خبرگزاری اخبار جهان منتشر کرده
در تازه‌ترین موضع‌گیری درباره تحولات سوریه، اسعد الشیبانی، وزیر امور خارجه هیئت تحریرالشام، در کنفرانسی مطبوعاتی مشترک با هاکان فیدان، وزیر خارجه ترکیه، به بررسی وضعیت امنیتی سوریه و جایگاه بازیگری‌های خارجی پرداخت. الشیبانی با اشاره به وجود تهدیدهای امنیتی از جانب رژیم اشغالگر اسرائیل،onomy تأکید کرد که اتفاقات اخیر در استان سویداء بازتابی از طراحی و نقش‌آفرینی اسرائیل در منطقه بوده است. به گفته او، فشارهای امنیتی از سوی برخی بازیگران فرامنطقه‌ای و همچنین راهبردهای دولت‌های غربی در قالب پرونده‌های امنیتی منطقه‌ای، سوریه را به صحنه‌ای برای آزمون‌های بزرگ تبدیل کرده است.
این اظهارات در کنار بیان نگرانی‌های درباره امنیت ملی سوریه، به نوعی بازنگری در روایت‌های پیشین درباره پیمان‌های منطقه‌ای و نقش نیروهای غیرسوری در آینده این کشور سوق پیدا کرده است. الشیبانی به وضوح توضیح داد که سایه حضور خارجی در سوریه و نگاه ابزاری برخی از بازیگران منطقه‌ای، همواره امکان شکل‌دهی دوباره به نظم امنیتی در این منطقه را با چالش‌های جدی مواجه ساخته است. در این میان، به لحاظ نحوه تعامل با اسرائیل و همچنین رویکردهای واشنگتن، تازگی نگاه HTS در واکنش به تحولات میدانی و سیاسی موجود مشهود است.
انگشت اتهام الشیبانی به سمت اسرائیل به عنوان نیرویی که امنیت سوریه را به خطر می‌اندازد، در کنار اشاره به رویداد اخیر سویداء، نشان می‌دهد که تحلیلگران منطقه‌ای تصاویر تازه‌ای از رویکرد HTS به تقابل یا تعامل با قدرت‌های خارجی ترسیم می‌کنند. برآیند این مواضع، گشودگی گفت‌وگوها با مقامات اسرائیلی در سطح‌های پنهانی و سپس آشکار است؛ مذاکراتی که گزارش‌ها از حضور اعضای HTS در باکو و ابوظبی در پی داشته و در آن گفته می‌شود که طرف‌های حاضر سعی کرده‌اند به تل‌آویو تضمین دهند که سوریه در چارچوبی از قواعد بازی اسرائیلی عمل خواهد کرد و دمشق هنوز آماده است تا در آینده‌ای نزدیک به برخی از توافق‌های منطقه‌ای از جمله پیمان ابراهیم بپیوندد.
در این میان، اظهارات الشیبانی به شکل قابل توجهی با وضعیت کنونی روابط ترکیه-سوریه و حضور ترکیه در پرونده‌های منطقه‌ای همسو شده است. وزیر خارجه ترکیه در کنار همتای سوری‌اش و با محوریت تشریک‌نظر درباره آینده سوریه، به نکات کلیدی اشاره کرد که از منظر وی نشان می‌دهد میدان سیاست و امنیت در سوریه به سمت بازنگری و بازتعریف نقش گروه‌های مسلح غیر دولتی می‌رود. این دو مقام تأکید داشتند که رویکردهای امنیتی در منطقه به شکل قابل توجهی تحت تأثیر تغییرات ژئوپلتیکی است و بازیگران غیرمحور با مطالبه‌گری‌های جدیدی وارد صحنه شده‌اند.
اما در عین حال، اسد الشیبانی در بخش دیگری از گفتگوهای مطبوعاتی خود، به رویکردهای اخیر اسرائیل در منطقه اشاره کرد و آن را به عنوان یک عامل تهدیدآمیز توصیف کرد که می‌تواند آینده سوریه را در معرض مخاطراتی تازه قرار دهد. وی با اشاره به مذاکرات پنهان و آشکاری که در چندسال اخیر میان برخی اعضای HTS با مقامات اسرائیلی در حوزه‌های مختلف انجام شده، ابراز داشت که از دید HTS این مذاکرات با هدف تضمین امنیت در مرزهای جنوبی سوریه و بررسی امکان هم‌سویی یا پذیرش برخی شروط از جانب دمشق مطرح شده است. به گفته او، بازار نفعی که در این مذاکرات وجود دارد، ممکن است به تعیین تکلیف‌های آینده در سوریه منجر شود و هرگونه توافقی که با اسرائیل یا کشورهای هم‌پیمان آن حاصل شود، به طور مستقیم بر خطوط قرمز امنیتی کشور تأثیر بگذارد.
در نقطه‌ای از بحث، به بحث آینده‌نگرانه‌ای اشاره شد: شفافیّت گفت‌وگوها با اسرائیل و امکان پذیرش برخی چارچوب‌های همکاری امنیتی در سطح منطقه‌ای می‌تواند به تغییرات اساسی در ساختار قدرت و چگونگی تعامل دمشق با بازیگران بزرگ منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای منجر شود. گمانه‌زنی‌های مطرح‌شده از سوی برخی تحلیلگران این است که با وجود مخالفت‌های داخلی و فشارهای مردمی، دمشق به مرور آماده می‌شود تا در چارچوبی دیپلماتیک با کشورهای منطقه و فرامنطقه‌ای رفتار کند و شاخص‌های امنیتی خود را از طریق پیمان‌های منطقه‌ای و سازوکارهای دیپلماتیک جدید تعریف کند. از دید برخی ناظران، این روند می‌تواند به بازتعریف جایگاه سوریه در نظم امنیتی منطقه منجر شود و احتمالاً مسیر رویارویی‌های سنتی را به سمت هم‌نشینی و هم‌افزایی با برخی بازیگران منطقه‌ای همسو با منافع امنیتی دمشق هدایت کند.
در نهایت، به نظر می‌رسد که این تحولات نشان می‌دهد HTS در حال بازنگری در جایگاه خود در سوریه است: از یک طرف، وجود ابهامات و فشارهای خارجی درباره نحوه رفتار با اسرائیل و سایر کشورها به ایجاد ملاحظات جدید در رفتار سیاسی و نظامی این گروه منجر شده و از طرف دیگر، جابه‌جایی تدریجی رویکردهای واشنگتن و تل‌آویو در منطقه با هدف نگه داشتن نفوذ خود را به همراه دارد. نتیجه این روند می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای برای امنیت داخلی سوریه، روابط با همسایگان و نیز چارچوب‌های امنیتی منطقه‌ای داشته باشد.
با توجه به این تغییر و تحلیل‌های مربوط به آینده سوریه، می‌توان گفت که منطقه در مسیر تغییرات بنیادی قرار گرفته است. اگرچه HTS و سایر بازیگران غیر دولتی همچنان در کانون تحولات امنیتی و سیاسی هستند، اما به نظر می‌رسد که صحنه سیاسی سوریه در حال ورود به فازی است که در آن تعامل با قدرت‌های بزرگ به شکل قابل توجهی بازنویسی می‌شود و نتیجه نهایی این بازنویسی، به شدت به تعادل نیروها و همچنین مسیرهای دیپلماتیک آینده در منطقه بستگی خواهد داشت. این گزارش، که از سوی خبرگزاری اخبار جهان منتشر می‌شود، کوشیده است توضیح دهد چگونه اظهارات اخیر HTS و موضع‌گیری‌های جدید ترکیه می‌تواند نقشه آینده سوریه و منطقه را تغییر دهد.
