به گزارش وبسایت اخبار جهان به نقل از همشهری آنلاین، پس از برقراری آتش‌بس در غزه، این پرسش کلیدی مطرح است که چه کسی این منطقه را اداره خواهد کرد. مشخص نیست که آیا سرنوشت غزه به دست مردم آن تعیین می‌شود یا قدرت‌های خارجی که در ویرانی آن نقش داشته‌اند، به دنبال تسلط مستقیم یا غیرمستقیم بر آن هستند.
دیدگاه مقاومت درباره فردای جنگ
ایهام شنانه، از مقامات ارشد حماس، جنگ اخیر را یک نبرد حیاتی میان ملت فلسطین برای آزادی و رژیم اشغالگر تحت حمایت غرب توصیف می‌کند. او معتقد است که بقای حماس و تداوم حضور سیاسی آن پس از دو سال جنگ، یک پیروزی راهبردی است، زیرا رژیم صهیونیستی با وجود حمایت‌های بین‌المللی به اهداف خود نرسید. به گفته شنانه، مقاومت از یک نیروی نظامی صرف به پروژه‌ای ملی با راهبرد مشخص تبدیل شده است. او تأکید کرد این جنگ آگاهی جهانی را درباره اشغالگری تغییر داد و همبستگی بی‌سابقه‌ای را برای فلسطین به همراه داشت.
هیثم ابو الغزلان از جهاد اسلامی نیز مقاومت را ریشه‌دارتر از همیشه می‌داند. او پیروزی را نه در میزان ویرانی، بلکه در ناکامی طرح صهیونیستی برای کوچاندن مردم فلسطین ارزیابی می‌کند.
بازسازی به عنوان ابزار فشار
به نوشته تارنمای کرادل، پیشنهادهای بین‌المللی برای اداره غزه در پوشش اهداف بشردوستانه ارائه می‌شود، اما در واقع، بازسازی به معنای تکرار سازوکارهای کنترلی گذشته است. هر تصمیمی درباره آینده غزه باید از دل گفت‌وگوی ملی فلسطینیان بیرون بیاید، نه از طریق توافق‌های خارجی یا قیمومت بین‌المللی. بازسازی حق انسانی مردم فلسطین است و نباید به ابزاری برای فشار جهت خلع سلاح مقاومت تبدیل شود.
سلاح، خط قرمز مقاومت
حماس با اداره غیرنظامی امور غزه مخالفتی ندارد، اما بر سر هسته امنیتی خود مصالحه نخواهد کرد. ایهام شنانه تأکید می‌کند تا زمانی که اشغال ادامه دارد، سلاح مقاومت خط قرمز این گروه است. هیثم ابو الغزلان نیز معتقد است تمام روندهای صلحی که به دنبال خلع سلاح مقاومت بوده‌اند، در نهایت به گسترش اشغالگری منجر شده‌اند. بر این اساس، تشکیل یک دولت مدنی فلسطینی ممکن است، اما حاکمیت و کنترل امنیتی فلسطینیان قابل مذاکره نیست. قدرت‌های غربی و عربی از طرح دولت مدنی موقت، به دنبال ایجاد حکومتی بدون قدرت واقعی هستند که صرفاً غزه را مدیریت کند. شنانه و ابو الغزلان هر دو تأکید دارند که هرگونه توافق درباره آینده غزه باید بر اساس حفظ حقوق فلسطینیان و مقاومت باشد.
مشروعیت حماس
در حالی که تشکیلات خودگردان فلسطین مشروعیت خود را از کمک‌های مالی خارجی می‌گیرد، حماس این مشروعیت را از بقا و ایستادگی مردم غزه در میان ویرانی‌ها به دست آورده است. فلسطینیان جنگ‌زده، حماس را نماد مقاومت می‌دانند. به گفته شنانه، تلاش‌های حماس برای تشکیل دولت وحدت ملی با حضور فتح به دلیل خودداری محمود عباس از تقسیم قدرت، شکست خورده است. او می‌گوید حماس با نقش نظارتی یا مالی تشکیلات خودگردان در بازسازی مخالف نیست، به شرطی که سلاح مقاومت حفظ شود و از مداخله خارجی در مسائل امنیتی جلوگیری گردد. ابو الغزلان نیز معتقد است اعتماد ملی زمانی ایجاد می‌شود که مردم احساس کنند مقاومت حامی آنهاست.
سه سناریوی محتمل برای آینده غزه
سناریوی اول: حکومت‌داری تحت رهبری مقاومت (احتمال ۶۰ درصد)
در این سناریو، حماس پس از عقب‌نشینی اسرائیل، کنترل سیاسی و امنیتی غزه را حفظ می‌کند. نیروهای امنیتی وابسته به حماس در بخش بزرگی از غزه مستقر شده‌اند و این مرحله می‌تواند زمینه‌ساز تشکیل یک دولت تکنوکرات وحدت ملی باشد.
سناریوی دوم: بازگشت به شرایط قبل از ۲۰۰۵ (احتمال ۲۵ درصد)
در این حالت، مدیریتی سه‌جانبه توسط اسرائیل، تشکیلات خودگردان و یک نهاد بین‌المللی بر غزه اعمال می‌شود. این طرح مورد حمایت جامعه جهانی است اما با مقاومت حماس و بی‌اعتمادی مردم به تشکیلات خودگردان روبروست و بیشتر یک ایده غربی تلقی می‌شود.
سناریوی سوم: هرج‌ومرج مهندسی‌شده (احتمال ۱۵ درصد)
این سناریو شامل فروپاشی آتش‌بس و بازگشت درگیری‌های داخلی با هدف تضعیف مقاومت و جلوگیری از شکل‌گیری یک نظم سیاسی است. این گزینه خطرناک‌ترین سناریو است اما به دلیل تلاش بازیگران منطقه‌ای برای جلوگیری از آن، در کوتاه‌مدت احتمال کمتری دارد.
سقوط سیاسی در تل‌آویو
توافق آتش‌بس، اعتراف به شکست اسرائیل است و انسجام ائتلاف راست افراطی در تل‌آویو را تضعیف کرده است. دولت نتانیاهو مشروعیت داخلی خود را از دست داده و مخالفت‌های مردمی با جنگ افزایش یافته است. اهداف جنگی نتانیاهو از نابودی حماس به تلاش برای بقای سیاسی خود تغییر کرده است، اما به نظر می‌رسد سقوط سیاسی او دیر یا زود اتفاق خواهد افتاد.
تارنمای کرادل در پایان می‌نویسد که پرسش «چه کسی پس از جنگ بر غزه حکومت خواهد کرد؟» یک موضوع صرفاً اداری نیست، بلکه یک پرسش اساسی و وجودی است. بر اساس این تحلیل، هیچ قدرتی بالاتر از مقاومت نیست و هیچ بازسازی بدون حاکمیت ممکن نخواهد بود. مشروعیت مقاومت از کمک‌های مالی یا چارچوب‌های سیاسی تحمیلی به دست نمی‌آید. فردای غزه نه با توافق‌های نمایشی، بلکه با پایان اشغالگری رقم خواهد خورد.
منبع: همشهری آنلاین
