به گزارش اخبار جهان به نقل از [نام منبع]، در تقارن روز جهانی صلح با هفته دفاع مقدس و فجایع جاری در فلسطین که مصداق بارز نسل‌کشی توسط رژیم صهیونیستی است، بازنگری در دیدگاه «صلح عادلانه»ی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی، امری ضروری به نظر می‌رسد. این دیدگاه، که در دوران جنگ تحمیلی شکل گرفت، قابلیت تبدیل به یک گفتمان جهانی قدرتمند را دارد و امروزه در عصر گفتمان‌سازی، اهمیت بیشتری می‌یابد. کشورهای جهان در تلاشند تا با خلق گفتمان‌های جدید، افکار عمومی را در راستای منافع خود هدایت کنند. طرح «صلح عادلانه» در مقابل این رویکرد، جایگاهی ویژه می‌یابد.
در خلال جنگ ایران و عراق، در حالی که بخش قابل توجهی از خاک ایران اشغال شده بود، سازمان ملل متحد و بسیاری از کشورهای میانجی، ایران را به پذیرش صلح فرا می‌خواندند. آیت‌الله خامنه‌ای، در مقام رئیس‌جمهور وقت، با ابداع فرمول «صلح عادلانه»، به این دعوت پاسخ دادند. ایشان در بیانات خود در سال 1370، به این نکته اشاره کردند که صلح صرفاً به معنای پایان جنگ نیست، بلکه صلحی ارزشمند است که بر پایه عدالت بنا شده باشد. به بیان ایشان، صلح بدون عدالت، نه تنها ارزشی ندارد، بلکه می‌تواند به بهای عدالت از دست رود. در واقع، ایشان مفهوم صلح را با مفهوم عدالت پیوند زدند و فرمولی را ارائه کردند که در مذاکرات بین‌المللی، به عنوان نقطه مقابل دیدگاه‌های صرفاً صلح‌جویانه مطرح شد.
رهبر معظم انقلاب در گفتگوهای خود با هیئت‌های میانجی، همواره بر شرط اساسی صلح عادلانه تاکید می‌کردند: مجازات متجاوز. ایشان در مصاحبه‌ای در سال 1360 با خبرنگاران الجمهوریه ترکیه و الشراع لبنان، شرط تحقق صلح عادلانه را خروج متجاوز از مرزهای کشور مورد تجاوز و جبران خسارات وارده، و همچنین مجازات متجاوز دانستند. این موضع، بارها در مجامع بین‌المللی توسط ایشان تکرار شده است. در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال 1366، آیت‌الله خامنه‌ای، این نهاد بین‌المللی را به تأمین عدالت و مقابله با متجاوز فراخواندند و ضمن تأکید بر صلح‌طلبی ایران، بر اولویت عدالت بر صلح تأکید کردند. ایشان در این سخنرانی، به مقاومت ملت‌های مختلف در برابر تجاوز، به عنوان نمادی از اولویت عدالت بر صلح اشاره کردند.
آیت‌الله خامنه‌ای در سال 1365 در سخنان خود در جمع سران جنبش عدم تعهد در هاراره، ادعای پوچ صلح‌خواهی صدام حسین را محکوم کردند و با طرح مجدد گفتمان صلح عادلانه، بر لزوم برقراری صلح مبتنی بر عدالت تأکید ورزیدند. ایشان در این سخنرانی به خسارات سنگین اقتصادی و انسانی ناشی از تجاوز عراق به ایران اشاره کردند و ادعای صلح‌طلبی متجاوز را پس از ارتکاب جنایات هولناک، غیر قابل پذیرش دانستند.
دیدگاه آیت‌الله خامنه‌ای در مورد صلح عادلانه، با مفهوم صلحی که امروزه توسط کشورهای غربی ترویج می‌شود و سازمان ملل متحد آن را تکرار می‌کند، تفاوت اساسی دارد. صلح مبتنی بر عدالت، با اشغال سرزمین‌ها، تجاوز، تروریسم، سلطه طلبی، جنگ‌افروزی و کودک‌کشی، به طور کلی با آنچه امروزه در فلسطین اشغالی می‌گذرد، کاملاً مخالف است. امروزه با توجه به مبانی صلح عادلانه، می‌توان راهکارهای مناسبی برای حل مسائل پیچیده در منطقه مانند وضعیت فلسطین، یمن، سوریه و افغانستان، و همچنین مقابله با تروریسم پیدا کرد.
ایشان همواره بر لزوم پیگیری همزمان شعار صلح و عدالت‌طلبی تأکید دارند و معتقدند بدون مبارزه با ظلم، هیچ دعایی و نصیحتی مؤثر نخواهد بود. در بیانات خود در سال 1387، ایشان بر ضرورت مقابله‌ی جامعه‌ی جهانی با ظلم آشکار در فلسطین و عراق تأکید کردند و مبارزه با ظلم را راه صحیح و مؤثر دستیابی به صلح عادلانه دانستند.
واکاوی اندیشه‌های آیت‌الله خامنه‌ای نشان می‌دهد که ایشان از دوران جنگ تحمیلی به بعد، با رویکردی فراملیتی و جهانی به موضوع صلح و عدالت توجه داشته‌اند و راه‌حل‌های بدیعی را برای حل بحران‌های جاری ارائه کرده‌اند. یکی از ابتکارات ایشان، پیشنهاد برگزاری همه‌پرسی در سرزمین‌های اشغالی فلسطین و تعیین نظام آینده‌ی این سرزمین توسط مردم فلسطین است. این طرح با هدف استقرار صلح عادلانه و مبتنی بر رفع اشغال و تجاوز و توجه به آرای مردم ارائه شده است.
این طرح ایران، در تضاد کامل با طرح دو دولتی است که توسط آمریکا، اروپا و سازمان ملل متحد مطرح شده و علیرغم امید بستن برخی از کشورهای عرب، به دلیل مخالفت رژیم صهیونیستی با تشکیل دولت فلسطین، پس از هفتاد سال، غیر قابل اجراست. طرح دو دولتی به صلح پایدار و عادلانه هم منجر نخواهد شد، چرا که با حفظ محور شرارت یعنی رژیم اسرائیل در منطقه، رسیدن به صلح و امنیت پایدار غیرممکن است.
ترویج و تبیین گفتمان صلح عادلانه توسط نخبگان می‌تواند به گفتمانی ملی تبدیل شود و در سیاست خارجی ایران، به عنوان راهکاری اصلی برای حل بحران‌های جهان مورد استفاده قرار گیرد. طرح مجدد پیشنهاد ایران مبنی بر برگزاری همه‌پرسی در اراضی اشغالی، می‌تواند توسط نمایندگان ایران در نشست‌های مجمع عمومی سازمان ملل متحد مطرح و برای جهانیان تشریح و تبیین شود.
منبع: [نام منبع]
