اسهال در کودکان

اسهال یکی از مشکلات رایج در کودکان است که می‌تواند باعث نگرانی والدین شود. این بیماری به حالتی گفته می‌شود که مدفوع کودک بیش از حد آبکی بوده و کودک به واسطه همین آبکی بودن و تعدد مدفوع، آب بدن خود را از دست می‌دهد. اسهال می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد و شدت آن نیز متغیر است. در این مقاله، به بررسی کامل اسهال در کودکان، علل بروز آن، علائم، روش‌های تشخیص و درمان، و همچنین اقدامات پیشگیرانه می‌پردازیم.

علل بروز اسهال در کودکان

اسهال در کودکان می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد، از جمله:

• عفونت‌های ویروسی: شایع‌ترین علت اسهال در کودکان، عفونت‌های ویروسی مانند روتاویروس است.
• عفونت‌های باکتریایی: باکتری‌هایی مانند سالمونلا، شیگلا و اشرشیاکلی می‌توانند باعث اسهال شوند.
• عفونت‌های انگلی: انگل‌هایی مانند ژیاردیا و کریپتوسپوریدیوم نیز می‌توانند باعث اسهال شوند.
• عدم تحمل لاکتوز: برخی کودکان به لاکتوز (قند موجود در شیر) حساسیت دارند و مصرف لبنیات در آن‌ها باعث اسهال می‌شود.
• آلرژی غذایی: آلرژی به برخی غذاها مانند تخم مرغ، سویا و گندم نیز می‌تواند باعث اسهال شود.
• بیماری‌های التهابی روده: بیماری‌هایی مانند بیماری کرون و کولیت اولسراتیو نیز می‌توانند باعث اسهال شوند.
• داروها: برخی داروها مانند آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند عارضه جانبی اسهال را داشته باشند.
• ویروس‌ها و باکتری‌های محیطی: مانند ویروس نوروویروس که در محیط‌های عمومی مانند مهدکودک‌ها و مدارس شیوع دارد.

علائم اسهال در کودکان

علائم اسهال در کودکان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• مدفوع آبکی یا شل: تعداد دفعات دفع مدفوع افزایش می‌یابد.
• استفراغ: ممکن است همراه با اسهال رخ دهد.
• تب: در برخی موارد، تب نیز دیده می‌شود.
• درد شکم: کودک ممکن از درد شکم شکایت کند.
• کاهش اشتها: کاهش اشتها و بی‌حالی از دیگر علائم اسهال است.
• کم‌آبی بدن: در صورت شدید بودن اسهال، کودک ممکن است علائمی مانند خشکی دهان، کاهش ادرار، فرورفتگی چشم‌ها و خواب‌آلودگی را نشان دهد.

تشخیص اسهال در کودکان

برای تشخیص علت اسهال، پزشک معمولاً از کودک شرح حال گرفته و معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. در برخی موارد، ممکن است آزمایش مدفوع برای بررسی وجود عوامل عفونی انجام شود.

اقدامات پیشگیرانه

برای جلوگیری از اسهال در کودکان، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

• شستن دست‌ها: به کودک آموزش دهید که قبل از غذا خوردن، بعد از دستشویی رفتن و بعد از تماس با حیوانات، دست‌های خود را با آب و صابون بشوید.
• پخت کامل غذا: مواد غذایی را به طور کامل بپزید.
• مصرف آب سالم: از آب سالم و تصفیه شده استفاده کنید.
• شستن میوه‌ها و سبزیجات: قبل از مصرف، میوه‌ها و سبزیجات را به خوبی بشویید.
• ایمنی مواد غذایی: از نگهداری مواد غذایی در دمای مناسب اطمینان حاصل کنید.
• واکسیناسیون: واکسن روتاویروس می‌تواند از بسیاری از موارد اسهال در کودکان جلوگیری کند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

در صورتی که کودک شما علائم زیر را نشان داد، حتماً به پزشک مراجعه کنید:

• اسهال شدید و طولانی مدت
• استفراغ شدید
• تب بالا
• علائم کم‌آبی بدن
• خون در مدفوع
• درد شدید شکم

درمان اسهال در کودکان

درمان اسهال در کودکان به علت ایجادکننده آن بستگی دارد. در بیشتر موارد، اسهال ناشی از عفونت ویروسی است که خود به خود بهبود می‌یابد. با این حال، برای جلوگیری از کم‌آبی بدن، اقدامات زیر ضروری است:

• جایگزینی مایعات از دست رفته: دادن مایعات به کودک بسیار مهم است. محلول‌های خوراکی ORS بهترین گزینه برای جایگزینی مایعات و املاح از دست رفته هستند.
• رژیم غذایی مناسب: در طول دوره اسهال، بهتر است از غذاهای سبک و قابل هضم مانند برنج پخته شده، موز، سیب‌زمینی پخته شده و سوپ استفاده شود.
• استراحت: کودک باید به اندازه کافی استراحت کند.
• داروها: در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهایی مانند آنتی‌بیوتیک (در صورت عفونت باکتریایی) یا داروهای ضد اسهال را تجویز کند.

انواع داروهای مورد استفاده برای درمان اسهال در کودکان:

• محلول‌های خوراکی ORS: این محلول‌ها حاوی آب، نمک و قند هستند و برای جایگزینی مایعات و املاح از دست رفته در بدن بسیار مهم هستند.
• داروهای ضد اسهال: این داروها حرکت روده را کند کرده و به بدن فرصت می‌دهند تا آب بیشتری از مدفوع جذب کند.
• پروبیوتیک‌ها: این مکمل‌ها حاوی باکتری‌های مفید هستند که به بهبود عملکرد روده کمک می‌کنند.
• داروهای ضد تهوع: در صورتی که کودک استفراغ داشته باشد، ممکن است داروهای ضد تهوع تجویز شود.
• آنتی‌بیوتیک‌ها: اگر اسهال ناشی از عفونت باکتریایی باشد، پزشک آنتی‌بیوتیک مناسب را تجویز خواهد کرد.

مهمترین نکته:

• خوددرمانی نکنید: هرگز بدون مشورت با پزشک به کودک خود دارو ندهید. برخی داروهای ضد اسهال ممکن است برای کودکان مناسب نباشند و عوارض جانبی داشته باشند.
• به محلول‌های ORS اهمیت دهید: مهمترین درمان برای اسهال، جایگزینی مایعات از دست رفته با استفاده از محلول‌های ORS است.
• تغذیه مناسب: به کودک غذاهای سبک و قابل هضم بدهید.
• استراحت کافی: کودک باید به اندازه کافی استراحت کند.

نتیجه‌گیری

به یاد داشته باشید هر کودکی متفاوت است و درمان اسهال باید بر اساس شرایط خاص او انجام شود. همیشه برای تشخیص دقیق و درمان مناسب، به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید.

شمشیر بازی

شنا هنری در آب

منبع: اخبارجهان