در تازه‌ترین کنفرانس خبری و گزارش‌های از مذاکرات روز جمعه در آلاسکا، استیو ویتکاف، نماینده ویژه کاخ سفید، گفت ولادیمیر پوتین با پیشنهاد ارائه حفاظت‌های امنیتی به اوکراین به سبک ناتو موافقت کرده است. این اظهارنظر که به صورت گسترده از شبکه‌های آمریکایی مطرح شد، حاکی از تمایل طرف‌های غربی برای استفاده از سازوکارهای امنیتی مشترک است تا به پرسش‌های امنیتی اوکراین پاسخ دهد و به توازن قدرت در اروپا و منطقه کمک کند.
ویتکاف در گفت‌وگو با شبکه سی‌ان‌ان توضیح داد که امتیاز اصلی این توافق، امکان ارائه تضمین‌های امنیتی مشابه ماده پنج پیمان ناتو از سوی آمریکا به اوکراین است. این تعبیر به معنای تعهدی است که یک اتحادیه امنیتی در برابر حمله به یکی از اعضای خود ارائه می‌کند و می‌تواند به عنوان یک پشتوانه امنیتی کلیدی برای کی‌یف در مواجهه با تهدیدها تلقی شود. وی تأکید کرد که شنیده‌ایم روسیه نیز با چنین الزامی موافقت کرده است و این گامی مهم در مسیر برخورد هوشمندانه با بحران فعلی است.
در ادامه گزارش‌ها، اورسولا فون درلاین، رئیس کمیسیون اروپا، در بروکسل در دیدار با ولودیمیر زلنسکی از تمایل اتحادیه اروپا و آمریکا برای مشارکت در ارائه این نوع تضمین‌های امنیتی سخن گفت. او اشاره کرد که اروپا و اتحادیه به عنوان بخشی از «ائتلاف کشورهای داوطلب» آماده‌اند تا نقش خود را در این سازوکار ایمن‌کننده ایفا کنند و از وعده ترامپ نیز برای مشارکت در تضمین‌های امنیتی مشابه ماده ۵ استقبال می‌شود. این سخنان نشان می‌دهد که غرب به دنبال یک چارچوب جمعی برای پاسخ به امنیت اوکراین است و نقش اتحادیه اروپا در این رویکرد پررنگ‌تر شده است.
ویتکاف همچنین جزئیات اولیه‌ای از بحث‌های صورت گرفته در اجلاس آلاسکا در روز جمعه ارائه داد. او گفت که دو طرف به تضمین‌های امنیتی قوی و «تغییردهنده بازی» رسیدند و روسیه تعهد می‌دهد که به دنبال اشغال یا قلمروهای بیشتر در اوکراین نباشد. این نکته نشان می‌دهد که توافقی فراتر از یک بیانیه ساده در قالب یک سازوکار امنیتی در حال شکل‌گیری است و می‌تواند به عنوان یک سنگ بنای امنیتی در منطقه تلقی شود.
زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین نیز با تأکید بر اهمیت همکاری بین آمریکا و اروپا برای ارائه ضمانت‌های امنیتی به اوکراین گفت که برای دوام امنیتی لازم است تا این تضمین‌ها عملاً مانند ماده پنج ناتو اجرا شود. او همچنین اضافه کرد که الحاق به اتحادیه اروپا بخشی از این ضمانت‌های امنیتی را تشکیل می‌دهد و باید به عنوان هدفی بلندمدت در نقشه راه امنیتی کی‌یف لحاظ شود. این بیان نشان می‌دهد که اوکراین به دنبال یک چارچوب همانند ناتو است تا بتواند در عمل از امنیت برخوردار باشد و مسیر پیوستگی با اتحادیه اروپا برایش معنادارتر گردد.
در کنار این تحلیل‌ها، مارکو روبیو، مقام آمریکایی که نقش کلیدی در گفت‌وگوهای امنیتی دارد، به شبکه ای‌بی‌سی با صراحت اشاره کرد که در صورت نبود توافقی صلح‌آمیز یا پایان بخشیدن به درگیری، تبعاتی برای طرف‌های درگیر در نظر گرفته خواهد شد. با این حال، او افزود که هدف اصلی دولت آمریکا رسیدن به راه‌حلی است که پایان دادن به درگیری و رسیدن به صلح را در پی داشته باشد. روبیو همچنین تأکید کرد که گزینه‌های دیگر با وجود در دسترس بودن، همچنان روی میز باقی می‌مانند، اما بهترین راه، رسیدن به یک توافق صلح جامع است.
در ادامه، روبیو که به عنوان تحلیلگر امنیتی و مشاور ترامپ نیز شناخته می‌شود، باور دارد میزان فشار تحریمی علیه روسیه می‌تواند به نادیده گرفته شدن آتش‌بس منجر نشود. او تصریح کرد که تحریم‌های جدید تنها یکی از ابزارهاست و هدف نهایی، پایان پیدا کردن درگیری از طریق یک توافق دائم صلح است. این رویکرد نشان می‌دهد که واشنگتن به دنبال ترکیبی از فشارهای دیپلماتیک و تضمین‌های امنیتی برای رسیدن به صلح مطلوب است.
این تحولات در حالی رخ می‌دهد که تحلیل‌گران و ناظران روابط بین‌الملل بر این باورند که موضوع تضمین‌های امنیتی و نگرانی‌های امنیتی اوکراین، نشانگر بازتعریف نقش کشورهای غربی در امنیت اروپا است. پیشنهاد ارائه ضمانت‌های امنیتی به اوکراین به سبک ناتو می‌تواند زمینه‌ساز یک بازتعریف گسترده‌تر از چارچوب‌های امنیتی منطقه باشد و به شکل‌گیری یک همکاری امنیتی گسترده‌تر بین آمریکا و اتحادیه اروپا با حضور سایر شرکای غربی کمک کند.
در پایان، می‌توان گفت که این مذاکرات و گفت‌وگوها در آلاسکا، پیام‌داده‌های مهمی برای آینده امنیتی اوکراین و نقشه راه اروپا در مواجهه با تهدیدها دارد. اگرچه هنوز جزئیات عملیاتی این تضمین‌های امنیتی مشخص نشده است، اما به نظر می‌رسد که طرفین به سمت ایجاد یک چارچوب قابل اجرایی و با تضمین‌های قوی در برابر هر گونه تهدید امنیتی حرکت می‌کنند. رویکردی که می‌تواند به عنوان یک مدل همکاری امنیتی بین‌المللی برای مقابله با بحران‌های آینده عمل کند و نقشی اساسی در تعادل قدرت در منطقه و فراتر از آن ایفا کند.
منبع: این بازنویسی بر پایه گزارش‌ها و گفت‌وگوهای رسانه‌ای مربوط به مذاکرات اخیر در آلاسکا و اظهارات مقامات غربی صورت گرفته است. هدف از این متن ارائه تصویر جامع و روشن از دیدگاه‌های مختلف درباره نقش تضمین‌های امنیتی در آینده روابط آمریکا، اروپا و سایر بازیگران در بحران اوکراین است. برای بررسی جزئیات بیشتر، می‌توانید به منابع اصلی گفت‌وگوها و بیانات مقامات ارشد مراجعه کنید.
