به گزارش اخبار جهان به نقل از تسنیم، تابستان 1404 ایران، به عنوان یکی از گرم‌ترین و طولانی‌ترین تابستان‌های تاریخ این کشور به ثبت رسید. این دوره گرما که از اواسط فروردین ماه آغاز شد و تا پایان شهریور ماه ادامه یافت، نه تنها به لحاظ شدت بی‌سابقه بود، بلکه به دلیل گستردگی جغرافیایی و مدت زمان طولانی‌اش، چالش‌های جدی را برای شبکه برق ایران به وجود آورد. گرمای شدید، به مدت شش ماه، موجب افزایش بی‌سابقه‌ی مصرف انرژی و در نتیجه خاموشی‌های برنامه‌ریزی شده و غیر برنامه‌ریزی شده در سراسر کشور شد، اتفاقی که بخش‌های مختلف مصرفی، اعم از خانگی، تجاری و صنعتی را تحت تاثیر قرار داد.
شروع زودهنگام فصل گرما از میانه‌ی فروردین ماه، به نوعی سیستم‌های سرمایشی را از نیمه بهار به مدار مصرف وارد کرد؛ پدیده‌ای که بی‌سابقه بود و نشان از تغییر الگوی اقلیمی در ایران دارد. این تغییر الگو، برنامه‌ریزی‌های قبلی در حوزه مدیریت مصرف انرژی را با اختلالات جدی مواجه ساخت. برای اولین بار در تاریخ، کولرهای بسیاری از شهرها از اواسط فروردین ماه به‌طور گسترده مورد استفاده قرار گرفتند.
آخرین باری که میزان پیک مصرف برق به زیر 60 هزار مگاوات رسید، به روز پانزدهم تیرماه، مصادف با عاشورای حسینی، بازمی‌گردد. تعطیلی رسمی این روز، به‌طور قابل ملاحظه‌ای از بار مصرفی بخش‌های اداری و تجاری کاست و این افت مصرف را به همراه داشت. با این حال، از پانزدهم تیرماه تا بیست و هشتم شهریورماه، به مدت 74 روز، پیک لحظه‌ای مصرف برق همواره بالای 60 هزار مگاوات باقی ماند، نشانگر چالشی جدی در مدیریت پیک مصرف انرژی. کاهش مصرف در بیست و هشتم شهریورماه، نیز تا حدی به دلیل تعطیلی روز جمعه و عدم فعالیت بخش اداری بود.
این وضعیت بحرانی، نقشه‌راه جدیدی را برای سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان حوزه انرژی ایران ترسیم می‌کند. نیاز به سرمایه‌گذاری‌های عظیم در زیرساخت‌های تولید و توزیع برق، بهینه‌سازی مصرف انرژی در بخش‌های مختلف و توسعه‌ی منابع انرژی تجدیدپذیر، از جمله اقدامات ضروری به نظر می‌رسد. به‌طور کلی، تابستان 1404 ایران نشان داد که چالش کمبود انرژی، بحرانی فراتر از یک مسئله‌ی فصلی است و نیاز به مدیریت جامع و بلندمدت دارد.
اهمیت این مسئله زمانی بیشتر نمایان می‌شود که به پیشینه و روند تغییرات اقلیمی در منطقه اشاره کنیم. افزایش روزافزون دمای کره زمین و الگوهای نامنظم بارش، موجب افزایش فرکانس و شدت گرما در ایران شده است. این روند نه تنها بر سیستم برق کشور تاثیر گذاشته است، بلکه بر بخش‌های کشاورزی، منابع آبی و حتی سلامت مردم نیز تاثیر منفی برجای می‌گذارد.
تحلیلگران مسائل انرژی معتقدند که دولت باید به‌طور جدی به تنوع‌بخشی در منابع انرژی، بهینه‌سازی مصرف و ایجاد سیستم‌های هشدار زودهنگام در برابر نوسانات شدید دما بپردازد. جایگزینی تدریجی سوخت‌های فسیلی با منابع پایدارتر مانند انرژی خورشیدی و بادی، می‌تواند گام موثری در جهت کاهش وابستگی به منابع انرژی سنتی باشد. همزمان، آموزش و فرهنگ‌سازی در زمینه مدیریت مصرف انرژی در میان مردم نیز می‌تواند نقش مهمی در عبور از این بحران داشته باشد.
علاوه بر این، ارتقاء شبکه‌های انتقال و توزیع برق، بهبود سیستم‌های کنترل هوشمند و افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی انرژی، از دیگر راهکارهای کلیدی در مقابله با چالش‌های مدیریت انرژی در ایران به شمار می‌رود. بدون تغییر رویکردها و اقدامات عملی و کارآمد، تابستان‌های آینده ممکن است با چالش‌های حتی بزرگتری در بخش انرژی مواجه شوند. این مسئله نیازمند یک برنامه ریزی ملی دقیق و هماهنگ در تمام سطوح دولتی و بخش خصوصی است.
در نهایت، می‌توان گفت که تابستان 1404، زنگ خطری جدی برای ایران بود. این رویداد، ضرورت برنامه‌ریزی‌های جدی‌تر و اقدامات موثرتر را برای مقابله با چالش‌های مدیریت انرژی در کشور به خوبی نشان داد. بی‌توجهی به این واقعیت می‌تواند پیامدهای جبران‌ناپذیری را برای اقتصاد و زندگی مردم ایران در آینده به همراه داشته باشد.
منبع: تسنیم
