به گزارش وبسایت اخبار جهان، مطالعات آموزشی نشان داده‌اند که تنبیه نه تنها رفتار ناهنجار را اصلاح نمی‌کند، بلکه اثر معکوس آن یعنی کاهش انگیزه، کاهش مشارکت، کاهش تفکر انتقادی و حتی افزایش غیبت و ترک تحصیل را به‌دنبال دارد.
در مهرماه امسال سه دانش‌آموز جان خود را از دست دادند. یکی به دلیل ترس از تهدیدهای اولیا مدرسه جان خود را گرفت، دیگری به دلیل تنبیه بدنی جان باخت و دانش‌آموز دیگر با ایست قلبی در مدرسه زندگی را نیمه کاره رها کرد. بسیاری از کارشناسان حوزه تربیتی ادامه روند تنبیه و تهدید در مدارس می‌تواند باعث بروز اتفاقات بیشتری از دست شود.
بسیاری از معلمان و مدیران مدارس بر این باورند که نظم کلاس را جز با ایجاد ترس نمی‌توان حفظ کرد، و برای «رفع مشکل» دانش‌آموزانی که نظم را به هم می‌زنند، تنبیه بدنی یا روانی راه‌حلی زود بازده محسوب می‌شود. اگرچه بخشنامه‌های رسمی وزارت آموزش و پرورش تنبیه بدنی را صراحتاً ممنوع کرده‌اند و رسانه‌ها نیز گزارش‌هایی از برخورد با متخلفان منتشر کرده‌اند، باز هم گزارش‌های متعددی از تنبیه بدنی وجود دارد.
ماهرخ برادران، روانشناس تربیتی می‌گوید: دانش‌آموزانی که مورد تنبیه فیزیکی یا تحقیر در مدرسه قرار می‌گیرند، احساس ناامنی می‌کنند و ممکن است نسبت به مدرسه احساس بیزاری پیدا کنند. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که تنبیه بدنی حتی اگر «کم» هم باشد، می‌تواند منجر به اضطراب، افسردگی، کاهش عزت نفس، ترس‌های مزمن و اختلالات خلقی شود.
او می‌افزاید: همچنین در حوزه یادگیری، برخی مطالعات نشان می‌دهند که تنبیه باعث می‌شود ذهن دانش‌آموز از فرایند یادگیری به فرایند «بقا» (ترس از تنبیه) منتقل شود، و این امر توانایی یادگیری عمیق را کاهش می‌دهد. وقتی دانش‌آموز در مدرسه احساس ناامنی داشته باشد بخش اعظمی از ذهنش درگیر «فرار از تنبیه» است تا جست‌وجو و تلاش برای یادگیری.
به جای تنبیه مهارت زندگی را آموزش دهیم
ماهرخ برادران در بخش دیگری از سخنان خود، اظهار می‌دارد: روش‌های جایگزین تنبیه که مبتنی بر گفت‌وگو، تشویق، مشارکت دانش‌آموز در تعیین قواعد کلاس، و آموزش مهارت‌های زندگی است، بسیار مؤثرتر هستند. همچنین مهم است معلمان در مدیریت عاطفی کلاس، شناخت تفاوت‌های فردی دانش‌آموزان و کنترل هیجان خود آموزش دیده باشند.
او تاکید می‌کند: پیش از همه، معلم باید خود فردی با آمادگی روانی مناسب، صبور، همدل و دارای مهارت‌های ارتباطی باشد. وقتی معلم درونش تحت فشار، خشم یا بی‌حوصلگی باشد، احتمال واکنش‌های ناصحیح افزایش می‌یابد. بنابراین بررسی سلامت روان و آموزش مهارت‌های روانی-اجتماعی معلمان به‌شدت ضروری است.
وضعیت معلمان یکی از انگیزه‌های مهم در ماندگاری تنبیه بدنی است
این روانشناس تربیتی اما در پاسخ به این سوال که دلایل ماندگاری تنبیه در سیستم آموزشی ما چیست، می‌گوید: یکی از انگیزه‌های مهم در ماندگاری تنبیه بدنی، وضعیت معلمان است. فشار کاری، ضعف آموزش ضمن خدمت و عدم بررسی دقیق روانی معلمان هنگام استخدام مهمترین عوامل ماندگار سنت زشت تنبیه در مدرسه است.
بررسی سلامت روان به‌صورت ساختاریافته در فرآیند گزینش معلمان وجود ندارد
او می‌افزاید: فرآیند گزینش معلمان در وزارت آموزش و پرورش عمدتاً بر مبنای شرایط عمومیِ اعتقادی، سیاسی و اخلاقی است و بررسی سلامت روان به‌صورت ساختاریافته وجود ندارد. حتی مدیر کل گزینش آموزش و پرورش نیز در مصاحبه ای به این مساله اشاره کرده و گفته بود که ابزار تخصصی و روان‌سنجی معتبر برای بررسی سلامت روان داوطلبان را نداریم.
ماهرخ برادران در پایان می‌گوید: بنابراین می
