به گزارش وبسایت اخبار جهان به نقل از همشهری آنلاین، گیاه دارویی آقطی سیاه از قرن‌ها پیش در طب سنتی و مدرن برای درمان مشکلات مختلف سلامتی مورد استفاده قرار گرفته و به‌تازگی توجه متخصصان تغذیه و درمان‌های مکمل را نیز به خود جلب کرده است. آشنایی با کاربردهای این گیاه می‌تواند به انتخاب روش‌های طبیعی برای تقویت سیستم ایمنی و مقابله با بیماری‌های ویروسی کمک کند.
آقطی سیاه چیست؟
آقطی سیاه (Elderberry) با نام علمی Sambucus nigra، گیاهی گل‌دار از خانواده Caprifoliaceae است که در مناطق معتدل اروپا و آمریکای شمالی می‌روید. این گیاه به شکل درختچه‌ای با گل‌های سفید و میوه‌های کوچک به رنگ بنفش-سیاه دیده می‌شود. در طب سنتی اروپا و آسیا، از آقطی سیاه برای درمان تب، سرماخوردگی و التهاب استفاده می‌شده است. میوه، گل و برگ‌های این گیاه حاوی ترکیبات فعالی مانند آنتی‌اکسیدان‌ها، فلاونوئیدها و ویتامین C است که در مبارزه با بیماری‌ها نقش دارند.
مهم‌ترین خواص درمانی آقطی سیاه
آقطی سیاه یکی از گیاهان دارویی پرکاربرد محسوب می‌شود که مهم‌ترین خواص آن به شرح زیر است:
تقویت سیستم ایمنی: عصاره این گیاه به دلیل داشتن آنتی‌اکسیدان‌های قوی و ویتامین C، توانایی بدن برای مقابله با عفونت‌ها را افزایش می‌دهد.
کاهش شدت و مدت سرماخوردگی و آنفلوآنزا: تحقیقات نشان می‌دهد مصرف شربت آقطی در ابتدای بروز علائم بیماری می‌تواند دوره و شدت آن را کاهش دهد.
خاصیت ضدالتهابی و ضدویروسی: ترکیبات فعال موجود در آقطی سیاه به کاهش التهاب‌های تنفسی و مبارزه با ویروس‌ها کمک می‌کند.
کمک به سلامت پوست: آنتی‌اکسیدان‌های این گیاه از پوست در برابر آسیب‌های محیطی محافظت کرده و روند پیری را آهسته می‌کنند.
بهبود عملکرد گوارشی: گل‌های آقطی خاصیت ملین ملایمی دارند و برای بهبود یبوست‌های خفیف مفید هستند.
نشانه‌هایی که نشان می‌دهند آقطی سیاه ممکن است مفید باشد
در صورت تجربه شرایط زیر، مصرف فرآورده‌های آقطی سیاه می‌تواند به بهبود وضعیت کمک کند:
- ابتلای مکرر به سرماخوردگی یا آنفلوآنزا
- ضعف سیستم ایمنی، به‌ویژه در پاییز و زمستان
- وجود التهاب در سینوس‌ها یا گلو
- نیاز به تقویت عمومی بدن به روش طبیعی
- بروز علائم پیری زودرس در پوست
عوامل مؤثر بر اثربخشی آقطی سیاه
کارایی این گیاه به عواملی مانند زمان مصرف، نوع فرآورده و میزان دوز بستگی دارد. بهترین نتیجه زمانی حاصل می‌شود که در ابتدای بروز علائم بیماری‌های ویروسی مصرف شود. شربت‌ها، کپسول‌ها و دمنوش‌های استاندارد تأثیر بیشتری دارند و مصرف خام میوه آن به دلیل احتمال سمی بودن توصیه نمی‌شود. دوز مناسب نیز باید با مشورت پزشک یا داروساز تعیین گردد.
روش‌های رایج استفاده از آقطی سیاه
این گیاه به اشکال مختلفی مصرف می‌شود. شربت آن رایج‌ترین شکل برای مقابله با سرماخوردگی و آنفلوآنزا است. دمنوش گل آقطی خاصیت آرام‌بخش و ضدالتهابی دارد و به سیستم گوارشی کمک می‌کند. کپسول یا قرص آن نیز برای مصرف بلندمدت در رژیم‌های تقویتی استفاده می‌شود. همچنین می‌توان از عصاره آن در ماسک‌های صورت خانگی برای جوان‌سازی پوست بهره برد.
نکات مراقبتی و کاربردی در مصرف آقطی سیاه
برای استفاده ایمن از خواص آقطی سیاه، باید فقط از فرآورده‌های تجاری و استاندارد استفاده کرد. هرگز میوه نارس یا خام آن را مصرف نکنید، زیرا ممکن است منجر به تهوع، اسهال یا مسمومیت شود. پیش از مصرف هم‌زمان با داروهای دیگر و همچنین برای کودکان زیر دو سال، مشورت با پزشک ضروری است. در دوران بارداری و شیردهی نیز باید با احتیاط مصرف شود.
در چه شرایطی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگرچه آقطی سیاه برای بهبود برخی علائم مفید است، اما در صورت ادامه‌دار بودن تب بیش از سه روز، درد شدید بدن، سرفه مداوم، علائم مسمومیت یا حساسیت پوستی و تنفسی پس از مصرف، باید به پزشک مراجعه کرد.
آقطی سیاه یک گیاه طبیعی با خواص متعدد برای پیشگیری و درمان بیماری‌های فصلی و تقویت بدن است. با رعایت اصول مصرف صحیح، می‌توان از این منبع طبیعی به عنوان گزینه‌ای مناسب برای جایگزینی داروهای شیمیایی در بیماری‌های خفیف بهره‌مند شد.
منبع: همشهری آنلاین
