به گزارش اخبار جهان به نقل از خبرگزاری فارس، حسام‌الدین آشنا، مشاور پیشین رئیس جمهور و مدیر سابق وزارت اطلاعات، در توییتی، قانون راهبردی اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها را عامل اصلی فعال شدن مکانیسم ماشه در برجام دانست. این اظهارنظر که در فضای سیاسی ایران بازتاب گسترده‌ای داشته است، توجه بسیاری را به نقش این قانون در تنش‌های اخیر میان ایران و قدرت‌های جهانی جلب کرده است. آشنا در توییت خود به طور مشخص به این نکته اشاره نکرده است که کدام بخش از قانون راهبردی به طور مستقیم باعث فعال شدن مکانیسم ماشه شده است، اما این اظهارات به منزله انتقاد ضمنی از رویکرد مجلس در تصویب این قانون تلقی می‌شود.
قانون راهبردی اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها که در اواخر سال ۱۳۹۹ در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید، اختیارات جدیدی را به سازمان انرژی اتمی ایران اعطا کرد. این قانون به ایران اجازه می‌دهد تا در صورت عدم رفع تحریم‌ها، محدودیت‌های مربوط به غنی‌سازی اورانیوم را کاهش داده و سطح غنی‌سازی را افزایش دهد. مخالفان این قانون همواره مخاطرات این اقدام از جمله فعال شدن مکانیسم ماشه را گوشزد می‌کردند. مکانیسم ماشه، مکانیزمی است که بر اساس برجام، در صورت نقض تعهدات از سوی یکی از طرفین، امکان بازگشت خودکار تحریم‌های سازمان ملل را فراهم می‌کند.
در ماه‌های اخیر، افزایش غنی‌سازی اورانیوم توسط ایران، به عنوان نقض برجام از سوی برخی کشورها تلقی شده و این موضوع به عنوان دلیلی برای فعال شدن مکانیسم ماشه عنوان شده است. اما مفهوم دقیق “نقض تعهدات” و دامنه اجرای مکانیسم ماشه همواره محل اختلاف بوده و این خود از ابهامات موجود در متن برجام ناشی می‌شود. کارشناسان امور بین المللی بر این باورند که این قانون با کاهش فضای مذاکره و افزایش تنش، شانس دیپلماسی و مذاکره را به حداقل رسانده است.
به طور کلی، فعال شدن مکانیسم ماشه، پیامدهای جدی برای ایران در پی دارد. بازگشت تحریم‌های سازمان ملل می‌تواند به طور چشمگیری بر اقتصاد ایران تأثیر منفی بگذارد و موجب کاهش صادرات نفت و مشکلات جدید در زمینه تأمین مواد غذایی و دارویی شود. این موضوع همچنین می‌تواند به ایجاد مشکلات جدید در روابط بین‌المللی ایران بیانجامد.
اظهارات آقای آشنا، در حالی مطرح می‌شود که مقامات دولتی ایران در ماه‌های اخیر تلاش کرده‌اند تا از طریق مذاکرات دیپلماتیک و همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، مسیر توافق و رفع تحریم‌ها را هموار کنند. با این حال، فعال شدن مکانیسم ماشه، پیچیدگی‌های این مسیر را افزایش داده و مذاکرات آتی را با چالش‌های جدیدی مواجه کرده است. واکنش‌های بین المللی به این موضوع نیز نشان از اختلاف نظر عمیق در مورد نقش ایران و مکانیسم ماشه دارد. برخی کشورها از این گام ایران به شدت انتقاد کرده و آن را نقض قوانین بین‌المللی دانسته‌اند، در حالی که برخی دیگر بر ضرورت نگاه واقع‌بینانه‌تر به این موضوع و یافتن راه‌های حل دیپلماتیک تاکید کرده‌اند.
در نهایت، اظهارنظر آقای آشنا به طور غیرمستقیم به این نکته اشاره دارد که تصویب قانون راهبردی اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها به عنوان یک تصمیم داخلی، پیامدهای خارجی و بین‌المللی متعددی در پی داشته است. این موضوع اهمیت برنامه‌ریزی دقیق و مدیریت ریسک در تصمیم‌گیری‌های سیاسی را بیش از پیش ملموس می‌سازد. آینده مذاکرات برجام و روابط ایران با جامعه بین‌المللی به شدت به شیوه مدیریت این پیامدها بستگی خواهد داشت. آنچه واضح است این است که تنش‌ها در ارتباط با برنامه هسته‌ای ایران هنوز پایان نیافته و بسیار پیچیده و حساس می‌باشد.
منبع: خبرگزاری فارس
