به گزارش اخبار جهان به نقل از خبرگزاری صدا و سیما، یک شرکت فناور داخلی موفق به طراحی و پیاده‌سازی سامانه هوشمندی برای متروی تهران شده است که با استفاده از دوربین‌ها، هوش مصنوعی و علم داده، ایمنی و امنیت مسافران را به طور قابل‌توجهی ارتقا می‌دهد. این سیستم که نخستین نمونه بومی در ایران محسوب می‌شود، با شناسایی موانع روی ریل و حریم آن، به طور خودکار ترمز قطار را فعال می‌کند و رفتار راهبران را نیز پایش می‌نماید.
این دستاورد، در حالی به وقوع پیوسته که تا پیش از این، متروی تهران فاقد سیستم مرکزی هدایت و پایش تصویری یکپارچه بوده است. علیرضا مهرگو، مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان طراح این سیستم، با اشاره به پنج سال سرمایه‌گذاری گسترده در حوزه تحقیق و توسعه، از تولید نخستین سیستم بومی هدایت مرکزی قطار در ایران خبر داد. وی این سیستم را جزئی اساسی در ارتقای ایمنی و امنیت حمل و نقل ریلی دانست که وظیفه پایش مداوم مسیر حرکت قطار، کنترل اعمال ترمزها و استفاده از ترمز اضطراری را بر عهده دارد. این سیستم، علاوه بر افزایش قابلیت کنترل برای راهبران، قابلیت‌های نظارتی پیشرفته‌ای را نیز ارائه می‌دهد.
مهرگو با تاکید بر اخذ تمام استانداردهای بین‌المللی برای این محصول، به استفاده از فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی، اینترنت اشیاء و علوم داده در طراحی این سیستم اشاره کرد. وی مکانیزم عملکردی سیستم را به این صورت توضیح داد: در صورت ورود هر شیء یا فردی (چه عمدی و چه غیرعمدی) به حریم ریلی، سیستم بلافاصله به راهبر هشدار می‌دهد. در صورت عدم واکنش به موقع راهبر، سیستم با توجه به سرعت و فاصله قطار از مانع، به طور خودکار ترمز اضطراری را فعال می‌کند و از وقوع حادثه جلوگیری می‌نماید. این سیستم، توانایی تشخیص انواع مختلف اشیاء از جمله انسان، حیوان، پرنده و خودرو را با دقت بالا دارد و حتی در مواردی که مانع پیش از رسیدن قطار از محدوده خارج شود، اطلاعات ثبت‌شده در تصمیم‌گیری هوشمند و بهینه‌سازی مسیر حرکت قطار موثر خواهد بود.
یکی از ویژگی‌های منحصربفرد این سیستم، نصب دوربین‌هایی در داخل کابین قطار در کنار دوربین‌های نصب‌شده در جلوی قطار است. دوربین‌های داخل کابین، رفتار راهبران را به طور مداوم پایش می‌کنند و در صورت بی‌توجهی یا غفلت آنها (مثل استفاده از تلفن همراه)، سیستم هشدار می‌دهد. این قابلیت، امکان ارزیابی عملکرد راهبران و درجه‌بندی آنها را نیز فراهم می‌آورد.
سیستم هدایت مرکزی مذکور، از شش زیرسامانه تشکیل شده که سه بخش آن نرم‌افزاری و سه بخش دیگر سخت‌افزاری است. این ترکیب، قابلیت نصب سیستم را بر روی انواع ناوگان ریلی، از قطارهای قدیمی تا قطارهای جدید، فراهم می‌کند. همچنین، بومی‌سازی کامل دانش فنی این سیستم، امکان به‌روزرسانی و ارتقای مداوم آن را تضمین می‌کند.
شرکت طراح، چشم‌انداز نصب این سیستم بر روی ۲۰ درصد از ناوگان حمل و نقل ریلی کشور را در دو سال آینده در نظر دارد. اولویت نخست، متروی تهران و شهرهایی با تردد بالا و خطر بیشتر ورود به حریم ریلی خواهد بود. البته، با وجود مشابهت پکیج سخت‌افزاری، نوع نرم‌افزار برای قطارهای درون‌شهری و برون‌شهری متفاوت خواهد بود. اجرای این پروژه، مستلزم سرمایه‌گذاری متناسب با نوع ناوگان (آلستوم، زیمنس، قطارهای چینی و…) است. این سیستم، با ارتقای ایمنی و بهره‌وری در صنعت حمل و نقل ریلی، می‌تواند نقش مهمی در کاهش حوادث و افزایش رضایتمندی مسافران داشته باشد. پیاده‌سازی چنین سیستمی، گامی مهم در جهت به‌کارگیری فناوری‌های نوین برای افزایش امنیت و بهینه‌سازی سیستم‌های حمل و نقل عمومی در ایران محسوب می‌شود. با توجه به رشد روزافزون جمعیت شهری و افزایش استفاده از مترو در کلان‌شهرها، چنین سیستم‌های هوشمند و پیشرفته، نقش حیاتی در جلوگیری از حوادث احتمالی و حفظ جان و مال شهروندان ایفا خواهند کرد. این پیشرفت، نه تنها به ارتقای ایمنی کمک خواهد کرد، بلکه می‌تواند به عنوان الگویی برای سایر سیستم‌های حمل و نقل عمومی در کشور و حتی منطقه مورد استفاده قرار گیرد. تحلیل داده‌های جمع‌آوری‌شده توسط سیستم نیز می‌تواند در شناخت الگوهای ترافیکی و بهبود برنامه‌ریزی در سیستم‌های حمل و نقل عمومی موثر باشد. اخبار جهان در پیگیری پیشرفت این پروژه و تاثیرات آن بر ایمنی سیستم حمل و نقل ریلی کشور خواهد بود.
منبع: خبرگزاری صدا و سیما
