به گزارش وبسایت اخبار جهان به نقل از همشهری آنلاین، متخصصان علوم اعصاب باور دارند که ضعیف شدن حافظه با بالا رفتن سن، یک روند حتمی نیست. به گفته آن‌ها، برخی عادات روزانه می‌توانند به جوان ماندن مغز کمک کنند. وبگاه ویگوت در گزارشی در این باره می‌نویسد که بسیاری از مردم گمان می‌کنند حافظه با افزایش سن به‌طور طبیعی ضعیف می‌شود.
تحقیقات جدید علوم اعصاب نشان می‌دهد که عادت‌های روزمره، حتی کارهای کوچک، می‌توانند روند پیری مغز را تغییر دهند. دانشمندان دریافته‌اند که مغز انسان انعطاف‌پذیری بالایی دارد و می‌تواند خود را بازسازی و تطبیق دهد. به همین دلیل، حفظ هوشیاری مغز تا سن ۷۰ سالگی و پس از آن نیز ممکن است. در ادامه به هشت عادت ساده و علمی برای تقویت حافظه اشاره می‌شود:
۱. تحرک بدنی، حتی به مقدار کم
ورزش علاوه بر تقویت عضلات، به تقویت هیپوکامپ نیز کمک می‌کند. هیپوکامپ بخشی از مغز است که وظیفه یادگیری و حافظه را بر عهده دارد. یک مطالعه روی سالمندان نشان داد که ورزش هوازی حجم هیپوکامپ را حدود ۲ درصد افزایش می‌دهد و روند تحلیل مغز ناشی از افزایش سن را معکوس می‌کند. برای بهره‌مندی از این مزیت، نیازی به تمرینات سنگین نیست و تنها چند نوبت پیاده‌روی سریع ۳۰ دقیقه‌ای در هفته کافی است.
۲. خواب کافی
خواب نقشی حیاتی در تقویت حافظه دارد. در زمان خواب عمیق، مغز اطلاعات کوتاه‌مدت را به حافظه بلندمدت منتقل و خاطرات را تثبیت می‌کند. این فرآیند شبیه به ذخیره‌سازی اطلاعات در مغز است. طبق تحقیقات دانشکده پزشکی هاروارد، کم‌خوابی شدید می‌تواند توانایی ساخت خاطرات جدید را کاهش دهد و دقت یادآوری را تا ۴۰ درصد کم کند.
۳. به چالش کشیدن مغز با تجربیات جدید
کسب تجربیات جدید باعث ترشح دوپامین در مغز می‌شود که به بهبود یادگیری و حافظه کمک می‌کند. این تجربیات نیازی نیست بزرگ باشند؛ پختن یک غذای جدید، انتخاب مسیری متفاوت برای رفتن به محل کار یا یادگیری یک مهارت ساده نیز کافی است. رویارویی با موارد جدید، مغز را وادار به ایجاد مسیرهای عصبی تازه می‌کند و در نتیجه، به خاطر سپردن اطلاعات آسان‌تر می‌شود.
۴. تغذیه مناسب برای مغز
غذا سوخت مورد نیاز مغز را فراهم می‌کند. رژیم‌های غذایی مانند مدیترانه‌ای و مایند (MIND) به‌طور خاص برای سلامت مغز مفید هستند. این رژیم‌ها بر مصرف غذاهای گیاهی، سبزیجات، انواع توت، آجیل، روغن زیتون و منابع امگا-۳ تمرکز دارند. این مواد غذایی التهاب و استرس اکسیداتیو را کاهش می‌دهند که دو عامل اصلی در تضعیف عملکرد شناختی مغز محسوب می‌شوند.
۵. یادگیری مهارت مدیریت استرس
استرس طولانی‌مدت به مغز آسیب می‌رساند. بالا ماندن سطح هورمون کورتیزول (هورمون استرس) می‌تواند به سلول‌های عصبی در بخش هیپوکامپ صدمه بزند. روش‌هایی مانند مدیتیشن، تمرینات تنفسی یا حتی پنج دقیقه استراحت در فضای باز می‌توانند در کنترل استرس مؤثر باشند. مدیریت استرس نوعی مراقبت از سلامت روان است.
۶. اهمیت ارتباطات اجتماعی
مغز انسان برای تعاملات اجتماعی طراحی شده است. گفتگو با دیگران یک تمرین ذهنی کامل محسوب می‌شود، زیرا مغز را برای یافتن کلمات، درک احساسات و جابه‌جایی میان موضوعات مختلف فعال می‌کند. یک پژوهش گسترده روی ۶۰۰ هزار نفر نشان می‌دهد که تنهایی خطر ابتلا به زوال عقل را ۳۱ درصد افزایش می‌دهد.
۷. یادگیری منظم مهارت‌های جدید
هرچند مطالعه برای ذهن مفید است، اما یادگیری عملی مهارت‌های جدید تأثیر بسیار بیشتری بر تقویت حافظه دارد. هنگام یادگیری یک مهارت کاملاً نو، مغز مجبور به ساخت شبکه‌های عصبی جدید می‌شود. این کار تنها به معنای افزودن اطلاعات تازه نیست، بلکه ساختار حافظه را در سطح عمیق‌تری تقویت می‌کند. چالش یادگیری مهارت‌های جدید، حافظه فعال را تمرین می‌دهد و ارتباطات عصبی را قوی‌تر می‌سازد.
۸. محافظت از ذهن در برابر اطلاعات دیجیتال
وابستگی بیش از حد به تلفن‌های هوشمند، توانایی به خاطر سپردن را تضعیف کرده است. تحقیقی در دانشگاه تگزاس نشان می‌دهد که حتی وجود یک گوشی هوشمند خاموش در نزدیکی فرد، ظرفیت شناختی مغز او را کاهش می‌دهد. پیشنهاد می‌شود روزانه برای مدتی، مثلاً یک ساعت، از تلفن همراه دوری کنید. کارهای ساده‌ای مانند یادداشت‌برداری روی کاغذ یا حفظ کردن یک شماره تلفن می‌توانند تمرکز و قدرت حافظه را به‌طور قابل‌توجهی بهبود بخشند.
برای حفظ هوشیاری حافظه، نیازی به بازی‌های فکری پیچیده یا مصرف مکمل‌ها نیست. در عوض، تداوم در عادت‌های سالم، کسب تجربیات جدید، استراحت کافی، تغذیه مناسب و حفظ روابط اجتماعی عمیق اهمیت دارد. مغز عضوی زنده است که خود را با الگوهای رفتاری ما تطبیق می‌دهد و به همین دلیل، هیچ‌وقت برای شروع عادت‌های بهتر دیر نیست.
منبع: همشهری آنلاین
