به گزارش اخبار جهان به نقل از عصرایران، شرح حال زندگی میرزا تقی‌خان امیرکبیر، صدراعظم مقتدر ناصرالدین شاه قاجار، لحظات پراهمیتی را در تاریخ ایران به خود اختصاص داده است. قتل امیرکبیر در حمام فین کاشان، نه تنها نقطه عطفی در تاریخ سیاسی ایران محسوب می‌شود، بلکه تا به امروز موجب تحلیل‌ها و تفسیرهای متفاوتی درباره شخصیت و سرنوشت او گردیده است. عبدالله مستوفی، در کتاب ارزشمند خود “شرح حال زندگی من”، روایتی تکان‌دهنده از لحظات پایانی عمر امیرکبیر ارائه می‌دهد. طبق این روایت، ماموریت قتل امیرکبیر به حاجی علی‌خان حاجب الدوله محول شد و این ماموریت در حمام باغ شاه فین کاشان به اجرا درآمد.
مستوفی از واکنش شدید امیرکبیر به حاجی علی‌خان خبر می‌دهد. امیرکبیر که از خیانت حاجب‌الدوله آگاه می‌شود، به شدت خشمگین شده و او را مورد ضرب و شتم قرار می‌دهد. این صحنه نشان از قدرت بی‌چون و چرای امیرکبیر و احساس ظلم و خیانت عمیقی دارد که در دل او جا گرفته است. اما گفتۀ مستوفی مبنی بر کتک زدن شدید امیرکبیر توسط وی، نشان دهنده لحظات مضطرب و عصبانی اوست. امیرکبیر با این عمل، اعتراض شدید خود را به این خیانت و به کسانی که او را به قتل رسانده‌اند، ابراز می‌کند.
اما نکته تاسف‌بارتر در روایت مستوفی، نحوه به‌قتل‌رسیدن امیرکبیر است. پس از این درگیری، امیرکبیر خود دست به اقدامی می‌زند که نشان از اعتماد به نفس و قدرت مرموزی در لحظات آخر دارد. او دستور می‌دهد تا مقدار زیادی تریاک در جامی حل شود و آن را می‌نوشد. این عمل می‌تواند به‌عنوان انتخاب او برای مقابله با وضعیت و کاهش رنج و عذاب تلقی شود. این عمل می‌تواند هم نشانه‌ای از تسلیم به سرنوشت و هم اقدامی است که او برای حفظ شأن خود در لحظات پایان زندگی برمی‌گزیند. پس از نوشیدن تریاک، شریان دستش باز می‌شود و او با خون خود، شرحی را بر دیوار حمام می‌نویسد. این نوشته‌ها احتمالا حاوی اعتراض و نفرین امیرکبیر به شاه و دشمنانش بوده است. این عمل نشان از اراده و انرژی بی‌نظیری در لحظات آخر زندگی او دارد.
در پایان، او لنگی بر سر می‌کشد، آرام می‌خوابد و جان به جان‌آفرین تسلیم می‌کند. این صحنه نشان دهنده آرامشی است که بعد از انجام کاری که خود تصمیم به انجام آن گرفته است، به او دست می‌دهد.
قتل امیرکبیر، حادثه‌ای است که پیامدهای بسیار مهمی در تاریخ ایران به دنبال داشته است. از دست رفتن یک چهره مهم سیاسی و رفورمیست، موجب ضعف قدرت مرکزی و ادامه وضعیت نامطلوب سیاسی در کشور شد. این عمل در کوتاه‌مدت، قدرت دشمنان امیرکبیر را افزایش داد و در درازمدت، موجب تاخیر در پیشرفت ایران شد. این واقعه مورد بحث و تحلیل متفکران و محققان بسیاری قرار گرفته و موضوع کتاب‌ها و مقالات گسترده‌ای بوده است. در سال‌های اخیر نیز تلاش های فراوانی برای بازخوانی این رخداد و ارائه دیدگاه‌های جدید انجام گرفته است. روایت مستوفی، یکی از منابع مهم و قابل اعتماد در این زمینه است که جزئیات تکان‌دهنده‌ای از لحظات آخر زندگی امیرکبیر را به تصویر می‌کشد. این روایت به ما کمک می‌کند تا ضمن درک واقعیت های تاریخی، شخصیت قدرتمند و پراهمیت امیرکبیر را بهتر بشناسیم. همچنین، این روایت می‌تواند به ما در درک پیامدهای منفی قتل امیرکبیر بر سرنوشت ایران کمک کند. از سویی دیگر، اهمیت این واقعه به لحاظ اهمیت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آن به قدری بوده که همچنان در مباحث تاریخی مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد.
با بررسی روایت‌های گوناگون و تحلیل اسناد تاریخی، می‌توان به درک بهتری از علل و عواقب این قتل دست یافت و در زمینه تاریخ سیاسی ایران، به درک عمیق‌تری دست یافت. این رویداد به‌عنوان یک فاجعه تاریخی، نقشی کلیدی در مسیر توسعه و پیشرفت ایران داشته است و همچنان نیز در بحث‌های تاریخی مورد توجه قرار می‌گیرد.
منبع: عصرایران
