل مذهبی و افراط‌گرایی ایدئولوژیک بوده است.
اکنون او امیدوار است که رابطه‌اش با کوشنر، نفوذ او را بر ترامپ تضمین کند. آلیستر برت، وزیر محافظه‌کار سابق در امور خاورمیانه، انتقادها از همکاری بلر با تیم ترامپ را نابجا می‌داند و می‌گوید: «شما باید با کسانی کار کنید که می‌توانند به نتیجه برسند.»
سِر دیوید منینگ، مشاور سیاست خارجی بلر، می‌گوید موفقیت در حل مسئله «لاینحل» ایرلند شمالی، به او این باور را داد که مشکل خاورمیانه نیز قابل حل است. انگیزه دیگر او، حوادث ۱۱ سپتامبر بود که او را متقاعد کرد مسئله اسرائیل و فلسطین یکی از محرک‌های اصلی افراط‌گرایی است.
سِر آنتونی سلدون، مورخ سیاسی، می‌گوید خاورمیانه برای بلر یک مسئله «عمیقاً شخصی» است که از ایمان و تمایل او برای ایفای نقش «شفابخش» و «متحدکننده» نشأت می‌گیرد. سِر جان جنکینز، دیپلمات سابق، نیز معتقد است که برای بلر در منطقه «کارهای ناتمام زیادی» وجود دارد و خوش‌بینی همیشگی او ممکن است «پیروزی امید بر تجربه» باشد.
بلر در ۷۲ سالگی چیزی برای از دست دادن ندارد. او آنقدر باتجربه است که تحت تأثیر ترامپ قرار نگیرد و می‌داند که ترامپ تنها رئیس‌جمهوری است که قدرت به سرانجام رساندن یک طرح صلح را دارد. او در پاسخ به نمایندگان حزب کارگر که از همکاری‌اش با یک رهبر جمهوری‌خواه انتقاد می‌کنند، می‌گوید مسائل امروز فراتر از سیاست‌های حزبی است و «اگر بتوانیم به جنگ پایان دهیم، کار خوبی انجام داده‌ایم.»
منبع: عصر ایران
