به گزارش وبسایت اخبار جهان، افرادی که با اختلال شخصیت وابسته (DPD) دست و پنجه نرم می‌کنند، از نظر احساسی وابستگی شدیدی به دیگران دارند و انرژی زیادی را صرف راضی نگه داشتن آن‌ها می‌کنند. این افراد اغلب رفتارهای نیازمندانه، منفعل و چسبنده از خود نشان می‌دهند و ترس عمیقی از جدایی دارند.
**اختلال شخصیت وابسته چیست؟**
اختلال شخصیت وابسته یا DPD به عنوان یکی از اختلالات شخصیتی نسبتاً شایع شناخته می‌شود. این اختلال با فراوانی تقریباً یکسان در بین مردان و زنان دیده می‌شود و معمولاً در اوایل دوره جوانی یا پس از شکل‌گیری روابط مهم در بزرگسالی بروز می‌کند.
**علائم اختلال شخصیت وابسته کدامند؟**
افراد مبتلا به DPD از نظر عاطفی به شدت به دیگران وابسته هستند و تمام تلاش خود را به کار می‌گیرند تا رضایت آن‌ها را جلب کنند. این افراد رفتارهای نیازمندانه، منفعل و چسبنده از خود بروز می‌دهند و همواره با ترس از جدایی دست به گریبان هستند. مهم‌ترین علائم این اختلال عبارتند از:
* ناتوانی در تصمیم‌گیری بدون مشورت یا اطمینان‌جویی از دیگران، حتی در مورد مسائل روزمره مانند انتخاب لباس.
* اجتناب از پذیرش مسئولیت‌های بزرگسالانه از طریق رفتارهای درمانده و منفعلانه، و اتکا به همسر یا دوست برای تصمیم‌گیری‌هایی مانند انتخاب محل کار و زندگی.
* ترس شدید از ترک شدن و احساس نابودی یا درماندگی در زمان پایان روابط، به طوری که فرد مبتلا به سرعت پس از اتمام یک رابطه، وارد رابطه جدیدی می‌شود.
* حساسیت بیش از حد نسبت به انتقاد.
* بدبینی و فقدان اعتماد به نفس، همراه با این باور که فرد توانایی مراقبت از خود را ندارد.
* اجتناب از مخالفت با دیگران به دلیل ترس از دست دادن حمایت یا تایید آن‌ها.
* ناتوانی در شروع پروژه‌ها یا فعالیت‌ها به دلیل کمبود اعتماد به نفس.
* دشواری در تنها ماندن.
* تمایل به تحمل بدرفتاری و سوء استفاده از جانب دیگران.
* اولویت دادن به نیازهای مراقبان به جای نیازهای خود.
* گرایش به ساده‌لوحی و خیال‌پردازی.
**چه عواملی باعث ایجاد اختلال شخصیت وابسته می‌شوند؟**
متخصصان بهداشت روان هنوز به طور دقیق علت DPD را نمی‌دانند. با این حال، آن‌ها بر این باورند که این اختلال ناشی از ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی و رشدی است. تحقیقات نشان داده است که DPD بیشتر در افرادی دیده می‌شود که تجربیات خاصی در زندگی داشته‌اند، از جمله:
* **روابط توهین‌آمیز:** افرادی که سابقه روابط توهین‌آمیز و مبتنی بر سوء استفاده داشته‌اند، بیشتر در معرض ابتلا به اختلال شخصیت وابسته قرار دارند.
* **ترومای دوران کودکی:** کودکانی که مورد کودک آزاری (از جمله آزار کلامی) قرار گرفته‌اند یا تجربه بی‌توجهی داشته‌اند، ممکن است به DPD مبتلا شوند. همچنین، این اختلال می‌تواند افرادی را که در دوران کودکی یک بیماری جدی را تجربه کرده‌اند، تحت تأثیر قرار دهد.
* **سابقه خانوادگی:** افرادی که یکی از اعضای خانواده‌شان به اختلال شخصیت وابسته یا یک اختلال اضطرابی مبتلا است، ممکن است بیشتر در معرض ابتلا به DPD باشند.
* **برخی رفتارهای فرهنگی، مذهبی یا خانوادگی:** برخی افراد ممکن است به دلیل اعمال فرهنگی یا مذهبی که بر اتکا به یک چهره قدرتمند تأکید دارند، دچار شخصیت وابسته شوند.
**DPD چگونه تشخیص داده می‌شود؟**
تشخیص اختلال شخصیت وابسته (DPD) باید از اختلال شخصیت مرزی (Borderline Personality Disorder) متمایز شود، زیرا این دو اختلال در برخی علائم مشترک هستند. در اختلال شخصیت مرزی، فرد به دلیل ترس از ترک شدن، احساس خشم و پوچی می‌کند. اما در DPD، فرد نسبت به این ترس، با تسلیم شدن و جستجوی روابط دیگر برای حفظ وابستگی واکنش نشان می‌دهد. اگر تمام یا بیشتر علائم ذکر شده از DPD در فرد وجود داشته باشد، پزشک با گرفتن شرح حال روانپزشکی و دارویی و احتمالاً انجام یک معاینه جسمانی اولیه، ارزیابی را آغاز می‌کند.
از آنجا که هیچ آزمایش خاصی برای تشخیص اختلالات شخصیتی وجود ندارد، پزشک ممکن است آزمایش‌های تشخیصی مختلفی را برای رد احتمال وجود بیماری‌های جسمانی که می‌توانند علائم DPD را تقلید کنند، انجام دهد. اگر پزشک هیچ دلیل جسمانی برای علائم پیدا نکند، فرد برای تشخیص و درمان اختلال روانی به روانپزشک، روانشناس یا یک متخصص آموزش‌دیده در زمینه خدمات بهداشتی ارجاع داده می‌شود. روانپزشکان و روانشناسان از مصاحبه‌های تخصصی و ابزارهای ارزیابی خاصی برای بررسی احتمال ابتلا به اختلال شخصیت استفاده می‌کنند.
**DPD چگونه درمان می‌شود؟**
مانند بسیاری از اختلالات شخصیتی دیگر، افراد مبتلا به DPD معمولاً خود به دنبال درمان نمی‌روند. در عوض، زمانی به دنبال درمان می‌روند که یک مشکل در زندگی‌شان (اغلب به دلیل افکار و رفتارهای مرتبط با این اختلال) طاقت‌فرسا می‌شود و دیگر قادر به مقابله با آن نیستند. این افراد به دلیل ناتوانی در عملکرد مستقل، موقعیت شغلی آسیب‌پذیری دارند و از نظر روابط اجتماعی محدود به افرادی هستند که به آن‌ها تکیه کرده‌اند. در صورت عدم وجود تکیه‌گاه مناسب، این افراد در معرض خطر ابتلا به افسردگی قرار می‌گیرند.
همچنین، افراد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته مستعد ابتلا به افسردگی یا اضطراب هستند، علائمی که ممکن است آن‌ها را به جستجوی کمک سوق دهد. روان‌درمانی (نوعی مشاوره) روش اصلی درمان برای DPD است. هدف از درمان، کمک به فرد مبتلا به DPD برای تبدیل شدن به فردی فعال‌تر، مستقل‌تر و یادگیری شیوه‌های ارتباط سالم است. هنگامی که تمرکز بر مدیریت رفتارهایی است که عملکرد فرد را مختل کرده‌اند، درمان کوتاه مدت با اهداف مشخص ارجحیت دارد.
اغلب برای درمانگر و مراجع مفید است که به نقش درمانگر در اتاق درمان توجه کنند. از این طریق می‌توان شیوه‌های ارتباطی منفعلانه را که توسط مراجع به درمانگر تحمیل می‌شود و احتمالاً مشابه رفتارهای مشکل‌ساز در خارج از اتاق درمان است، شناسایی و برطرف کرد.
**فنون ویژه درمانی**
فنون ویژه درمانی احتمالاً شامل موارد زیر خواهد بود:
* آموزش جرات‌مندی به منظور کمک به فرد مبتلا برای ایجاد اعتماد به نفس.
* درمان شناختی رفتاری (CBT) به منظور کمک به فرد برای ایجاد نگرش‌ها و دیدگاه‌های جدید نسبت به خود در ارتباط با تجربیات و دیگران.
تغییرات اساسی‌تر در ساختار شخصیت فرد معمولاً از طریق روان‌درمانی تحلیلی یا روان‌پویایی بلندمدت ایجاد می‌شود. در این روش‌ها، تجربیات رشدی اولیه که احتمالاً مکانیسم‌های دفاعی، سبک‌های مقابله‌ای و الگوهای دلبستگی و صمیمیت را در روابط نزدیک شکل می‌دهند، بررسی می‌شوند.
ممکن است برای درمان افراد مبتلا به DPD که از مشکلات مرتبط مانند افسردگی یا اضطراب رنج می‌برند، از دارو استفاده شود. هرچند درمان دارویی به خودی خود معمولاً مشکلات اصلی ایجاد شده توسط اختلالات شخصیت را از بین نمی‌برد. به علاوه، داروها ممکن است نیاز به احتیاط و نظارت داشته باشند؛ زیرا افراد مبتلا به DPD می‌توانند از داروهای تجویز شده سوء استفاده کرده یا به طور نادرست استفاده کنند.
**اختلال شخصیت وابسته چه عوارضی دارد؟**
افراد مبتلا به شخصیت وابسته در معرض خطر ابتلا به عوارض زیر قرار دارند:
* افسردگی
* اختلالات اضطرابی
* فوبیاها
* سوء مصرف مواد
همچنین، خطر مورد سوء استفاده قرار گرفتن این افراد را تهدید می‌کند؛ زیرا آن‌ها واقعاً مایلند هر کاری را برای حفظ روابط با یک فرد سلطه‌گر یا صاحب قدرت انجام دهند.
**دورنمای افراد دچار DPD چگونه است؟**
با روان‌درمانی یا مشاوره، بسیاری از افراد مبتلا به این اختلال می‌توانند یاد بگیرند تا انتخاب‌های مستقلانه‌تری در زندگی خود داشته باشند.
**آیا می‌توان از اختلال شخصیت وابسته پیشگیری کرد؟**
با وجود اینکه پیشگیری از این اختلال احتمالاً ممکن نباشد، درمان اختلال شخصیت وابسته گاهی می‌تواند به فرد مستعد این اختلال، شیوه‌های سازنده‌تری برای مقابله با موقعیت‌ها ارائه دهد. رشد ساختار شخصیت یک فرآیند پیچیده است که از سال‌های کودکی آغاز می‌شود و اغلب اختلالات شخصیت مجموعه‌ای از اختلال‌های روان‌شناختی هستند که ویژگی اصلی آن‌ها رفتارهای خشک و غیرقابل انعطاف است. درمانی که قصد اصلاح شخصیت را دارد، زمانی موفق‌تر است که زود شروع شود؛ زمانی که مراجع برای تغییر به شدت انگیزه دارد و زمانی که رابطه درمانی قوی میان مراجع و درمانگر برقرار است.
منبع : سها
