به گزارش اخبار جهان به نقل از خبرگزاری مهر، حجت‌الاسلام والمسلمین حمزه خلیلی، معاون اول قوه قضائیه، در یادداشتی پیرامون عفو معیاری اخیر مقام معظم رهبری، به تبیین فلسفه و ابعاد این تصمیم پرداخته است. ایشان با اشاره به دو دیدگاه متفاوت در باب ماهیت انسان، این عفو را در چارچوب نگاهی متواضعانه به طبیعت بشر تشریح می‌کنند.
دیدگاه نخست، بر پاکی ذاتی انسان و لزوم زندگی عاری از خطا تاکید دارد. در این دیدگاه، هرگونه انحراف از مسیر سعادت باید مسدود گردد. اما دیدگاه دوم، انسان را موجودی در معرض آزمون و ابتلاء می‌داند که مستعد انتخاب مسیر حق و باطل است. این دیدگاه، بر اساس آیه شریفه “إِنّا هَدَیْنَاهُ السَّبِیلَ إِمّا شاکِراً وَإِمّا کَفُورًا” (همانا ما راه را به او نشان دادیم، خواه شکرگزار باشد و خواه ناسپاس) ، لغزش و خطا را امری طبیعی در سیر تکامل انسان می‌داند و عفو و بخشش را جزئی جدانشدنی از این مسیر تلقی می‌کند.
معاون اول قوه قضائیه با استناد به نامه 53 امیرالمؤمنین علی (ع) به مالک اشتر، بر این نکته تاکید می‌ورزد که خطا و لغزش از انسان جدا نیست (“یَفْرُطُ مِنْهُمُ الزَّلَلُ وَ تَعْرِضُ لَهُمُ الْعِلَلُ وَ یُؤْتَی عَلَی أَیْدِیهِمْ فِی الْعَمْدِ وَ الْخَطَإِ”). ایشان با نقل فراز دیگری از این نامه (“فَأَعْطِهِمْ مِنْ عَفْوِکَ وَ صَفْحِکَ مِثْلِ الَّذِی تُحِبُّ وَ تَرْضَی أَنْ یُعْطِیَکَ اللَّهُ مِنْ عَفْوِهِ وَ صَفْحِهِ”) بر لزوم عفو و بخشش حاکم به میزان آنچه خود از خداوند تمنا دارد، تاکید می‌کنند. این رویکرد، مبتنی بر سنت علوی و مبانی دینی، حاکم را به اعمال حداکثر عفو و گذشت فرا می‌خواند مگر در مواردی که عفو موجب بروز فساد غیر قابل تحمل در جامعه شود.
عفو معیاری اخیر، بر اساس این دیدگاه، به لحاظ وسعت و دامنه، بی‌سابقه ارزیابی می‌شود. این عفو گسترده، شامل طیف وسیعی از محکومان، به ویژه محکومان امنیتی، شده است. این اقدام مقام معظم رهبری نشان از آن دارد که در موارد غیر از حقوق فردی و شخصی، حد و مرزی برای عفو و بخشش وجود ندارد.
با وجود گستردگی عفو معیاری، موارد استثنا نیز در نظر گرفته شده‌اند. در شرایطی که آزادی مجرمان، امنیت ملی و نظم عمومی را به مخاطره اندازد، اصل بر مجازات و تحمل حبس تعزیری خواهد بود. این امر نشان از تعادل بین رحمت و عدالت در نظام اسلامی دارد.
حجت الاسلام خلیلی، با اشاره به اصل تقدم رحمت بر غضب در نظام اسلامی، تاثیر عفو معیاری بر روابط اجتماعی و سیاسی را برجسته می‌سازد. این عفو، به ایجاد صمیمیت و الفت در جامعه کمک کرده و نشانه‌های مثبت آن در مجامع مختلف قابل مشاهده است.
همچنین، ایشان بر تاثیر این اقدام در تضعیف روحیه دشمنان نظام، به ویژه رژیم صهیونیستی و آمریکا، تاکید دارند. این عفو، ضمن ایجاد شادی و نشاط در خانواده‌های محکومان، به یأس و ناامیدی دشمنان انجامیده است. این رویکرد نشان از اقتدار نظام و توانایی آن در اعمال ترکیبی از قدرت و رحمت دارد. به طور کلی، عفو معیاری اخیر نه تنها از منظر انسانی و دینی حائز اهمیت است، بلکه پیامدهای سیاسی و اجتماعی قابل توجهی نیز در پی داشته است.
در نهایت، می‌توان این عفو گسترده را نمادی از تعهد نظام به حفظ امنیت ملی در کنار تاکید بر اصل عفو و گذشت در چارچوب عدالت اسلامی دانست. این اقدام، ضمن نشان دادن چهره ای انسانی و رحیم از نظام اسلامی، باعث افزایش انسجام داخلی و تضعیف جبهه دشمنان گردیده است.
منبع: خبرگزاری مهر
