به گزارش وبسایت اخبار جهان به نقل از خبرگزاری صدا و سیما، طرح جدیدی برای توسعه مدیریت فناوری کشور با تمرکز بر سرمایه‌گذاری هوشمندانه بر «سرمایه انسانی نخبه و مدیران توانمند» آغاز به کار کرد.
محمدنبی شهیکی تاش، معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، در مراسم افتتاحیه این طرح اعلام کرد که دوره آموزشی مذکور با هدف ظرفیت‌سازی و پرورش نسل جدیدی از مدیران برای آینده زیست‌بوم نوآوری کشور طراحی شده است. به گفته او، این دوره نقطه آغازی برای یک مسیر جدید و مهم در حوزه فناوری و نوآوری کشور به شمار می‌رود.
شهیکی تاش با اشاره به محتوای این دوره شش ماهه، آشنایی با حکمرانی فناوری در کشور را یکی از مباحث محوری آن دانست. وی افزود در این عرصه، بازیگران متنوعی وجود دارند که مکمل یکدیگر هستند و ظرفیت‌های ارزشمندی ایجاد کرده‌اند. او همچنین آشنایی با فرصت‌های قانون جهش تولید دانش‌بنیان را از دیگر موضوعات کلیدی این دوره برشمرد و تصریح کرد که این قانون، فرصتی جدید برای توسعه زیست‌بوم نوآوری کشور فراهم کرده است.
لزوم طراحی مدل‌های متنوع برای توسعه پارک‌های فناوری
شهیکی تاش با تأکید بر اینکه نمی‌توان یک نسخه واحد برای توسعه همه پارک‌های فناوری ارائه داد، گفت: «شرایط هر پارک، خاص خود است.» وی افزود از آنجا که پارک‌ها یک راهبرد توسعه منطقه‌ای در حوزه فناوری محسوب می‌شوند، باید مدل‌های انعطاف‌پذیری برای آنها طراحی شود که با ساختار هر استان و منطقه جغرافیایی سازگار باشد.
به گفته او، طرح کسب‌وکار یک پارک دانشگاهی با یک پارک منطقه‌ای، دستگاهی یا تخصصی کاملاً متفاوت است. مدیران آینده باید توجه داشته باشند که نمی‌توان الگوی یکسانی برای روند شکل‌گیری و تکامل پارک‌ها تعریف کرد.
پارک‌های فناوری؛ ترجمان کسب‌وکار فناورانه
معاون فناوری وزیر علوم با بیان اینکه پارک‌های فناوری، ترجمان کسب‌وکار فناورانه هستند، اظهار داشت: «مأموریت اصلی ما، توسعه کسب‌وکارهای فناورانه است.» او توضیح داد که در کنار پارک‌ها، نهادهای دیگری مانند مراکز رشد، شتاب‌دهنده‌ها و کارخانه‌های نوآوری برای کمک به رساندن ایده‌های نوآورانه به بازار شکل گرفته‌اند.
وی با اشاره به «تئوری درآمد متوسط» گفت که بر اساس بررسی‌ها، کشورهایی که در فناوری‌های عمیق سرمایه‌گذاری کرده‌اند، توانسته‌اند از این تله خارج شوند و از طریق فناوری به خلق ثروت و ارزش افزوده دست یابند.
وضعیت موجود پارک‌های فناوری زیر نظر وزارت علوم
شهیکی تاش درباره وضعیت فعلی پارک‌های فناوری زیرمجموعه وزارت علوم گفت: «در حال حاضر ۵۹ پارک فناوری، ۲۹۵ مرکز رشد و ۴۰ صندوق پژوهش و فناوری فعال هستند.»
وی خروجی این نهادها را استقرار ۱۴ هزار و ۶۹۶ واحد فناور و دانش‌بنیان و ایجاد ۱۶۱ هزار شغل اعلام کرد. او افزود: «به نظر می‌رسد از نظر کمی به نقطه خوبی رسیده‌ایم، اما نکته مهم، ارتقای کیفیت هر یک از این حلقه‌های زنجیره توسعه فناوری است.» معاون وزیر علوم همچنین به پراکندگی جغرافیایی مناسب مراکز فناوری در کشور اشاره کرد.
ارتباط سیستماتیک بین پارک‌های فناوری، دانشگاه و صنعت
شهیکی تاش با اشاره به اینکه بیشترین خروجی پارک‌های دانشگاهی از طریق اساتید و شرکت‌های زایشی دانشگاهی (اسپین‌آف) بوده است، گفت: «ما در کشور ۱۸ پارک علم و فناوری دانشگاهی داریم که باید تقویت شوند، زیرا دانشگاه‌ها منبع استعداد و سرچشمه تحول در حوزه دانش‌بنیان هستند.»
او همچنین بر لزوم رفع دغدغه ارتباط سیستماتیک میان پارک‌ها، دانشگاه و صنعت تأکید کرد و گفت گاهی یک پارک فناوری در دل دانشگاه به جزیره‌ای جدا تبدیل می‌شود. به گفته وی، یک مدیر پارک موفق باید بتواند مدل‌های نوآورانه‌ای برای برقراری ارتباط مؤثر میان دانشگاه به عنوان سرچشمه نوآوری و پارک فناوری طراحی کند.
وی به مدل‌هایی مانند «دستیار فناور»، «پسادکترای فناوری»، «گرنت فناوری» و «سرباز فناور» اشاره کرد و موفقیت آنها را به هنر مدیریتی و ابتکار عمل داخلی پارک‌ها وابسته دانست.
ماده ۱۱ قانون جهش تولید دانش‌بنیان؛ پنجره فرصت طلایی
شهیکی تاش بند «ت» ماده ۱۱ قانون جهش تولید دانش‌بنیان را یک فرصت طلایی برای اکوسیستم نوآوری خواند. او معتقد است این ماده می‌تواند با وارد کردن بزرگان صنعت به عرصه نوآوری، زمینه را برای پیوند صنایع سنتی و رشد فضای داخلی پارک‌ها فراهم کند. وی تأکید کرد که حیات اقتصادی پارک‌ها به اجرای هوشمندانه ظرفیت‌های مواد ۱۱ و ۱۳ این قانون گره خورده است.
لزوم تخصصی‌سازی و ویژندسازی پارک‌ها در حوزه‌های خاص
معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم با اشاره به تحولات سریع فناوری مانند هوش مصنوعی گفت: «هر پارک باید با توجه به ظرفیت‌های خود، حداقل یک حوزه را برای برندسازی در برنامه ۱۰ ساله خود انتخاب کند.» او افزود که امکان ایجاد خوشه تخصصی در همه حوزه‌ها وجود ندارد.
تأمین منابع مالی نوآورانه
شهیکی تاش بر ضرورت تأمین منابع مالی نوآورانه برای پارک‌ها تأکید کرد و گفت رئیس پارک باید به ادبیات تأمین مالی و حوزه استارتاپی تسلط کامل داشته باشد. او توسعه زیرساخت‌ها را نیز نیازمند مدل‌های مشارکت عمومی-خصوصی دانست و بر اراده جدی برای جذب سرمایه خصوصی تأکید کرد.
وی همچنین از راه‌اندازی «اطلس سرمایه‌گذاری» به عنوان یکی از اولویت‌های جدید خبر داد و سرمایه را اکسیژن توسعه نوآوری نامید.
توانمندسازی نیروی انسانی در زیست‌بوم نوآوری
این مقام مسئول بر لزوم توجه به توانمندسازی نیروی انسانی در پارک‌ها و مراکز رشد تأکید کرد و گفت مدیران پارک‌ها باید در این زمینه ابتکار عمل داشته باشند.
او با استناد به اطلاعات سال ۲۰۲۴ افزود که رشد جذب نیروی انسانی در پارک‌های پیشران دنیا در حوزه هوش مصنوعی ۸۶ درصد و در حوزه رباتیک ۵۸ درصد بوده است. این آمار نشان می‌دهد که ماتریس مشاغل در حال تغییری اساسی است.
الگوهای حداقلی برای تقویت ارتباط دانشگاه و پارک
شهیکی تاش از اجرای پروژه‌هایی برای تقویت ارتباط میان دانشگاه، پارک دانشگاهی و مرکز رشد خبر داد. او همچنین به برنامه‌ریزی برای ایجاد خوشه‌های نوآوری تخصصی و کنسرسیوم میان بازیگران مختلف اشاره کرد که می‌تواند زنجیره ارزش بین شرکت‌ها را تقویت کند.
وی در پایان تأکید کرد که جنس مدیریت در پارک‌های فناوری کاملاً متفاوت است و مدیر پارک باید درک درستی از فضای کسب‌وکار داشته باشد. او هنر مدیریتی را جذب پول خصوصی و طراحی یک زیست‌بوم مؤثر دانست که یکی از شاخص‌های پنهان آن، «فرهنگ کارآفرینی نوآورانه» است.
معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم ابراز امیدواری کرد که این دوره آموزشی به تربیت نسلی خلاق و نوآور از مدیران آینده پارک‌های فناوری منجر شود.
منبع: خبرگزاری صدا و سیما
