به گزارش وبسایت اخبار جهان به نقل از خبرگزاری مهر، چهل و سومین جلسه از مجموعه نمایش فیلم‌تئاترهای برجسته، روز چهارشنبه ۱۶ مهر ۱۴۰۴، به نمایش فیلم‌تئاتر «یرما» اختصاص یافت. این اثر به کارگردانی سیمون استون و تونی گرچ اسمیت، از مجموعه «تراژدی‌های مدرن روان‌شناختی» است. این برنامه با همکاری انجمن منتقدان، نویسندگان و پژوهشگران خانه تئاتر و سینماتک خانه هنرمندان ایران برگزار شد.
پس از پایان نمایش، نشستی برای نقد و تحلیل این فیلم‌تئاتر با حضور آران قادرپور، منتقد تئاتر، برگزار گردید.
آران قادرپور در این نشست به جایگاه نمایشنامه «یرما» در آثار فدریکو گارسیا لورکا اشاره کرد و گفت: «یرما» یکی از سه نمایشنامه تراژیک لورکا است که در کنار «عروسی خون» و «خانه برناردا آلبا» به عنوان مهم‌ترین آثار او شناخته می‌شود. لورکا این سه اثر را در دهه ۳۰ میلادی و در بازه زمانی کوتاهی نوشت که همگی تضاد میان سنت و مدرنیته در جامعه اسپانیا را بازتاب می‌دهند. به گفته لورکا، او قصد داشت در «یرما» یک تراژدی شاعرانه خلق کند، اما اقتباس مدرن سیمون استون، ضمن حفظ روح تراژدی، آن را در فضایی کاملاً متفاوت به یک تراژدی مدرن روان‌شناختی تبدیل کرده است.
وی در ادامه توضیح داد: در اقتباس سیمون استون، فضای روستایی و مذهبی متن اصلی وجود ندارد. شخصیت «یرما» در این نسخه، زنی مدرن، مستقل و شهرنشین است که در لندن امروزی زندگی می‌کند، وبلاگ‌نویس است و در ظاهر کمبودی ندارد، اما در درون با حسرت فرزندآوری درگیر است. در نمایشنامه کلاسیک لورکا، یرما در پایان با یک کنش بیرونی همسرش را به قتل می‌رساند، اما در نسخه استون، این کنش کاملاً درونی شده و یرما خودکشی می‌کند. به عقیده من، این تغییر نشان‌دهنده درون‌گرایی تراژدی مدرن است. پایان‌بندی نسخه استون شاید به اندازه متن اصلی غافلگیرکننده نباشد، اما از نظر روان‌شناختی باورپذیر است، زیرا مخاطب شاهد فروپاشی روانی تدریجی یرما از ابتدا تا انتهای نمایش است.
به گفته قادرپور، این طراحی هوشمندانه مخاطب را به دنیای ذهنی یرما می‌برد؛ جهانی که در آن، فروپاشی روانی شخصیت اصلی با زبانی بصری و نمادین به تصویر کشیده می‌شود.
این منتقد تئاتر درباره روند نگارش نمایشنامه نیز گفت: سیمون استون متن را به شیوه کارگاهی توسعه داده است. بازیگران در طول تمرین‌ها نقش فعالی در بازآفرینی صحنه‌ها داشتند و متن نهایی تا چند هفته پیش از اجرا در اختیارشان قرار نگرفت. این روش موجب شده تا بازی‌ها زنده، فیزیکی و تجربی باشند و به باورپذیری اثر کمک کنند.
قادرپور در پایان سخنان خود نتیجه‌گیری کرد: «یرما»ی سیمون استون با وجود فاصله زمانی و فرهنگی با اثر اصلی لورکا، موفق می‌شود حس تراژدی و پوچی انسان مدرن را به مخاطب منتقل کند. این نمایش، تراژدی زنی را روایت می‌کند که در ظاهر همه چیز دارد اما از درون تهی است. این اثر نشان می‌دهد چگونه می‌توان یک متن کلاسیک را با زبان امروزی بازآفرینی کرد بدون آنکه روح شاعرانه و دردناک آن از بین برود.
منبع: خبرگزاری مهر
