به گزارش اخبار جهان به نقل از ایسنا، حسین سیمایی صراف، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، در نشست خبری خود در دانشگاه تربیت مدرس، ضمن انتقاد از گستردگی بیش از حد مراکز دانشگاهی کشور، برنامه‌ها و سیاست‌های کلان وزارتخانه خود را تشریح کرد. وی با اشاره به وجود ۱۸۰۰ مرکز دانشگاهی در کشور، این رقم را “آزاردهنده” خواند و آن را عاملی در کاهش کیفیت آموزش عالی دانست.
صراف با ترسیم تصویری از تحول دانشگاه‌ها در چهار نسل، به تشریح سیر تکاملی آنها پرداخت. نسل اول، دانشگاه‌های صرفاً آموزش‌محور بودند که تا سال ۱۳۵۷ غالب بودند. نسل دوم، پژوهش‌محور بوده و بر تولید علم و دانش تمرکز داشتند. در نسل سوم، دانشگاه‌ها با رویکرد فناورانه و کارآفرینانه، به تولید محصولات مبتنی بر ایده‌ها پرداختند و پارک‌های علم و فناوری نقش کلیدی در این مرحله ایفا کردند. نسل چهارم دانشگاه‌ها که هدف آن حل مسائل جامعه و مسئولیت اجتماعی است، دانشگاهی مسئولیت‌پذیر و پاسخگو را نشان می‌دهد که به دنبال تاثیرگذاری اجتماعی و اقتصادی است و الگویی برای دانشگاه‌های پیشرو در دنیاست.
وزیر علوم با اذعان به وجود اختلاف سطح کیفی بین دانشگاه‌های کشور، بر وجود دانشگاه‌هایی تاکید کرد که تمام مسئولیت‌های چهار نسل دانشگاهی را به دوش می‌کشند. وی همچنین به کمبود آگاهی دانشجویان نسبت به دانشگاه‌های نوآور و فناور و پارک‌های علم و فناوری اشاره نمود و ضرورت آشنایی بیشتر دانشجویان با این بخش از سیستم دانشگاهی را برای ایجاد انگیزه در آنها یادآور شد.
برنامه آمایش آموزش عالی، به عنوان یک طرح کلیدی برای ارتقای کیفیت آموزش عالی، از سوی رهبری به عنوان تکلیف و سپس به عنوان قانون توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شد. صراف در این خصوص ضمن تکذیب آمارهای غیردقیق مبنی بر وجود ۲۳۰۰ دانشگاه در کشور، توضیح داد که با احتساب واحدهای دانشگاه‌های بزرگ مانند پیام نور، آزاد اسلامی و علمی کاربردی، مجموعاً حدود ۱۸۰۰ مرکز دانشگاهی در ایران فعال هستند. اما تعداد دانشگاه‌های دولتی به ۱۰۵ دانشگاه محدود می‌شود. وی تصریح کرد که گسترش بی‌رویه این مراکز دانشگاهی، کیفیت آموزش را به شدت تحت تاثیر قرار داده است و وزارت علوم در تلاش برای ساماندهی این حوزه با چالش‌هایی مواجه است. شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز مهلت یک ماهه برای ارائه پیشنهادهای آمایش آموزش عالی به این وزارتخانه تعیین کرده است.
وزیر علوم همچنین به رویکرد جدید وزارتخانه در حوزه فرهنگ در دانشگاه‌ها اشاره کرد و آن را فراتر از جنبه‌های تزئینی دانست. وی بر نقش پیشرو دانشگاه‌ها در فعالیت‌های فرهنگی و اهمیت انجمن‌ها و تشکل‌های دانشجویی در این زمینه تاکید کرد و از برگزاری جلسات متعدد با تشکل‌های دانشجویی و رویدادهای فرهنگی خبر داد. به گفته وزیر، سپردن فعالیت‌های فرهنگی به دست دانشجویان و افزایش تعداد تشکل‌های فعال در دانشگاه‌ها از جمله اقدامات انجام شده در این راستا بوده است. همچنین تمام نمایندگان وزیر علوم در هیأت‌های نظارت تغییر کرده و رویکرد تعامل و وفاق در این فعالیت‌ها حاکم شده است.
در کل، سخنان وزیر علوم نشان از نگرانی جدی نسبت به کیفیت آموزش عالی در کشور و ضرورت اصلاحات ساختاری در این حوزه دارد. افزایش بی‌رویه تعداد دانشگاه‌ها بدون توجه به کیفیت آموزش، چالشی جدی است که می‌تواند آینده آموزش عالی ایران را تحت‌الشعاع قرار دهد. برنامه آمایش آموزش عالی، به عنوان یک طرح کلیدی برای حل این مشکل، نیازمند حمایت و اجرای دقیق است. علاوه بر این، تاکید بر نقش دانشگاه‌ها در مسئولیت اجتماعی و توسعه فرهنگی، نشان از رویکرد جدیدی در سیاست‌های آموزش عالی ایران دارد که می‌تواند به بهبود جایگاه دانشگاه‌ها در جامعه و افزایش تاثیرگذاری آنها در حل مشکلات ملی کمک کند. اجرای موفق این برنامه‌ها نیازمند همکاری و تعامل همه ذینفعان در این حوزه، از جمله دانشگاه‌ها، دولت و جامعه است. پیامدهای احتمالی عدم موفقیت در اجرای برنامه آمایش آموزش عالی می‌تواند افت بیشتر کیفیت آموزشی، خروج نخبگان و کاهش رقابت‌پذیری دانشگاه‌های ایرانی در سطح بین‌المللی باشد. در مقابل، موفقیت در اجرای این برنامه می‌تواند به ارتقای سطح کیفی آموزش عالی، افزایش نوآوری و کارآفرینی در کشور و در نهایت، رشد اقتصادی و توسعه پایدار منجر شود.
منبع: ایسنا
